تبعیض مالیاتی؛ معافیت نجومی برای سلبریتی‌ها

یک مقام مسوول در سازمان امور مالیاتی از معافیت بالای مالیاتی هنرمندان خبر داد. به گفته مدیرکل حسابرسی سازمان امور مالیاتی، از اظهارنامه ۴ هزار میلیارد تومانی هنرمندان حدود هزار میلیارد تومان آن مشمول معافیت بوده است. این در حالی است که کارمندان و حقوق‌بگیران رسمی، به‌عنوان کسانی که درآمد آن‌ها به‌طور مستمر رصد می‎شود زیر فشار مالیاتی هستند و بار سنگینی را متحمل می‌شوند.

به گزارش دنیای اقتصاد، کارشناسان نیز تاکید می‌کنند هر چند افزایش درآمد‌های مالیاتی اقدامی مناسب برای اصلاح اقتصادی کشور است؛ اما این افزایش باید حساب شود و از مسیر اصلاحات اساسی مانند کاهش معافیت‌ها صورت پذیرد. در غیر این صورت این امکان وجود دارد که با افزایش فشار مالیاتی، تقاضای خانوار تحت این فشار‌ها کاهش یابد و این موضوع منجر به تشدید رکود در اقتصاد شود. افزایش درآمد‌های مالیاتی همواره به سیاستگذار توصیه شده است؛ اما طی دهه‌های گذشته وابستگی به درآمد‌های نفتی مانع انجام این موضوع شده بود.

با شروع تحریم‌ها و محدود شدن درآمد‌های نفتی، سیاستگذار بار دیگر توجه خود را به سمت درآمد‌های مالیاتی معطوف کرد. در همین راستا در لایحه بودجه سال۱۴۰۳، درآمد‌های مالیاتی نسبت به بودجه سال جاری رشد نزدیک به ۵۰ درصدی را ثبت کرده است؛ اما درآمد‌های نفتی نسبت به سال۱۴۰۲، کاهش ۱۱.۶ درصدی را نشان می‌دهد. با این حال کارشناسان تاکید می‎کنند که افزایش درآمد‌های مالیاتی به شیوه فعلی چندان مطلوب نخواهد بود. دلیل این موضوع نیز این است که به نظر می‌رسد تمرکز درآمد‌های مالیاتی در بودجه بر حقوق‌بگیران و کسانی است که درآمد آن‌ها قابل رصد است. این موضوع تا جایی مورد توجه قرار گرفت که چند روز پس از انتشار لایحه بودجه۱۴۰۳، رئیس‌جمهور از افزایش سقف معافیت مالیاتی کارمندان خبر داد.

معافیت مالیاتی نجومی هنرمندان

طی روز‌های گذشته نیز خبری از سوی مدیرکل حسابرسی سازمان امور مالیاتی منتشر شد که گفته بود امسال بالغ بر ۴ هزار میلیارد تومان اظهارنامه مالیاتی از هنرمندان دریافت کرده است که حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان از این رقم معافیت مالیاتی در نظر گرفته شد.

به گفته او، معافیت مالیاتی هنرمندان مشروط بر این است که اظهارنامه مالیاتی بدهند و حتما باید اسناد و مدارکشان را به سازمان مالیاتی ارائه کنند. این معافیت در شرایطی در نظر گرفته شده است که نویسندگان و خبرنگاران، به‌عنوان گروهی که درآمد آن‌ها به‌صورت حق‌التحریر و ناچیز است؛ اما مالیات همین دستمزد خود را نیز به‌طور منظم پرداخت می‌کنند. یا برای مثال، در سال ۱۴۰۲ سقف معافیت مالیاتی کارگران ۱۲۰ میلیون تومان در سال بوده، ولی معافیت مالیاتی فعالیت در بخش هنری ۴۸۰ میلیون تومان در سال یعنی ۴برابر حقوق‌بگیران است. در این بین بزرگ‌ترین سوال این است که چرا باید چنین تبعیضی میان پرداخت‌کنندگان مالیاتی وجود داشته باشد و چرا همه فشار مالیاتی باید بر دوش کسانی باشد که درآمد آن‌ها قابل رصد است.

راه درست افزایش مالیات‌ها

در این بین کارشناسان تاکید می‌کنند که افزایش نرخ مالیات‌ها و فشار بر افرادی که اخذ مالیات از آن‌ها آسان‎تر است؛ مانند حقوق‌بگیران شاید در ابتدا منجر به رشد درآمد‌های مالیاتی شود، اما در بلندمدت با فشار بر سمت تقاضا، منجر به رکود خواهد شد. از سوی دیگر گزارش‌های پژوهشی نشان می‎دهد رشد پایدار درآمد‌های مالیاتی از مسیر اصلاحاتی در نظام مالیاتی کشور از جمله اجرای مالیات بر مجموع درآمد، برچیده شدن معافیت‌های وسیع، کاهش فرار مالیاتی در کنار اصلاحات کلان اقتصادی از جمله بهبود رشد اقتصادی و مهار تورم میسر خواهد بود.