این‌گونه بود که بازار سرمایه ایران در سایه تحریم‌‌ها، داستانی پر از چالش و تغییر را تجربه کرد؛ داستانی که هنوز هم ادامه دارد و هر روز فصل جدیدی از آن رقم می‌‌خورد. این تحولات نه تنها بر اقتصاد کشور بلکه بر روحیه سرمایه‌گذاران نیز تاثیر گذاشته است. با این حال، با بهره‌‌گیری از تجارب گذشته می‌توان به تحلیل و پیش‌بینی تاثیرات احتمالی دوره جدید ترامپ پرداخت و آن را به عنوان فرصتی مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری داخلی مورد استفاده قرار داد.
بازار سهام در شرایط بحرانی قرار دارد؛ اما آیا این بحران با پول حل می‌شود؟ با حرف حل می‌شود؟ با شعار حل می‌شود؟ با حمایت حقوقی‌‌‌ها حل می‌شود؟ با دستور حل می‌شود؟
بورس به نیمه آبان‌ماه رسید
شاخص کل بورس تهران در حالی با افت ۸درصدی به استقبال نیمه دوم آبان می‌رود که سیاست‌‌‌‌‌‌های رئیس‌جمهوری که وارد کاخ‌سفید می‌شود، میتواند تبعات زیادی برای این بازار به دنبال داشته باشد؛ آن‌هم برای بازاری که از ابتدای سال متاثر از تعدد ریسک‌های سیاسی بارها تغییر مسیر داده است. فردا روز سرنوشت‌سازی برای بورس‌‌‌بازان محسوب می‌شود. شاخص بورس تهران از ابتدای سال تاکنون با افت ۸.۰۷درصدی همراه شده است، اما در این مدت سکه طلا و دلار آزاد به ترتیب بازدهی ۳۴ و ۱۴درصدی را در کارنامه خود ثبت کرده‌اند.
سرخ‌پوشی شاخص‌های اصلی بازار طی هفته اخیر با افت ارزش معاملات همراه بود؛ به طوری که دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای هفته گذشته در سایه تنش‌های ادامه‌دار منطقه‌ای و بین‌المللی و حال ناخوش سهامداران حدود ۴.۵۹درصد افت ارتفاع هفتگی را به ثبت رساند و درنهایت در سطح یک‌میلیون و ۹۷۰هزار واحدی ایستاد. این در حالی است که نماگر اصلی بازار دوهفته پیش افت ۱.۶۲درصدی را به ثبت رسانده بود. نماگر هموزن نیز که سنجه قابل قبولی برای ارزیابی وضعیت همه‌جانبه بازار سهام است، همگام با افت هفتگی نماگر اصلی بازار سهام با نزول ۳.۷۲درصدی مواجه شد و در ساعات پایانی آخرین روز معاملاتی هفته گذشته در سطح ۶۵۵هزار و ۶۳۷واحدی قرار گرفت.
نظرسنجی از فعالان بازار سرمایه
شاخص کل سهام در هفته گذشته ۴.۶درصد افت را تجربه کرد و کف حمایتی ۲میلیون واحدی را از دست داد. در شرایطی که بازار سهام روندی نزولی دارد و نسبت قیمت به سود گذشته‌نگر بازار به سال ۹۴ رسیده است، «دنیای‌اقتصاد» از خبرگان بازار سرمایه درباره راهکارهای نجات بورس پرسیده است. بیش از ۶۷درصد از فعالان بورسی معتقدند اگرچه سیاستگذار میتواند با استفاده از ابزارهای موجود از شدت بحران بکاهد، اما تا زمانی که ریسک‌های سیستماتیک بر بازار سهام سایه افکنده‌اند، راهکار قاطعی برای عبور بورس از بحران وجود ندارد.
در روزی که دلار از مرز ۶۵هزار و ۵۵۰تومان گذشت و سکه به ۵۴میلیون تومان عقب‌نشینی کرد، بورس تهران به واسطه سنگینی سایه تحولات منطقه‌ای قرمزپوش شد. شاخص کل با کاهش ۱۳هزار واحدی پس از ۲ماه، کانال۲میلیون را از دست داد. خبرهای مرتبط با بودجه نیز اثر مثبتی بر بازار سهام نداشت. از سوی دیگر، صورتهای مالی ۶ماهه نیز روانه کدال شده است. بررسی اجمالی کارنامه صنایع، نشان‌دهنده عملکرد ضعیف آنها بوده که نزول شاخص را معنا‌دار کرده است.
درس بورسی از «میلی»
آرژانتین به‌عنوان کشوری که طی سال‌های اخیر با تورم‌های بالا و حتی سه‌رقمی مواجه بوده است، توانسته با اجرای استراتژی‌های مناسب، بازدهی بورس خود را به‌گونه‌ای تنظیم کند که تورم را پوشش دهد. این تجربه میتواند حاوی درس‌های ارزشمندی برای بورس تهران باشد.
در کنار ابهامات و ریسک‌های سیاسی، مهم‌ترین دلایل روند نزولی بورس تهران در چند روز گذشته ترس از« تداوم رها شدگی بازار سهام» توسط سیاستگذاران و رشد بدون وقفه بازارهای موازی ارزیابی می‌شود.این امر با ایجاد فشار فروش در همه گروههای سهامی و خروج نقدینگی به سوی بازارهای دیگر روند ناامید‌کننده و در عین حال عجیبی را برای بورس تهران رقم زده است. تالار سهام از هفتم مهرماه و همزمان با برافروخته شدن آتش جنگ در منطقه عملا با هیاهوی سهامداران برای خروج از بازار مواجه شد.
یک مقام مسئول اعلام کرد: تغییری در سود‌های وصولی سهام عدالت نداشتیم.
در مورد چهار موضوعی که در دولت جدید مورد توجه بازار سهام قرار گرفت می‌توان به مواردی مانند بحث در مورد نرخ بهره، بازدهی بالای اوراق دولتی، مقابله با نرخ سپرده‌‌‌های بانکی نامتعارف که به بالای ۳۰درصد رسیده بود و رویکرد اقتصادی پرداخت. با مداخله جدی بانک مرکزی و دولت نرخ‌ها کنترل شده و بازده اوراق دولتی که به بالای ۴۰درصد رسیده بود به زیر ۳۰درصد سقوط کرد و نرخ سود سپرده بانکی نیز کاهشی شد و امید برای خروج پول از بخش غیرمولد و بازگشت بخشی از این پول به بازارسرمایه بود، اما این خوشحالی بسیار کوتاه بود و دوباره به همان بیم و ترس تبدیل شده و مسیر همان مسیر قبلی است؛ اما این بار به شکلی خطرناک‌تر. این در حالی است که این موضوع با صحبت‌های وزیر اقتصاد همخوانی ندارد.
از ابتدای سال تاکنون بورس تهران در بین بازارهای سرمایه‌گذاری مختلف نه‌تنها پیشرو نبوده، حتی با کسب بازدهی منفی بیش از ۳درصدی شرایطی را در بازار سهام به وجود آورده است که در مقطع کنونی سرمایه‌گذاران به‌‌‌دنبال بازار سرمایه‌گذاری مناسب برای نیم‌سال دوم ۱۴۰۳ هستند. تا این جای کار بازار سهام نتوانسته است رضایت سهامداران را جلب کند.
بر کسی پوشیده نیست که سایه وقایع سیاسی بر سر بازار سرمایه کشور این روزها سنگین‌تر از گذشته شده است. از یک سو درگیری‌های منطقه موجب بروز نااطمینانی در فضای معاملاتی شده و از سوی دیگر، نزدیک شدن به ۱۵آبان و موعد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده است.
فولاد مبارکه با مارکت ۴۳۳ همتی و قیمت تابلوی حوالی ۴۰۰ تومان یکی از سهم‌های بزرگ و شاخص ساز بازار سرمایه است که شناوری حدود ۳۶ درصدی دارد.
بورس تهران که در هفته گذشته توانسته بود با رشد نماگرها همراه شود، با تشدید تنش‌ها در خاورمیانه و لبنان مجددا در مسیر نزولی قرارگرفته‌است.
روند مثبت قیمت‌ها در بازار سرمایه، به طور طبیعی عرضه‌های بازار را افزایش داد و ارزش معاملات به کانال ۶ هزار میلیارد تومانی رشد کرد. با توجه به انتشار گزارش‌های عملکردی شرکت‌ها روی سامانه کدال، انتظار می‌رود جریان معاملات تحت تاثیر قرار گیرند.
صنایع کوچک به رونق بازار کمک می‌کنند؟
بازار سهام، طی هفته دوم تیرماه با سبزپوشی به استقبال دور دوم انتخابات رفت، به‌طوری که شاخص اصلی بازار سهام که نماینده سهام بزرگ بورس است، با رشد ۰.۷۴درصدی کار خود را به پایان رساند و روز چهارشنبه به اوج رونق رسید.
آیا بازار سهام در سال‌جدید میتواند قله جدید را فتح کند؟
بورس تهران در سالی که گذشت نتوانست انتظارات را برآورده سازد و در سالی که همچنان تورم در کشور برقرار بود و در برهه‌های مختلف انتظارات تورمی اقتصاد کشور را در معرض تهدید قرار داد، بازار سهام نتوانست بازدهی متناسب با ریسک تحمیل‌شده را برای سهامداران به‌ارمغان آورد.
صنعت سخت‌افزار و تجهیزات، برترین صنعت بورسی به لحاظ بازدهی قیمتی شد
بررسی بازدهی قیمتی صنایع در سال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که صنعت «سخت‌افزار و تجهیزات» با بازدهی حدود ۹۵درصد برترین صنعت سال بوده است. در سالی که گذشت، تثبیت قیمت دلار فرصت خوبی را برای صنایع کوچکتر فراهم کرد و مانع از رشد صنایع بزرگ بازار شد.
چرا در سال جاری شاخص هموزن بیشتر از شاخص کل بازدهی داشت؟
بررسی آمار و ارقام معاملاتی در سال‌جاری نشان می‌دهد که بازدهی شاخص هموزن تفاوت معناداری با بازدهی شاخص‌کل دارد. در سال‌جاری، شاخص‌کل فقط ۱۰.۲درصد رشد در کارنامه خود ثبت کرده‌است، درحالی‌که شاخص هموزن از ابتدای سال رشد ۲۶درصدی را در سال‌جاری تجربه کرده‌است. همان‌طور که از ارقام یادشده نیز پیداست، نماگر هموزن در سالی که گذشت، عملکرد بهتری از شاخص‌کل برجای گذاشته‌است و می‌توان گفت که در سال‌جاری، عملکرد بهتر در نمادهای کوچک و با ارزش بازار پایین در قیاس با نمادهای شاخصساز و باارزش بازار بالا موجبات این اختلاف را در عملکرد نماگرهای سهامی فراهم کرده‌است.
بررسی روند ۶ساله بازار سهام
ارزش دلاری بورس، به کف تاریخی خود نزدیک شد. این شاخص که در روزهای گذشته تا مرز ۱۰۰میلیارد دلار پیش رفته بود، معیاری برای ارزندگی بازار سهام به شمار می‌رود. سود دلاری بازار سهام، در ۹ماه سال جاری ۱۸میلیارد دلار است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، کاهش چشمگیری داشته است. این در حالی است که در سال‌های گذشته به واسطه رشد قیمتهای جهانی سود دلاری بازار، رشد چشمگیری داشت. ریسک‌های تصمیمگیری دولت و افت قیمت کامودیتی‌ها، احتمالا جلوی تکرار سریال۹۹ بورس را خواهد گرفت.
