رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، در حاشیه جلسه امروز (چهارشنبه ۲۴ آبان) هیأت دولت، در جمع خبرنگاران گفت: در سفر اخیر هیأت اقتصادی طالبان به ایران، برای اولین بار طالبان پذیرفت که حقابه ایران رهاسازی شود.
گردوغبار این روزهای سیستان که بیش از ۲۰۰ روز از ایام سال را در این استان درگیر خود کرده است، خبرنگار تسنیم را به این منطقه کشاند؛ منطقهای که بهتعبیر مقام معظم رهبری حکم "تنگه احد" کشورمان را دارد، اما حالا در خطر خالیشدن از سکنه قرار گرفته است!
نبویان درباره مباحث مطروحه پیرامون حقابه از هیرمند، اظهار داشت: اخیراً جمعی از مسئولان ما برای بازدید به آن منطقه رفتند و ملاحظه کردند که آب زیادی در آنجا وجود ندارد که به مرزهای ایران برسد. سد کجکی افغانستان ۷۰۰ کیلومتر با مرز ما فاصله دارد و، چون در این فاصله خشکسالی وجود دارد، آبی باقی نمیماند که به مرزهای ایران برسد. با وجود این، مسئولان افغانستان گفتند که از طرف رهبر طالبان به ما دستور داده شده این موضوع را بررسی کنیم و تا جایی که میشود باید نظر ایران درباره حقابه هیرمند تأمین شود.
روشی که مسئولان ایرانی در برابر طالبان درپیش گرفتهاند نیز به این گروه برای بالابردن طمع ورزیهای خود کمک میکند. علاوه بر موارد دیگر، اگر فقط به ماجرای حقابه ایران از هیرمند توجه کنیم، به این نتیجه خواهیم رسید که مسئولان ایرانی با این حق کشورمان بطور جدی برخورد نکردهاند. آنها وعده دادند در صورت استنکاف طالبان از تحویل حقابه ایران، به فشار متوسل خواهند شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: ادای حقآبه ایران، نشانهای از حسن نیت طرف افغانی برای گسترش روابط بعدی خواهد بود.
نگاهی متفاوت به پیدا و پنهان مناقشه آبی ایران و افغانستان:
افغانستان بر خلاف معاهده اجازه دسترسی به آمار و اطلاعات ایستگاه آبسنجی دهراوود را به کمیسار و متخصصان آبی ایران نمیدهد؛ لذا برخلاف ادعاهای همیشگی مقامات افغانستان (چه قبل و چه طالبان) آنها متأسفانه به معاهده پایبند نبوده و همیشه مانع اجرای مفاد معاهده شدهاند
فلاحت پیشه گفت: اگر جنگی میان این دو کشور صورت بگیرد، طالبان امکان پیروزی در برابر ایران ندارد، اما به هر حال جنگی رخ نمیدهد. اگر ایران از سازوکار اقتصادی خود استفاده کند، بهراحتی میتواند بر آنان مدیریت کند. کشور ما در سیاست خارجی گرفتار تابو است؛ تابوهایی مانند موضوع مواد مخدر که به مردم آسیب زده است.
برای نخستین بار تصاویری از توافقنامه حق آبه میان دو کشور ایران و افغانستان در سال ۱۳۵۱ منتشر شده است.
اگر دولت افغانستان پاسخ مثبت به اخطار رئیسجمهور ندهد و نظر ایران را تامین نکند، عکسالعمل ایران چه خواهد بود؟ آیا اصولاً راهکار عملی جز اعمال فشار برای نظام جمهوری اسلامی باقی میماند؟
سرگزی گفت: با توجه به اینکه امروز بخش زیادی از نیاز افغانستان به کالاهای خارجی، از مسیر گمرکی و ترانزیتی ایران در حال تامین است، یکی از اهرمهای فشار در اختیار ایران، بستن این مسیرها به روی افغانستان است.
دعوایی فنی که رسانهای شد
با روی کار آمدن طالبان، سهم حقآبه ایران نادیده گرفته شد. البته در همان آغاز روی کار آمدن طالبان، برخی کارشناسان پیشبینی میکردند از آنجا که طالبان بههیچیک از قوانین بینالمللی پایبند نیست، در بحث آب رودخانه هیرمند نیز زیادهخواهی کند؛ که اینچنین نیز شد.
مسئولان جمهوری اسلامی ایران باید با تصحیح خطای محاسباتی گذشته خود که در تعامل با طالبان داشتند، با توطئه جدید این گروه هوشیارانه برخورد کنند. طالبان میخواهند مسئولان ایرانی در زمین آنها بازی کنند تا توطئه درگیر شدن در مرزهای شرقی محقق شود.
رئیس مجلس گفت: لازم است درباره مسئله حقابه هیرمند عرض کنم که توافق درباره این حقابه، بخشی از تاریخ بلند همسایگی دو کشور و دو ملت ایران و افغانستان و غیرقابل خدشه است. اجرای کامل و دقیق این توافق به نفع هر دوملت و تضمین کننده منافع متقابل و همچنین محافظ وضعیت اقلیمی، جغرافیایی و مردمی بخشهای بزرگی از غرب افغانستان و شرق ایران است.
عدم پرداخت حق آبه هیرمند از سوی طالبان سوژهی کاریکاتور مهدی عزیزی کارتونیست روزنامهی هم میهن شده است.
دبیر شورای اطلاعرسانی دولت در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: بیانیه حکومت افغانستان نشان میدهد پیام اخطار قاطع رئیسجمهور مبنی بر اینکه حق مردممان را هر جا باشد میگیریم،
ابراهیم رئیسی در سیستان و بلوچستان: به حاکمان افغانستان اخطار میکنم، حقآبه مردم سیستان و بلوچستان را بدهند. اگر کارشناسان ما کمبود آب را تایید کنند حرفی نداریم وگرنه اجازه نخواهیم داد حق مردم ما تضییع شود. حرف من را جدی بگیرید تا بعداً گلایه نکنید.
نماینده مردم سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه دولت باید تامین آب پایدار برای منطقه سیستان را اولویت قرار دهد، گفت: حقآبه سیستان از رودخانه هیرمند همچنان به شورهزار هدایت میشود.
افغانستان سالهاست هیرمند را از سیستانوبلوچستان دریغ میکند و امسال اوضاع خشکسالی وخیمتر است، آنقدر که حالا مذاکرات جدی وزیر امور خارجه با افغانستان کلید خورده است.