«حامد وحدتینسب» در تدکس اصفهان ۲۰۲۴ کهنترین شواهد از حضور انسانها در ایران را معرفی میکند.
ایران به مثابه پل عبور برای جوامع انسانی در پیش از تاریخ و بهویژه دوران پارینه سنگی از حوالی 2 میلیون سال پیش بوده است. شواهد باستانشناختی گوناگونی از سرتاسر ایران درباره حضور انواع گروههای انسانی در منطقۀ جغرافیایی گزارش شده است.
کهنترین محوطه باستانی که تاکنون در ایران شناخته شده است، غار قلعهکرد، در بخش آوج، واقع در استان قزوین است. سابقه اکتشافات باستانشناختی در غار قلعهکرد به آغاز فعالیت هیئت مشترک ایران و فرانسه در سال ۱۳۹۷ بازمیگردد.
ماحصل چهار فصل کار میدانی هیئت مشترک ایران و فرانسه در غار قلعهکرد (۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲) کشف و ثبت بیش از هزاران یافته فرهنگی (مشتمل بر بقایای انسانی، استخوانهای جانوری و دستافزارهای سنگی) بوده است.
یک دندان شیری منتسب به کودک انسان نئاندرتال به قدمت ۱۷۵ هزار سال (هماکنون در موزۀ قزوین در نمایش است) از زمره مهمترین کشفیات این محوطه است که با احتساب سن یادشده، این نمونه قدیمیترین شواهد جسمانی از نوعی انسان در ایران است.
آخرین سالیابیهای انجامشده درباره لایههای کاوششده در غار قلعهکرد حاکی از سنی فراتر از ۴۷۰ هزار سال است که این محوطه را مبدل به قدیمیترین سکونتگاه انسان در فلات ایران کرده است.