پنج راه محتمل برای پایان جنگ اوکراین

فرارو- نشریه "فارین پالسی" با بیش از ده‌ها مقام اروپایی و امریکایی و تحلیلگران برجسته نظامی و کارشناسان مسائل منطقه‌ای در مورد چگونگی پایان درگیری در اوکراین صحبت کرده است. اکثر آنان باور داشتند که جنگ ماهیتا غیر قابل پیش بینی است.

به گزارش فرارو به نقل از فارین پالسی؛ در حالی که در مورد آینده اوکراین اتفاق نظر اندکی وجود دارد پنج سناریو در مورد آن چه ممکن است در مورد پایان جنگ اوکراین در انتظار آن کشور باشد در ادامه مطرح می‌شوند:

۱-بن بست خونین

روسیه علیرغم اعزام نزدیک به ۲۰۰ هزار نیرو به اوکراین به دلیل ناکارآمدی نیرو‌های خود و مقاومت شدید اوکراینی‌ها دچار مشکل شده است. بعید است روسیه بتواند عملیات نظامی خود را نجات دهد. با این وجود، یک مقام ارشد دفاعی ایالات متحده هفته گذشته اعلام کرد که مسکو در حال بحث در مورد چگونگی تامین مجدد و اعزام نیرو‌های کمکی است که می‌توانند ضد حملات اوکراین را چالش برانگیزتر سازند.

یکی از سناریو‌های محتمل‌تر بن بست در درگیری است که در آن هیچ یک از طرفین قادر به دستیابی به دستاورد‌های سرزمینی چشمگیر نیستند، اما در تلاش خواهند بود تا طرف مقابل را در یک جنگ فرسایشی از بین ببرند. با توجه به عملکرد ضعیف ارتش روسیه و روحیه عالی و تسلیحات غربی اوکراینی‌ها احتمال بیش تری در مورد بروز یک بن بست وجود دارد. احتمال تحقق سناریویی وجود دارد که در آن پوتین نتواند برنده شود، اما از باخت نیز خودداری خواهد ورزید. این وضعیت تنها می‌تواند به یک بن بست خونین منجر شود.

۲-تجزیه اوکراین

تصرف دونباس در شرق اوکراین از جمله اهداف اصلی مسکو در آن کشور است. یک مقام ارشد نظامی امریکایی که نخواسته نام اش فاش شود می‌گوید اولویت اصلی روسیه متمرکز بر شرق اوکراین است. از دید او، روسیه تلاش می‌کند تا ارتباط نیرو‌های ارتش اوکراین با بخش شرقی آن کشور را قطع کند. این احتمال وجود دارد که روسیه به دنبال تقسیم اوکراین به دو بخش مشابه وضعیتی که سال‌ها پیش برای کره رخ داد باشد که در نتیجه آن کره به دو کشور شمالی و جنوبی تقسیم شد.

یک مقام اروپایی می‌گوید که دولت‌های اروپایی نگران هستند شهر محاصره شده ماریوپل در جنوب شرق اوکراین ظرف مدت یک هفته سقوط کند و پایگاه محکمی در اختیار نیرو‌های روس قرار دهد تا از آنجا به سوی شمال و نیرو‌هایی که از خارکف به سوی جنوب می‌آیند متصل شوند. او می‌افزاید:"حدس من این است زمانی که آنان سرزمین‌های دونباس و دونتسک را تصرف کنند مذاکره را آغاز خواهند کرد".

۳-پیروزی قاطع

یک ماه پس از ارتکاب اشتباهات نظامی فراوان، شتاب پیش روی روسیه از بین رفته و نارسایی در کیفیت نیروها، تدارکات و تجهیزات نیرو‌های روس آشکار شده و بسیاری از کارشناسان دفاعی و امنیتی در غرب را به این نتیجه رسانده که پیروزی تمام عیار روسیه یعنی اشغال کامل اوکراین و سقوط دولت غربگرای اوکراین بسیار بعید به نظر می‌رسد.

با این وجود، این بدان معنا نیست که پیروزی کامل اوکراین نیز محتمل است. کارشناسان نظامی معتقدند ارتش اوکراین با اراده قوی و تاکتیک‌های مناسب خود بسیاری از ناظران را تحت تاثیر قرار داده، اما هنوز تسلیحات کافی برای برنده شدن در جنگ را در اختیار ندارد.

پوتین هیچ نشانه‌ای ارائه نکرده است که تلفات سنگین ارتش روسیه چقدر است. چه رسد به اینکه، فاجعه انسانی که تهاجم او ایجاد کرده مسکو را به عقب نشینی کامل سوق دهد. " ساموئل چاراپ" کارشناس مسائل امنیتی روسیه در موسسه رند می‌گوید:"می‌توانیم تصور کنیم که آنان (نیرو‌های نظامی روسیه) متوقف می‌شوند، اما این طور نیست که از نظر نظامی متحمل شکست شوند".

۴-توافق نامه صلح

با توجه به این که پیروزی نظامی همه جانبه برای هر دو طرف مبهم به نظر می‌رسد محتمل‌ترین راه برای پایان دادن به جنگ از طریق نوعی توافق صلح است. این وضعیت به احتمال زیاد به یک راه حل مذاکره ختم می‌شود. قرار است دور بعدی مذاکرات در ترکیه آغاز شود، اما انتظارات هم چنان پایین است.

مسکو خواستار اعلام بی طرفی اوکراین و غیرنظامی شدن کی یف، پذیرش الحاق کریمه به روسیه و برسمیت شناختن استقلال مناطق جدایی طلب در دونباس شده است. "ولودیمیر زلنسکی" رئیس جمهور اوکراین در پیامی ویدئویی در روز یکشنبه، تمایل خود را نسبت به بحث در مورد بیطرفی کشورش در ازای تضمین‌های امنیتی آهنین و احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی آن اعلام کرد.

۵-رویداد قوی سیاه

سخت‌ترین سناریو برای پیش بینی، اما سناریویی است که می‌تواند تاثیر عمیقی بر روند جنگ داشته باشد رویداد به اصطلاح قوی سیاه که در آن اتفاقی، چون استفاده از سلاح‌های شیمیایی یا هسته‌ای یا تغییر رژیم در مسکو رخ می‌دهد.

هنوز مشخص نیست در سر پوتین چه می‌گذرد و او تا چه اندازه حاضر است برای نجات موقعیت روسیه در جنگ تلاش کند. "تاتیانا استانووایا" پژوهشگر بنیاد کارنگی در مسکو می‌گوید:" ما هیچ تجربه‌ای نداریم که بگوییم پوتین در چنین شرایطی چگونه رفتار خواهد کرد".

مقام‌های امریکایی و اروپایی نگران استفاده احتمالی روسیه از تسلیحات شیمیایی در جنگ اوکراین هستند. برخی از تحلیلگران معتقدند که استفاده از تسلیحات شیمیایی ممکن است روند کلی جنگ را تغییر ندهد و تنها تلفات انسانی آن را فاجعه بارتر سازد.

مقام‌های ارشد سابق نظامی به "فارین پالسی" گفته اند که روسیه ممکن است از سلاح‌های شیمیایی در میدان نبرد به عنوان اقدامی ناامیدکننده استفاده کند، زیرا ارتش روسیه تمایل دارد غیر نظامیان را هدف قرار دهد. دولت روسیه به استفاده از سلاح‌های شیمیایی علیه مخالفان مانند "الکسی ناوالنی" رهبر مخالفان و علیه افراد فراری خارج از کشور شهرت دارد. احتمال دیگری که مقام‌های امریکایی و اروپایی از آن هراس دارند سناریویی است که در آن روسیه از سلاح هسته‌ای کم بازده در اوکراین استفاده کند.

مقام‌هایی که با "فارین پالسی" صحبت کرده اند تاکید دارند که معتقدند چنین سناریویی هنوز بسیار بعید به نظر می‌رسد، اما آنان می‌گویند که برنامه ریزان دفاعی غربی هنوز باید برای همه موارد و سناریو‌های ممکن احتمالی برنامه ریزی کنند. هرگونه حمله اتمی می‌تواند روند جنگ و واکنش غرب را به شدت تغییر دهد و به طور بالقوه ناتو را در موضع جنگ با روسیه قرار دهد.

تحلیلگران غربی معتقدند که غرب همواره در گذشته با این فرض کار می‌کرد که پوتین یک بازیگر منطقی است. این در حالی است که عقلانیت پوتین متفاوت از عقلانیت غرب است.

آخرین رویداد بهت آور که می‌تواند مسیر جنگ را به طور اساسی تغییر دهد برکناری پوتین از قدرت است اگرچه اکثر کارشناسان معتقدند که تحقق این امر در این مرحله بعید به نظر می‌رسد. پوتین مدت هاست که در مورد تغییر رژیم اش دچار هراس بوده و سال‌ها به دنبال این بوده که گروهی از بوروکرات‌ها و الیگارش‌های وفادار به او احاطه اش کنند؛ افرادی که قدرت او را به چالش نخواهند کشید.

مقام‌های سیاسی و کارشناسان معتقدند که بروز یک خیزش توده‌ای مردمی در روسیه بعید به نظر می‌رسد. سرویس‌های امنیتی روسیه تظاهرات رخ داده پس از روز‌های آغازین جنگ را با خشونت سرکوب کرده و حدود ۵۰۰۰ معترض ضد جنگ را بازداشت کردند. تمام افرادی که اکنون به پوتین بسیار نزدیک هستند و با او در تماس بوده اند مشابه او فکر می‌کنند.