مرکز پژوهشها میگوید پرداخت ارز رانتی باید متوقف شود
مرکز پژوهشهای مجلس دو دلیل عمده برای بههمریختگی و نوسان نرخ برابری دلار در برابر ریال ارایه کرده است. نخست حساب جاری و دوم حساب سرمایه. از دیدگاه مرکز پژوهشها، افزایش تقاضای واردات به صادرات از یکسو و افزایش تقاضای خروج سرمایه از طرف دیگر شرایطی را به وجود آورد که در نبود «صادرات نفتی برای جبران کسریها و ناترازیها» وضعیت جریان ارزی کشور را بههم ریخت.
مدتی است که سیاستگذاری بانک مرکزی ایران دستخوش تغییراتی شده و گفته میشود این سیاستها مبتنی بر یک مدل روسی است. مدل روسی این سیاستها چیست و چرا اجرای آن در ایران به نتیجه دلخواه - دستکم مشابه همانی که در روسیه اتفاق افتاد - منجر نشده است؟
باستان شناسان در یک مطالعه جدید که مربوط به بررسی سکههای امپراتوری روم است، موفق به شناسایی یک بحران مالی بزرگ در قرن اول پیش از میلاد در این امپراتوری پهناور شدند.
«اعیاننشین شدن» (gentrification) با جامعه ایرانی و شهرهایش چه میکند؟
بحران اقتصادی ایران در سالهای اخیر، موجب شده که بسیاری از ایرانیها کیفیت محل زندگی خود را یک پله کاهش بدهند: اگر در مرکز شهر زندگی میکردند، حالا به حاشیه شهر رفته اند و اگر در محلهای گرانتر بودند، حالا به محلهای ارزانتر رفته اند. اما این روند (که از قضا در جهان هم سابقه دارد) چه نگرانیهایی ایجاد میکند؟
طبق آخرین آمار موجود، افغانستان حدود ۹ میلیارد دلار ذخایر ارزی داشته که که تقریبا همه این مقدار در خارج از کشور و عمدتا در کشورهای غربی نگهداری میشده است و این یعنی دست آمریکا در مصادره این منابع باز خواهد بود.
در یک پژوهش بررسی شد
یک پژوهش دانشگاهی با مروری بر بحرانهای ارزی در جهان، ۳ نسل از نوسانات ارزی را مورد بررسی قرار داد. بررسیها نشان میدهد اقتصاد ایران تجربه ۲ نسل از بحرانهای ارزی رایج را پشتسر گذاشته است؛ چراکه تاکنون مشکلات بنیادی در ذخایر ارزی یا تشدید انتظارات، زمینههای وقوع تلاطم ارزی را بهوجود آوردهاند و هیچگاه معضلات بانکی عامل وقوع بحران (نسل سوم) نبودهاند. اقتصاد ایران برای دوری از نسل سوم بحران ارزی ، نیاز به کنترل انباره نقدینگی مضر و تعمیق واقعی ساختار بازار به دست سیاستگذار دارد.
سیاستزدگی، نگاه ناقص به اصلاحات و فعال نگه داشتن روندهای مخرب چه پیامدهایی دارد؟
هسته اولیه شکلگیری بحرانهای مالی چندمرحله ای در آرژانتین از میانه قرن پیشین با بسترسازی «خوان پرون» که راه را برای انعقاد نطفه فساد اقتصادی بنا نهاد، تشکیل شد. او طرح بانک مرکزی ملی، گسترش خطوط ریلی و تاسیس و تقویت صنایع استراتژیک را در کشور اجرا کرد. وی با استفاده از سیاستهای پوپولیستی سعی در اداره کشور به سبک ویژه و مسیر دلخواه خود داشت.
دبیرکل انجمن اقتصاددانان ایران تشریح کرد:
«حرفهای آقای همتی در مورد ذخایر ارزی بانک مرکزی این پیام را به بازار و مردم فرستاد که عرضه ارز در بازار کاهش پیدا میکند. مردم هم این قضیه را درک میکنند. سیکل سردرگمی این چنین است که خلق میشود و فعلا در پیک یا بالاترین حد از سردرگمی به سر میبریم. طولانی شدن این سیکل اقتصاد ایران را به وضعیتهای خطرناکی میکشاند که عواقب آن قابل جبران نیست.»
دکتر وحید شقاقی بررسی کرد
ریشه بخش عمدهای از ابرچالشهای اقتصاد ایران در عدم شفافیت است و هیچ راه حلی هم غیر از این نداریم. برای رفع ابرچالشها با توجه به شدت و فوریت و ضرورت هر مورد باید سیاستگذاری کرد و گام اول حل این ابرچالشها هم خلق یک نظام مالی، درآمدی و ثروتی شفاف است که من اسم آن را انقلاب در شفافیت میگذارم. با خلق شفافیت اعتماد عمومی هم قابل بازگشت است و فساد را هم میتوان کشف و رفع کرد و به راحتی نابرابری را هم شناسایی و حل کرد. به کمک همین مورد میتوان نظام مالیاتی مدرنی خلق کرد و هزینههای دولت را هم کنترل کرد.»
برداشت های مختلف از آشفته بازار ارز و سکه
اما شاید یکی از تندترین واکنشها ازر سوی حسین راغفر اقتصاددان منتقد دولت بوده باشد، او در گفت و گویی افزایش شدید نرخ ارز و سکه را یک "کودتای اقتصادی" در جهت "براندازی سیاسی" نظام ارزیابی کرد.
بررسی تجربه پاکستان حاکی از آن است که از سال ۲۰۰۴ به بعد که ابزار معاملاتی مشتقه ارزی به ویژه ابزار «تهاتر ارزی» بهصورت گسترده در سیستم پولی این کشور معرفی شد، از یک طرف کارآیی سیستم پولی و تجاری این کشور افزایش یافته و از طرف دیگر زمینه نوسانات ارزی تنگتر شده است.
گزارشی از حضور مقتدرانه جهانگیری برای حل بحران ارزی
از اينجا بود كه گفته شد جهانگيري به لطف اقدامات محمود واعظي به حاشيه رانده شده و لازم است از اين تهديد، فرصت بسازند. برخي اصلاحطلبان اين ايده را ارائه كردند كه بايد نماينده خود در دولت را بيرون كشيده و مهياي مصاف ١٤٠٠ كنند.
اگرچه اقتصاد ایران در دهههای اخیر بارها در معرض جهشهای ارزی قابلملاحظه قرار گرفته، اما هنوز سیاستگذار به مکانیزم مدونی بهمنظور مدیریت «پدیدآورنده جهش ارزی» دست نیافته است.
مرکز پژوهشهای مجلس وعدههای منتهی به ابرتورم و بحران ارزی را بررسی کرد
كره جنوبي در دهه 1990 يك بحران ارزي را تجربه كرد؛ بحراني كه عوامل مختلفي منجر به شكلگيري آن شده بود.
یک تحلیل رسمی که به بررسی عوامل و زمینههای بروز چالش ارزی در سالهای گذشته پرداخته، عنوان کرده است که «انتظار بحران ارز حتی در شرایط غیرتحریمی هم وجود داشت.»
تورم و بحران ارزی در ایران: ۱۳۵۹-۱۳۹۱؛
«هیچ کشورسرمایه داری درحال توسعه درتاریخ، من جمله ایالات متحده آمریکا که درسال ۱۷۷۹ تورمی برابر ۲۰۰ درصد داشت، نتوانسته است که از حمله تورم بالای قیمت ها رهائی پیدا کند.»
انتقاد شدید نهاوندیان از نحوه مدیریت بحران ارزی
رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران با بیان اینکه دنبال معاون اول رئیس جمهور دویدم و از وی خواهش کردم که در مراسم روز ملی صادرات بماند چراکه جلسه ای مهمتر از آن نیست، گفت: التهابی که در بازار ارز پیش آمده است، علتش این نیست که صادرکننده کالای غیرنفتی، ارز را داخل کشور نیاورده است، بلکه روزی این جهش رخ داد که عرضه ارز نفتی، در بازار ارز کاهش یافت.
محسن رضایی در گفت و گویی به پرسش هایی درباره دولت فعلی و آینده پاسخ داد.