فرارو– ابیگل هاوسلونر، خبرنگار حوزه امنیت ملی روزنامه واشینگتن پست
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه واشینگتن پست، اندکی پس از حمله موشکی ایران به اسرائیل در ماه اکتبر، سناتور مارکو روبیو مانند سایر قانونگذاران جمهوریخواه بر واکنش صریح و قاطعانه تاکید کردند. سایر متحدان دونالد ترامپ در کنگره نیز به صراحت از دولت بایدن خواستند تا مجوز واکنشی نظامی گسترده را برای اسرائیل صادر کند. برخی از این قانونگذاران پیشنهاد کردند که تأسیسات هستهای ایران هدف حمله قرار گیرد و پالایشگاههای نفت این کشور نابود شود. عدهای دیگر نیز پا را فراتر گذاشته و بر مشارکت مستقیم ایالات متحده در این حملات تأکید کردند.
سناتور تام کاتن، جمهوریخواه ایالت آرکانزاس و یکی از گزینههای احتمالی برای حضور در کابینه ترامپ، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «از اسرائیل قاطعانه حمایت کنید تا دشمنان مشترکمان نابود شوند.» از سوی دیگر، برایان هوک، فرستاده ویژه ترامپ در امور ایران در دوره اول ریاستجمهوری او، در مصاحبهای با شبکه فاکس نیوز بیزینس پیشبینی کرد که اسرائیل با یک حمله «عمده» پاسخ خواهد داد. او حتی احتمال داد این حملات شامل ترورهایی شود که «توازن قدرت در منطقه» را تغییر دهد.» برایان هوک تأکید کرد که اسرائیل «میتواند» و «باید» چنین اقدامی را انجام دهد.
پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۲۴، بازگشت قدرت به دست جناحهای سنتگرای سیاست خارجی حزب جمهوریخواه را نشان میدهد؛ افرادی که همواره ایران را در صدر اولویتهای خود قرار دادهاند. با آماده شدن این حزب برای در اختیار گرفتن کاخ سفید، مجلس سنا و مجلس نمایندگان، نفوذ این جناح به شکل قابلتوجهی افزایش یافته است. برای تهران، پیام بسیاری از نزدیکان ترامپ به شکل یک هشدار گسترده نمایان شده است. آنها میگویند که دوران سیاست «ضعیف» و سازشکارانه دموکراتها به سر آمده است. آماده باشید که تحت فشار شدید به تسلیم وادار شوید.
سناتور بیل هگرتی، نماینده جمهوریخواه از ایالت تنسی خواستار اقدام قاطع علیه ایران شده است. او در مصاحبهای اظهار داشت: «در سیاست خارجی ما در تمام سطوح یک تغییر بنیادین و گسترده نسبت به دولت بایدن ایجاد خواهد شد.» وی همچنین تأکید کرد که انتظار دارد «اقداماتی جسورانه و فوری»، از جمله اجرای شدید تحریمها به کار گرفته شود که «تأثیرات سریع» به همراه خواهد داشت. با این حال، در حالی که در دولت قبلی ترامپ، افرادی که مشتاق اقدام نظامی علیه ایران یا حتی تغییر نظام بودند نفوذ بسیاری داشتند، چندین قانونگذار و مقام جمهوریخواه هشدار دادهاند که این بار، نفوذ این گروهها به شکل چشمگیری کمتر خواهد بود.
گزارش نیویورک تایمز از دیدار محرمانه ایلان ماسک، از نزدیکان دونالد ترامپ، با امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل، بهعنوان تلاشی برای کاهش تنشها میان واشنگتن و تهران، توجه تحلیلگران را به خود جلب کرده است. سخنگویان تیم انتقالی ترامپ، نمایندگی دائمی ایران در سازمان ملل و ایلان ماسک همگی از اظهارنظر درباره این موضوع خودداری کردهاند. تریتا پارسی، کارشناس مسائل ایران و معاون اجرایی مؤسسه کوئینسی، این اقدام را «بسیار جالب توجه» توصیف کرده است.
در دوره نخست ریاستجمهوری دونالد ترامپ، ایالات متحده از توافق هستهای با ایران خارج شد، تحریمهای شدیدی اعمال کرد و دستور ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، را صادر نمود. با این حال، ترامپ بارها برای گفتگو با ایران تلاش کرد، هرچند این تلاشها ناموفق بودند. او حتی در جریان مبارزات انتخاباتی اخیر خود، دوباره درباره احتمال توافق صحبت کرده است.
تریتا پارسی، کارشناس مسائل ایران، معتقد است که ترامپ واقعاً به دنبال این توافق بود. دولت ایران نیز احتمالاً همین باور را داشت، اما معتقد بود که ترامپ در دوره نخست ریاستجمهوری خود تحت تأثیر تندروهای مخالف ایران، از جمله جان بولتون، مشاور امنیت ملی، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه و برایان هوک، فرستاده ویژه در امور ایران. ناکام مانده بود.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا، پس از خروج از دولت، در نوشتههای خود از «اشتیاق ترامپ برای معامله» انتقاد کرده است. او در مقالهای در ماه ژوئیه هشدار داد که در صورت بازگشت ترامپ به کاخ سفید، «تمایل او به برخورد با مسائل امنیت ملی صرفاً بهعنوان فرصتهایی برای معامله» میتواند بهزودی به «دیداری» بین ترامپ و رئیسجمهور جدید ایران منجر شود. در مقالهای جداگانه در این ماه، بولتون از دولت جدید بهخاطر ادامه دادن به «خیالپردازی» امکانپذیری یک توافق انتقاد کرد.
تریتا پارسی، معاون اندیشکده کوئینسی، اظهار داشت: «وقتی ترامپ در ژانویه برای دومین بار به قدرت بازگردد، با خاورمیانهای کاملاً متفاوت روبهرو خواهد شد؛ جایی که ایران و اسرائیل و همچنین ایالات متحده و شرکای عربش، در آستانه یک رویارویی بزرگ قرار دارند.» او افزود: «منطقه همین حالا نیز در آستانه انفجار است؛ فاصله میان سیاست فشار حداکثری و وقوع درگیری واقعی امروز بسیار کوتاهتر از سال ۲۰۱۷ است.» تریتا پارسی با اشاره به این موضوع که ایلان ماسک، یکی از نزدیکترین افراد به ترامپ، ظاهراً با ایرانیان ارتباط برقرار کرده، گفت این حرکت نشاندهنده تمایل برای کاهش تنش است، در حالی که میدانند دو ماه آینده بسیار خطرناک خواهد بود و باید از هرگونه محاسبه اشتباهی اجتناب کنند.
در نخستین دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ، بسیاری از مشاوران ارشد او در مقاطع مختلف تلاش کردند او را به اقدام نظامی علیه ایران، روسیه و کره شمالی ترغیب کنند. این مواضع، اما اغلب با تمایل شخصی ترامپ برای گفتگو با رهبران این کشورها به منظور دستیابی به توافق، در تضاد بود.. در سال ۲۰۱۹، پس از سرنگونی یک پهپاد آمریکایی توسط ایران، بیشتر اعضای تیم امنیت ملی ترامپ او را به حمله نظامی علیه ایران تشویق کردند. به گفته یک مقام پیشین امنیت ملی، که خواست نامش فاش نشود، جان بولتون، مشاور امنیت ملی وقت، یکی از سرسختترین حامیان این اقدام بود و به شدت برای آن فشار میآورد. ترامپ دستور آمادهسازی نیروهای آمریکایی برای انجام این حملات را صادر کرد، اما در آخرین لحظات تصمیم به لغو آن گرفت. بولتون در ایمیلی به روزنامه واشنگتن پست نوشت که در جلسه آن روز در اتاق وضعیت کاخ سفید، نظر موافق با حمله «یکپارچه» بود.
تریتا پارسی با اشاره به گفتگوهای خود با مقامات ایرانی، از دو تلاش جداگانه در دوره اول ریاستجمهوری دونالد ترامپ خبر داد که طی آن، ایران از طریق کشورهای ثالث سعی داشت با ترامپ ارتباط برقرار کند. او گفت: «این تلاشها به دلیل دخالت مایک پمپئو—که از حامیان سرسخت رویکردهای سختگیرانه علیه ایران بود—ناکام ماند، حتی با وجود اینکه ایرانیان تلاش داشتند مستقیماً با ترامپ تعامل کنند و از واسطهگری یا دخالت پمپئو اجتناب کنند.» تریتا پارسی اضافه کرد: «این شرایط باعث شد طرف ایرانی به این باور برسد که حتی اگر ترامپ بخواهد توافقی را به دست آورد، وجود تندروهایی مانند پمپئو در اطراف او رسیدن به یک توافق را بسیار دشوار میکند.»
در دوره نخست ریاستجمهوری دونالد ترامپ، برخی از مشاوران ارشد او از جمله جان بولتون، به دلیل اختلافنظر با سیاستهای رئیسجمهور، یا برکنار شدند یا با ناامیدی استعفا دادند. اکنون متحدان ترامپ میگویند او از تجربه همکاری با مشاورانی که با رویکردهای او همسو نبودند، درس گرفته است. یکی از مقامات سابق امنیت ملی اظهار داشت: «در حال حاضر، تلاش گستردهای برای یافتن افرادی در حوزه امنیت ملی در جریان است که از رویکرد رئیسجمهور به امنیت ملی حمایت کنند تا اتفاقاتی که در دوره اول رخ داد، مانند همکاری با اچ. آر. مکمستر، جان بولتون، جیم متیس و رکس تیلرسون که از سیاستهای رئیسجمهور پشتیبانی نمیکردند، تکرار نشود.»
این مقام ادامه داد: «اینها مشاورانی بودند که از دیدگاه ترامپ حمایت نمیکردند. آنها خواهان جنگ بودند. اکنون روند بررسی و انتخاب بسیار متفاوت شده است — نه برای یافتن افرادی که تنها به ترامپ بله بگویند، بلکه برای افرادی که اساساً از جهانبینی رئیسجمهور پشتیبانی کنند.»
فهرست جدید دولت شامل چهرههایی است که مواضع نسبتاً سختگیرانهای دارند. از جمله آنها، مایکل والتز (جمهوریخواه از فلوریدا) است که بهعنوان مشاور امنیت ملی انتخاب شده و جان راتکلیف، مدیر سابق اطلاعات ملی دولت ترامپ که بهعنوان مدیر سیا منصوب شده است.
برخی چهرهها از جمله ایلان ماسک، میلیاردر فناوری؛ جِیدی ونس، معاون آینده رئیسجمهور؛ و همچنین گزینههای پیشنهادی دونالد ترامپ برای وزارت دفاع و مدیریت اطلاعات ملی – پیت هِگسِت، مجری شبکه فاکسنیوز، و تولسی گابارد، نماینده سابق کنگره که به دلیل اظهارات جنجالی خود در حمایت از ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه و بشار اسد، رئیسجمهور سوریه شناخته میشود – دیدگاههایی که به نظر میرسد که با اصول سنتی محافظهکارانه در تأیید نقش مداخلهگرانه آمریکا در صحنه جهانی در تضاد است.
بهجز انتخاب جنجالی دونالد ترامپ برای سمت دادستان کل یعنی مت گیتس، نماینده سابق جمهوریخواه از فلوریدا، جمهوریخواهان در کنگره تاکنون تمایلی برای به چالش کشیدن علنی صلاحیت هیچیک از نامزدهای ترامپ در حوزه امنیت ملی نشان ندادهاند. سناتور جاش هاولی، جمهوریخواه از ایالت میسوری، اظهار داشت که هر سناتوری که برای قرار گرفتن در میان شش رهبر جدید کنفرانس جمهوریخواهان رقابت میکرد، بهطور خصوصی به همکاران خود تأکید کرده بود که «هیچ فاصلهای» بین آنها و ترامپ وجود ندارد. او افزود: «تعهدات زیادی برای همکاری با رئیسجمهور ترامپ و اجرای سریع برنامههای او مطرح شد.»
مارکو روبیو، سناتور جمهوریخواه از فلوریدا، در مصاحبهای کوتاه با روزنامه واشنگتن پست پیش از اعلام رسمی نامزدیاش برای وزارت امور خارجه، تأکید کرد که دیدگاههای شخصی او درباره ایران یا سایر مسائل سیاست خارجی تأثیر چندانی در دولت آینده نخواهد داشت. وی در پاسخ به پرسشی درباره رویکرد دونالد ترامپ نسبت به تهران، از اظهار نظر صریح خودداری کرد و گفت: «میخواهم از هر سیاستی که رئیسجمهور اتخاذ میکند حمایت کنم. او کسی است که مردم آمریکا با دیدگاهی روشن درباره نقش ایالات متحده در جهان انتخاب کردهاند.»