دیرینهشناسان در آفریقای جنوبی، قدیمیترین قبرستان شناخته شده در جهان را پیدا کردهاند که حاوی بقایای خویشاوندان دور ما انسانها است. با توجه به مغز کوچک این گونه، تا کنون تصور میشد آنها قادر به انجام رفتار پیچیده نیستند.
این تحقیق که به رهبری دیرینهانتروپولوژیست مشهور «لی برگر» صورت گرفته شدهاست با استفاده از چندین نمونه از «هومو نالدی» که یک انسان صخرهنورد در عصر حجر بودهاست، شکل گرفتهاست. این چندین نمونه در عمق ۳۰ متری زیر زمین در یک غار، سایت میراث جهانی در نزدیکی ژوهانسبورگ، متعلق به یونسکو مدفون شده بود.
به گفته دانشمندان، اینها باستانیترین دفینههایی هستند که تاکنون در پرونده انسانها ثبت شده است و متعلق به زمانی بسیار زودتر از زمان دفن شدن «انسانهای خردمند» که متعلق به حداقل ۱۰۰۰۰۰ سال است، هستند. این یافتهها درک کنونی تکامل انسان را به چالش میکشد، زیرا معمولاً معتقدند که رشد مغزهای بزرگتر امکان انجام فعالیتهای پیچیده و «معناساز» مانند دفن مردگان را فراهم میکند.
«جمجمه هومو نالدی»
قدیمیترین دفینههایی که قبلاً کشف شده بود، در خاورمیانه و آفریقا یافت شد، که حاوی بقایای «انسانهای خردمند» بود و حدود ۱۰۰۰۰۰ سال قدمت داشتند؛ در حالی که دفینههای کشف شد در آفریقای جنوبی توسط «برگر»، حداقل به ۲۰۰۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح باز میگردند.
حیرتانگیز است، این دفینهها به هومو نالدی، گونهای بدوی در تقاطع میمونها و انسانهای امروزی تعلق دارند که مغزهایی به اندازه پرتقال داشتند و حدود ۱.۵ متر طول قد آنها بودهاست. این گونه با انگشتان دست و پا خمیده، دستها و پاهایی که ابزاری برای راه رفتن بودند، مسیر تکاملی ما که پیش از این توسط برگر ثابت شده بود، خطی مستقیم است، تغییر داد.
اولین استخوانهای این گونه در سال ۲۰۱۳ پیدا شد. در حفاریهایی که در سال ۲۰۱۸ آغاز شد، ضایعات بیضی شکل در مرکز مطالعات جدید نیز در آنجا یافت شد. حفرههایی که به گفته محققان، نشان میداد به عمد حفر شده و سپس برای پوشاندن اجساد پر شدهاند و حاوی حداقل پنج گونه بودند.
به گفته محققان، این اکتشافات نشان میدهد که شیوههای مردهداری به «انسان خردمند» یا سایر انسانها با اندازههای مغز بزرگ محدود نمیشود. آنها افزودند که محل دفن تنها نشانهای نیست که بیان کند «هومو نالدی» قادر به انجام رفتارهای پیچیده احساسی و شناختی است.
حکاکیهایی که اشکال هندسی را تشکیل میدهند، از جمله «شکل رقم» نیز بر روی سطوح عمداً صاف شده یک غار در آن نزدیکی یافت شد. «برگر» در مصاحبهای در این مورد گفت: «این بدان معناست که نه تنها انسانها در توسعه شیوههای نمادین منحصر به فرد نیستند، بلکه ممکن است حتی چنین رفتارهایی را ابداع نکرده باشند.»
«برگر» قبلاً با اتهامات عدم دقت علمی و عجله در نتیجه گیری مواجه شده بود، وقتی در سال ۲۰۱۵ برگر برای اولین بار این ایده را مطرح کرد که «هومو نالدی» قادر به انجام کارهایی بیشتر از اندازه سرش است، با مخالفتهای زیادی از سوی دیرینهشناسان مواجه شد.
این نظریه در آن زمان برای دانشمندان بیش از حد بود. آنها بر این باور بودند که همه چیز به این مغز بزرگ مرتبط است. اما
اکنون این محقق ثابت کرده است که این باور غلط است؛ به گفته محققان، در حالی که این یافته نیاز به تجزیه و تحلیل بیشتر دارد، این اکتشافات درک ما را از تکامل انسان تغییر میدهد.
یک استاد مردمشناسی در مورد این یافته میگوید: «تدفین، معناسازی، حتی «هنر» میتواند تاریخچه بسیار پیچیدهتر، پویا و غیرانسانیتر از آنچه قبلاً فکر میکردیم داشته باشد. به گفته دانشمندی دیگر این یافته ها، در صورت تایید، اهمیت بالقوه قابل توجهی خواهند داشت.»