آیا ایران رقابت منطقهای را به حوزه «ترانزیت» میکشاند؟
ایران خیلی دیر متوجه رخدادهایی شد که به صورت زیرپوستی، در شمال غرب کشور و درآن سوی مرزهایش رخ داده اند: اتحادی که میان «ترکیه» و «جمهوری آذربایجان» شکل گرفته و البته ردپای عناصری نظیر رژیم صهیونیستی و حتی پاکستان، روسیه و آمریکا را هم میتوان در آن پیدا کرد. اما آیا ممکن است ایران پاسخ این اتحاد را از طریق ضربه زدن به منافع ترانزیتی و اقتصادی این کشورها بدهد.
مسیر طلایی برای تجارت ایران در منطقه «قفقاز»
طرح اجرای «کریدور شمال-جنوب» (International North–South Transport Corridor) که قرار است سواحل ایران در خلیج فارس و دریای عمان را از طریق خاک ایران و کشورهایی نظیر جمهوری آذربایجان و روسیه، به شمال اروپا متصل کند، سالها است که روی میز است. با این همه، فرصت سوزیهای داخلی و تحریمهای بین المللی، ممکن است دیر یا زود این طرح را که میتواند تجارت خارجی ایران را متحول کند، از صرفه اقتصادی بیندازند.
کریدور تجاری و استراتژیک شمال-جنوب
به لحاظ تجاری، امتیاز عمده کریدور شمال-جنوب در برابر سایر مسیرها (بخصوص مسیر دریایی کانال سوئز) این است که به مقدار یک یا دو برابر از فاصله حمل و نقل میکاهد و در مقایسه با حمل و نقل دریایی، هزینههای انتقال کانتینر را کاهش میدهد. اگر سفر یک محموله دریایی از خلیج فارس، کانال سوئز و دریای مدیترانه تا هلسینکی ۴۵ تا ۶۰ روز طول بکشد، کریدور شمال-جنوب این مدت را به ۲۰ تا ۲۵ روز کاهش میدهد.