یک استاد دانشگاه مسائل ژئوپلیتیک درباره احتمال شروع مذاکرات برجامی می‌گوید: با توجه به آنچه که در روز‌های گذشته از مقامات ایرانی شنیده ایم گمان می‌کنم زمینه مذاکرات در حال آماده شدن است. احتمالا بعد از آمدن آقای گروسی به تهران که در دو سه هفته آینده خواهد بود ادامه مذاکرات اعلام می‌شود مشروط به اینکه شرایط خاصی بوجود نیاید. در این صورت با توجه به تمایل دو طرف مذاکرات آغاز می‌شود، ولی نتیجه بحث جدایی است، اما چون اراده اش وجود دارد احتمال به نتیجه رسیدن هم وجود دارد.
دکتر عبدالرضا فرجی راد در گفتگو با شفقنا در پاسخ به این سوال که ایران اخیرا اعلام کرده است که حاضر است به تعهدات برجامی خود برگردد آیا اتفاق جدیدی افتاده و ایران چنین اظهار نظری کرده است؟ در این مقطع چقدر می‌توان به احیای مذاکرات برجام خوش بین بود؟ اظهار داشت: ایران اخیرا به این نتیجه رسیده است که به مذاکرات برگردد و از برخی از خواسته‌های خود کوتاه بیاید به طور مثال اگر قبلا چند خواسته مشخص داشت همانطور که برخی مقامات در مصاحبه‌های اخیر خود گفته اند امروز تمرکز بیشتر بر بسته شدن پرونده هسته‌ای ایران در آژانس است. در اردن وزیر خارجه این نکته را با جوزف بورل مطرح کرده است و آن‌ها شروطی را به نحو غیرمستقیم مطرح کرده اند یکی از این شروط مسائل حقوق بشری و همکاری ایران و روسیه در بعد نظامی بود.
در نهایت غربی‌ها به این نتیجه رسیده اند که ایران اینبار جدی است. تحلیل آن‌ها این است که ایران می‌خواهد پای میز مذاکرات بنشیند و مساله را حل و فصل کند. هم آمریکا و وزیر خارجه اش نظر مثبت داده اند و هم آقای جوزف بورل بیانیه‌ای داده و مصاحبه‌ای کرده است که ما مسائل حقوق بشری را دنبال می‌کنیم و ایران را تحریم می‌کنیم، ولی مساله هسته‌ای ایران موضوع جدایی است و باید پیگیری شود.
وی افزود: با توجه به آنچه که در روز‌های گذشته از مقامات ایرانی شنیده ایم گمان می‌کنم زمینه مذاکرات در حال آماده شدن است. احتمالا بعد از آمدن آقای گروسی به تهران که در دو سه هفته آینده خواهد بود ادامه مذاکرات اعلام می‌شود مشروط به اینکه شرایط خاصی بوجود نیاید. در این صورت با توجه به تمایل دو طرف مذاکرات آغاز می‌شود، ولی نتیجه بحث جدایی است، اما چون اراده اش وجود دارد احتمال به نتیجه رسیدن هم وجود دارد.
وی در مورد اینکه رفتار چین در قبال ایران می‌تواند در روند مذاکرات موثر باشد؟ تصریح کرد: چینی‌ها از ابتدا همچون روس‌ها خود را چندان درگیر مذاکرات نکردند. البته مدتی سعی کردند از مواضع ایران دفاع کنند، ولی الان به سمت اعراب رفته اند و منافع خود را چسبیده اند. بعید می‌دانم چین سنگ اندازی کند مثل زمانی که فرانسه چنین رفتاری داشت، ولی به نتیجه نرسیدند و برجام امضا شد یا مثل رفتار‌های گه گاه روس‌ها داشتند، ولی چینی‌ها حواسشان جمع است و اگر توافقی شود می‌خواهند وارد بازار ایران شوند و بخشی از درآمد نفتی ایران را با صدور کالا و خدمات به خود اختصاص دهند. نباید نگران چینی‌ها بود بعید است خود را چندان درگیر این پروژه کنند من فکر می‌کنم روس‌ها هم به این وضعیت راضی شده اند مذاکرات برجام با توجه به پیام آقای اولیانوف و توییت او این را نشان می‌دهد. به نظر می‌رسد شرایط به گونه‌ای است که طرفین به سمت گفتگو می‌روند.
فرجی راد در خصوص اینکه آیا مذاکرات به سمت فشار بر ایران خواهد رفت و ایران در شرایط فعلی به سمت نوعی تسامح خواهد رفت؟ گفت: این امکان وجود دارد با توجه به حرف‌های آقای بورل و آنچه شنیده و خوانده ایم شروط اعلام شده است. این امکان وجود دارد که در داخل مسائلی مطرح شود. روسیه یکی از شروط مطرح شده است. ایران می‌گوید پهباد‌ها را برای جنگ اوکراین به روسیه نداده است. جوزپ بورل می‌گوید ایران باید بیشتر با طرف اوکراینی مراوده داشته باشد. آن‌ها از طرف اوکراین هم زیر فشار هستند رئیس جمهور اوکراین در روز‌های اخیر فعال شده و مرتب به ایران حمله می‌کند. در کنگره آمریکا سخنرانی کرد و سخنان تندی بر علیه ایران به زبان آورد علاوه بر این اروپا و غرب مشکلاتی دارند. اوکراینی‌ها اجازه نمی‌دهند و جامعه جهانی و افکار عمومی را تحریک می‌کنند، این وضعیت وجود دارد. تمام این موارد رویکرد و تلاشی است که انجام می‌شود حال اینکه چقدر نتیجه می‌دهد را باید دید.
البته مذاکرات پیش رو از هر جهت سخت‌تر از دورهای قبلی مذاکرات خواهد بود. فرصت‌های قبلی را از دست دادیم امروز هم آمریکا و تیم اروپا تهاجمی‌تر شده است. امروز اوکراین معضل جدیدی است رییس جمهور این کشور در جنگ با روسیه حالتی تهاجمی دارد و روسیه در مقابل اش در حالتی دفاعی است. چینی‌ها پا پس کشیده اند به سمت اعراب رفته است. نتانیاهو بر سر کار آمده است و همه این موارد اثر گذار هستند حال یکی کمتر و دیگری بیشتر و از این جهت مذاکرات سخت‌تر از دفعات قبلی است و مذاکرات راحتی نیست. دلار همچنان بالا می‌رود و تورم برای مردم کمرشکن شده و بحران داخلی وجود دارد و باید تلاش‌های مضاعفی انجام داد. ایران برای نجات اقتصاد خود به توافق نیاز دارد.
وی در مورد اینکه آیا به نتایج خوشبین هستید؟ تصریح کرد: خوشبین نسبت به چه زمانی؟ نسبت با دو ماه پیش بله در شرایط بهتری هستیم، ولی اینکه بگوییم در صورت شروع مذاکرات به نتیجه می‌رسیم این خوش‌بینی درستی نیست. غربی‌ها در وضعیتی قرار گرفته اند که امتیاز بیشتری می‌خواهند و طبیعتا باید دید امتیاز داده می‌شود و می‌توانند به توافق برسند یا نه؟! البته آمریکایی‌ها نیز برای انتخابات ریاست جمهوری خود به این توافق نیاز دارند. آن‌ها می‌خواهند بگویند ما اجازه ندادیم ایران به بمب اتم دست پیدا کند و این نکته را به عنوان یک امتیاز مطرح کنند.
وی ادامه داد: غرب یعنی آمریکا و اروپا یک هفته اخیر روند جدیدی را اتخاذ کرده است از طرفی مرتبا مسائل حقوق بشری ایران را در رسانه‌ها مطرح می‌کنند و از طرفی گفته می‌شود مساله هسته‌ای ایران موضوعی خاص و جداگانه است و به سرانجام رسیدن آن به نفع دنیا است. غرب می‌خواهد بگوید عدم توافق با ایران در حوزه هسته‌ای ایران را به بمب اتم می‌رساند. غرب می‌گوید در مسائل حقوق بشری ایران را تحریم می‌کنیم، ولی در مورد مساله هسته‌ای با ایران توافق خواهیم کرد از این منظر شاید کار آن‌ها هم راحت شود.
