در حالی که اکثر مردم با جنگنده‌های نسل چهارم مانند اف-۱۶ فایتینگ فالکون ساخت جنرال داینامیکس و جنگنده‌های نسل پنجم مانند F-۳۵ لایتنینگ II ساخت لاکهید مارتین آشنا هستند، چندین کشور مشغول کار بر روی یک هواپیمای نسل ششم هستند. وقتی به توپ کریستالی نشان دهنده آینده نگاه می‌کنیم، می‌توان گفت که با توجه به پیشرفت‌های تکنولوژیکی، مفهوم جنگنده نسل هفتم چندان دور از ذهن نیست.
به گزارش روزیاتو، با این حال، قبل از اینکه یک جنگنده نسل هفتمی را تصور کنیم، اجازه دهید ابتدا مفهوم نسل در جت‌های جنگنده را بررسی کنیم و ببینیم که چه معنایی دارد و هواپیما‌های نظامی چگونه تکامل یافته اند.
در سال ۱۹۹۰، ریچارد پی. هالیون، مشاور ارشد مسائل هوا و فضا در پنتاگون، طبقه بندی جت‌های جنگنده را به شش نسل هواپیما بر اساس دسته‌های زیر پیشنهاد کرد:
مادون صوت
هماصوتی (سرعتی مساوی با سرعت صوت)
مافوق صوت
ماخ-۲
چند ماموریتی
قدرت مانور بالا
جت‌های جنگنده نسل اول در روز‌های پایانی جنگ جهانی دوم توسعه یافتند، و در حالی که شبیه به طرح‌های مورد استفاده برای هواپیما‌های پیستونی مانند سوپرمارین اسپیت فایر و مسرشمیت Bf ۱۰۹ بودند، بال‌هایی مایل و دارای شیب داشتند و از موتور‌های جت نیرو می‌گرفتند. نمونه‌هایی از جت‌های جنگنده نسل اول هواپیما‌های زیر هستند:
Messerschmitt Me ۲۶۲
Gloster Meteor
de Havilland Vampire
Lockheed F-۸۰
جنگ کره (۱۹۵۳-۱۹۵۰) سازندگان هواپیما‌های نظامی را با چالش‌های جدیدی در طراحی هواپیما‌هایی که بتوانند به طور مؤثر در سرعت‌های بالا عمل کنند، مواجه کرد. پس از جنگ جهانی دوم، جت‌های جنگنده عمدتاً برای رهگیری سایر هواپیما‌ها استفاده می‌شدند. با این حال، طراحان به زودی نیاز به هواپیما‌های چند منظوره را درک کردند، هواپیما‌هایی که بتواند با هواپیما‌های دیگر مبارزه کند و مأموریت‌های پشتیبانی زمینی را انجام دهد. نمونه‌هایی از جنگنده‌های جت نسل دوم عبارتند از:
Lockheed F-۱۰۴ Starfighter
Mikoyan-Gurevich MiG-۲۱
English Electric Lightning
Dassault Mirage III
جت‌های جنگنده نسل سوم که به گونه‌ای طراحی شده بودند که بتوانند نقش‌های زیادی را ایفا کنند و چندین نوع مهمات را حمل کنند. آن‌ها همچنین قادر بودند بمب‌های هدایت لیزری شلیک کنند و در عین حال قادر به انجام نبرد‌های هوا به هوا نیز بودند. نمونه‌هایی از جنگنده‌های نسل سوم جت عبارتند از:
McDonnell Douglas F-۴ Phantom
Mikoyan-Gurevich MiG-۲۳
Sukhoi Su-۱۷
Shenyang J-۸
Hawker Siddeley Harrier
در دهه ۱۹۷۰، طراحان هواپیما شروع به استفاده از مواد کامپوزیتی مانند فیبر کربن، فناوری پرواز با سیم و حسگر‌های پیشرفته‌تر کردند. جت‌های نسل سوم قبلی عمدتاً برای سرعت طراحی شده بودند و از موشک‌های هوا به هوا مانند Sparrow و Sidewinder استفاده می‌کردند. در اینجا، جت‌های جنگنده نسل چهارم بسیار سبک‌تر بوده و نسبت پیشرانه به وزن بیشتری داشتند که باعث می‌شد قدرت مانور بیشتری داشته باشند. جنگنده‌های قابل توجه نسل چهارم عبارتند از:
General Dynamics F-۱۶
Saab ۳۷ Viggen
Panavia Tornado
به دنبال پیشرفت‌های عظیم در فناوری کامپیوتری، دیجیتالی شدن و پنهانکاری، نسل پنجم جت‌های جنگنده پیشرفته‌ترین هواپیما‌های نظامی امروزی هستند. در حالی که جنگنده‌های نسل چهارم بر قابلیت مانور و رهگیری در فاصله نزدیک تاکید داشتند، جنگنده‌های نسل پنجم هواپیما‌های چند منظوره با قابلیت‌های پنهانکاری و آویونیک پیشرفته هستند. نمونه‌هایی از جت‌های جنگنده نسل پنجم عبارتند از:
Lockheed Martin F-۲۲ Raptor
Lockheed Martin F-۳۵ Lightning II
Chengdu J-۲۰
Sukhoi Su-۵۷
در حالی که هنوز در حال توسعه هستند، انتظار می‌رود جنگنده‌های جت نسل ششم با فناوری جدید و درس‌های آموخته شده از هواپیما‌های نسل پنجم ساخته شوند. با تمرکز بر تهدیدات آینده، نقش جت جنگنده به عنوان یک هواپیمای برتری هوایی اهمیت کمتری دارد. اکنون این جنگنده بر روی انجام ماموریت‌های سرنشین دار و بدون سرنشین در حین کار در کنار هواپیما‌های بدون سرنشین تمرکز دارد. در حال حاضر، ایالات متحده و روسیه در حال کار بر روی توسعه یک جنگنده نسل پنجم برای رسیدن به نسل جدید هستند، در حالی که کشور‌های دیگری مانند بریتانیا، ژاپن، سوئد، فرانسه، آلمان و ایتالیا برای ساخت یک جت جنگنده جدید نسل ششم با یکدیگر همکاری می‌کنند.
در حالی که جت جنگنده نسل ششم هنوز در حال توسعه است، هر جت نسل هفتمی احتمالاً از همان الگوی تکامل جنگنده‌های جت در طول دهه‌های گذشته پیروی خواهد کرد. در گذشته، نسل‌های جت‌های جنگنده بر اساس موفقیت‌های گذشته و در عین حال ادغام فناوری‌های جدید ساخته می‌شدند.
برنامه‌هایی مانند B-۲۱ Raider از کمپانی نورثروپ گرومن در حال پیشرفت فناوری مورد استفاده برای ساخت بمب افکن پنهانکار B-۲ Spirit هستند. با این حال، با تمرکز نیروی هوایی ایالات متحده (USAF) بر روی پهپادها، احتمال استفاده از هواپیما‌های سرنشین دار در آینده کمتر می‌شود.
همه صحبت‌ها در مورد هواپیما‌های بدون سرنشین و هوش مصنوعی است
اگر به جنگ کنونی در اوکراین پس از تهاجم روسیه به این کشور در فوریه ۲۰۲۲ نگاه کنید، خواهید دید که چگونه هواپیما‌های بدون سرنشین یا همان پهپادها شیوه جنگیدن را تغییر داده اند. در جنگ اوکراین، هزاران پهپاد در مقیاسی بی سابقه برای انجام وظایف زیر استفاده شده است:
ردیابی نیرو‌های دشمن
هدایت توپخانه و بمب
پرتاب مهمات روی اهداف
تعقیب و تخریب وسایل نقلیه در حال حرکت
در کنار توسعه جت‌های جنگنده نسل ششم، نیروی هوایی ایالات متحده در حال کار بر روی چیزی است که آن را “هواپیمای رزمی مشترک (CCA) ” می‌نامد. CCA یک هواپیمای بدون سرنشین است که در کنار جت‌های جنگنده نسل ششم و بمب افکن‌های پنهانکار فعالیت می‌کند. برخلاف حامل‌های هوایی جنگی بدون سرنشین فعلی (UCAV) مانند Predator و Reaper که برای شناسایی و انهدام اهداف خاص با موشک‌های هلفایر استفاده می‌شوند، CCA از هوش مصنوعی استفاده خواهد کرد. نیروی هوایی ایالات متحده در حال کار بر روی سناریوی داشتن یک هواپیمای خلبان دار با چندین CCA است. هواپیمای سرنشین دار می‌تواند از فاصله‌ای ایمن انجام ماموریت کند در حالی که به CCAها اجازه می‌دهد تا قسمت‌های خطرناک ماموریت را انجام دهند.
کشور‌هایی مانند چین قابلیت‌های دفاعی زمین به هوای خود را به میزان قابل توجهی بهبود بخشیده‌اند که در صورت وقوع درگیری بین ایالات متحده و چین، استقرار هواپیما‌های سرنشین‌دار را با خطر مواجه می‌کند. به عنوان بخشی از بودجه سال ۲۰۲۵، نیروی هوایی ایالات متحده ۵۵۹ میلیون دلار برای توسعه بیشتر سیستم هوایی CCA خود درخواست کرده است. در حال حاضر، قیمت تولید هر فروند F-۳۵ Lightning II بیش از ۲۰ میلیون دلار (بدون هزینه‌های توسعه و غیره) است و نیروی هوایی معتقد است CCA دو سوم هزینه کمتری دارد. با نگاهی به اینکه چگونه وسایل نقلیه هوایی بدون سرنشین (پهپادها) برای جایگزینی هواپیما‌های سرنشین دار ساخته می‌شوند، می‌توان فرض کرد که جت‌های جنگنده نسل هفتم بدون سرنشین بوده و با استفاده از هوش مصنوعی (AI) کار می‌کنند.
