جای خالی زنان در کافی شاپ‌ها

فرارو- پس از دهه هفتاد با تغییرات صورت‌گرفته در جامعه ایران حواشی پیرامون کافی شاپ اندکی فرو نشست و به گفته دکتر تقی آزادارمکی(جامعه‌شناس) از ساحت غیراخلاقی و توطئه‌ای و مساله‌ساز بودن کافی‌شاپ‌ در مقایسه با گذشته کاسته شد.

با این حال حواشی به دلایل گوناگون هیچگاه به طور کامل از پیرامون کافی شاپ در ایران دور نشد و در سال های اخیر هموار این مکان عمومی خبرساز (از پلمپ تا تفکیک جنسیتی) بوده است، اخیرا هم که نیروی انتظامی اشتغال زنان در این مکان‌ها را ممنوع اعلام کرده است که واکنش‌هایی در پی داشته است.

معاون رئیس جمهور در امور زنان با انتقاد از ممنوعیت اشتغال زنان در کافی شاپ‌ها گفت: اشتغال برای برخی از زنان در این اماکن ضروری است و خرج زندگی خود را از این راه به دست می آورند آیا باید به دنبال این ممنوعیت آنها دزدی کنند؟

شهیندخت مولاوردی گفت: به گفته رئیس اداره اماکن ناجا اشتغال زنان در فضای عمومی سفره خانه‌ها ممنوع است اما در آشپزخانه‌ها ایرادی ندارد اما باید دید که این موضوع از روی برداشت و اظهار نظر شخصی و سلیقه‌ای است یا خیر؟ و طبق کدام مصوبه و قانون اشتغال زنان در کافی شاپ‌ها ممنوع است؟

وی با بیان اینکه هم اکنون بخش زیادی از آمار بیکاری در جامعه به زنان اختصاص دارد گفت: با توجه به وضعیت بیکاری زنان در جامعه این اماکن به عنوان محلی برای کسب درآمد و گذران زندگی محسوب می‌شود که می‌تواند اشتغالزایی برای زنان را به دنبال داشته باشد.

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده گفت: باید به این نکته توجه شود که آیا زنانی که هم اکنون در کافی شاپ‌ها مشغول به کار هستند به دنبال این ممنوعیت باید تکدی گری و یا دزدی کنند؟

مولاوردی با انتقاد از نگاه یکجانبه به این موضوعات گفت: باید در صورت گذاشتن این ممنوعیت‌ها راهکارهای جایگزین ارائه شود و درصورتیکه راهکار دیگری ارائه نشود ممکن است زنان با آسیب‌های اجتماعی زیادی مواجه شوند.

نگاه جنسیتی
دکتر افسر افشارنادری، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، در گفتگو با فرارو درباره ممنوعیت اشتغال زنان در کافی شاپ گفت: در طی سال‌های اخیر، همواره تاکید شده است که زنان نیز همچون مردان از پس کارهای متفاوت برمی‌آیند، اما این نگاه در حدِ بیان مانده است و داشتن رویکرد جنسیتی نسبت به اشتغال زنان همچنان وجود دارد.

این جامعه‌شناس ادامه داد: ما باید شغل‌های مختلف برای زنان را در جامعه به رسمیت بشناسیم. تعریف شغل‌هایی به عنوان شغل برتر برای زنان، مانند شغل معلمی، اشتباه است.

وی ادامه داد: باید دید که این بایدها و نبایدها در اشتغال زنان را چه کسی تعریف می‌کند و چه کسی نوعی کار خاص و یا مدیریت خاص را برای زنان لازم نمی‌داند و آن را به دسته‌های مردانه و زنانه تقسیم می‌کند. این تقسیم‌بندی‌ها از سویی و راه دادن زنان به جامعه از سوی دیگر پارادوکسی را ایجاد کرده است که دلیل آن تعارض در نگاه تصمیم‌گیرنده‌هاست.

افشار نادری ادامه داد: کافی‌شاپ‌ها محیط‌های مصرفی‌ای هستند که مخاطبان عام دارند و نباید این محیط‌ها را جدا کنیم و در خطوط متفاوتی تعریف کنیم. بسیاری از زنان، به دلیل محیط امن و آزاد کافی‌شاپ‌ها توانسته‌اند در آن‌ها ایجاد کارآفرینی کنند و ممنوعیت اشتغال زنان در این محیط‌ها مانعی بر سر کارآفرینی زنانه است.

وی با تاکید بر اینکه باید قانونگذار و اجراکننده قانون از یکدیگر تفکیک شوند، گفت: راندن زنان به محیط‌هایی که در دسترس و دید نباشند، همه از نگاه جنسیتی تصمیم‌گیرندگان نسبت به زنان برمی‌خیزد که در وهله اول باید بتوان قانونگذار و اجراکننده آن را از یکدیگر تفکیک کرد و پس از آن داشتنِ نگاه جنسیتی در میان قانونگذاران را از میان برد.

آرش دولتشاهی، وکیل پایه یک دادگستری نیز، در گفتگو با فرارو  گفت: در طی سی سال اخیر، قوانین پراکنده‌ای در مورد اماکن عمومی و صنفی تصویب شدند. اما به طور کلی ایجاد حق التکلیف برای شهروندان، موضوعی است که باید حتما مصوب قانون مجلس باشد و نیروی انتظامی نیز در همین راستا باید در چارچوب قانون به نظارت بپردازد.

دولتشاهی همچنین گفت: تصمیمی که پلیس اماکن در رابطه با ممنوعیت اشتغال زنان در کافی‌شاپ‌ها و سفره‌خانه‌ها گرفته است، تصمیمی است که می‌تواند در دیوان عدالت اداری مورد اعتراض قرار بگیرد و درباره خارج از چارچوب بودن آن اعتراض کرد. این امر نیز شامل همه شهروندان، صرف نظر از شغل آن‌ها می‌شود.