جیالتیوی (JLTV) یا خودروی تاکتیکی سبک مشترک (Joint Light Tactical Vehicle) سخت افزاری نظامی است که ارتشهای مختلف جهان به دنبال مالکیت آن هستند.
به گزارش بیتران، خودروهای تاکتیکی از جمله مهمترین ابزارهای نظامی در هر ارتشی محسوب میشوند. جیالتیوی یکی از جدیدترین نمونهها در این زمینه محسوب میشود که توجهات بسیاری را به سوی خود جلب کرد.
جیالتیوی یک برنامه نظامی جدید آمریکا است که برای جایگزینی بخشی از ناوگان قدیمی خودروهای هاموی (Humvee) آغاز شد. در زمان ارائه این برنامه حدود ۲۵ سال از عمر طراحی خودرو هاموی میگذشت. همچنین، درگیریهای نظامی اخیر، ضعف خودروهای هاموی در زمینه حفاظت از سرنشینان را هرچه بیشتر آشکار کرد.
هاموی به عنوان یک خودرو زرهی رزمی و گشتزنی طراحی نشدهبود. با این وجود چندین سال است که به عنوان گزینهای در این زمینه به کار گرفتهشدهاست. حتی نسخههای زرهپوش هاموی مانند ام۱۱۱۴ و ام۱۱۵۱ در برابر مینهای زمینی و راکتهای ضد تانک سبک آرپیجی بسیار آسیبپذیر هستند.
بر همین اساس، ارتش، سپاه تفنگداران دریایی و نیروهای ویژه آمریکا به یک خودرو زرهی سبک جدید نیاز داشتند. جیالتیوی به طور خاص با هدف ماموریتهای گشتزنی و رزمی طراحی شدهاست. در مقایسه با هاموی، جیالتیوی محافظت و قابلیت بقای بهتر را ارائه میکند. در شرایطی که همچنان گزینهای با توانایی تحرک بالا است.
چند شرکت برای برآوردن الزامات برنامه خودرو زرهی جیالتیوی با یکدیگر رقابت میکردند. در سال ۲۰۱۵، نسخه اصلاحی اوشکوش ال-ایتیوی (Oshkosh L-ATV) به عنوان برنده این رقابت انتخاب شد. تولید اولیه این خودرو با تعداد کم در سال ۲۰۱۶ آغاز شد.
تا پایان سال ۲۰۲۲، ارتش و سپاه تفنگداران دریایی آمریکا حدود ۱۹۱۵۰ دستگاه از این خودروهای نظامی را سفارش دادند. ارتش آمریکا دریافت ۴۹۱۰۰ دستگاه و سپاه تفنگداران دریایی دریافت تقریبا ۱۲۵۰۰ دستگاه خودرو جیالتیوی را برنامهریزی کردهاند. نیروی هوایی آمریکا و نیروی دریایی آمریکا نیز به ترتیب خرید حدود ۲۰۰۰ دستگاه و ۴۰۰ دستگاه از این خودرو را مد نظر قرار دادهاند.
سفارش نزدیک به ۵۰ هزار دستگاهی ارتش آمریکا به تنهایی میتواند جیالویتی را به بزرگترین ناوگان خودروهای زمینی نظامی در جهان تبدیل کند.
اسلوونی نخستین مشتری صادراتی خودرو جیالتیوی بود. در سال ۲۰۱۸، سفارش ۳۸ دستگاه از این خودرو توسط ارتش اسلوونی ثبت شد.
سال ۲۰۱۹ کشور مونتهنگرو ۶۷ دستگاه خودرو جیالتیوی را سفارش داد. همان سال، لیتوانی ۲۰۰ دستگاه از این خودروهای نظامی را سفارش داد و در سال ۲۰۲۲ نیز سفارش ۳۰۰ دستگاه دیگر را ثبت کرد.
در سال ۲۰۲۰، برزیل قراردادی را برای دریافت ۱۲ دستگاه خودرو جیالتیوی ثبت کرد. همان سال، بلژیک خرید ۳۲۲ دستگاه جیالتیوی را تایید کرد.
رومانی یکی دیگر از خریداران جیالتیوی بود که سفارش خرید بیش از ۱۰۰ دستگاه از این خودروها را در سال ۲۰۲۱ ثبت کرد.
اوشکوش ال-ایتیوی نسخه سبکتر، کوچکتر و چابکتر از خودرو مقاوم و محافظت شدهدر برابر مین و کمین (امرپ) اوشکوش ام-ایتیوی (Oshkosh M-ATV) است. ام-ایتیوی نیز در حال حاضر توسط نیروهای نظامی آمریکا استفاده میشود.
Oshkosh ال-ایتیوی میتواند چندین پیکربندی زره را پذیرا باشد. با توجه به نیازهای یک ماموریت میتوان این خودرو را به راحتی سازگار کرد.
Oshkosh ال-ایتیوی سطح بالای محافظت در برابر مینهای زمینی را ارائه میکند که قابل مقایسه با خودروهای امرپ است. ال-ایتیوی مقاومت بالا در برابر انفجارهای زیر خودرو را ارائه میکند. همچنین این خودرو در برابر شلیک سلاحهای کوچک، ترکشهای گلولههای توپخانه و راکتهای ضد تانک سبک آرپیچی مقاوم است.
جیالویتی ظرفیت حمل بار بیشتر نسبت به هاموی را ارائه میکند. سه نسخه اصلی از آن با بیشینه حمل بار ۱.۶ تن، ۱.۸ تا ۲ تن، و ۲.۳ تن وجود دارند.
یک خودرو جیالویتی در حالت پایه سلاحی حمل نمیکند. با این وجود، میتوان آن را با مسلسل ۷.۶۲ میلیمتری، تیربار ۱۲.۷ میلیمتری یا نارنجک انداز اتوماتیک ۴۰ میلیمتری مجهز کرد.
از سوی دیگر، میتوان روی این خودرو یک ایستگاه سلاح کنترل از راه دور نصب کرد. در این حالت، سلاح از راه دور و زیر حفاظت زره عمل میکند. جیالویتی همچنین میتواند به بستری برای استفاده از سلاحهای ضد تانک یا ضد هواگرد تبدیل شود.
جیالویتی از یک پیشرانه دیزل توربوشارژردار نیرو میگیرد. همچنین، گزینهای برای پیشرانه هیبریدی دیزل-الکتریک وجود دارد که از مصرف سوخت بهینهتر سود میبرد. این خودرو میتواند با بیشینه سرعت ۱۱۰ کیلومتر بر ساعت حرکت کند.
جیالویتی از سامانه تعلیق مستقل هوشمند ساخت شرکت اوشکوش استفاده میکند که حرکت با سرعتهای بالا در مسیرهای خارج جاده را ممکن میکند.
این خودرو تاکتیکی از قدرت تحرک و سرعت بالا در مسیرهای خارج جادهای برخوردار است و توانایی عبور از زمینهای مختلف را دارد. جیالویتی دارای دو تایر پنچر رو است و در صورت آسیب دیدن مخزن سوخت یا روغن همچنان میتواند به حرکت خود ادامه دهد.
امکان جابجایی جیالویتی با هلیکوپترهای سیاچ-۴۷ شینوک یا هلیکوپترهای بزرگتر و همچنین هواپیماهای ترابری سی-۱۳۰ هرکولس نیز وجود دارد.