آمار غم‌انگیز سازمان جهانی بهداشت از فاجعه غزه

 دکتر حنان بلخی، مدیر منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت (WHO) در یادداشتی به وقوع فاجعه انسانی در غزه اشاره کرد و نوشت: آنچه در غزه اتفاق می‌افتد، باور کردنی نیست! جابجایی در مقیاس عظیم، قحطی و ناامنی غذایی، شیوع بیماری‌ها، حملات سیستماتیک به اماکن غیرنظامی و مراقبت‌های بهداشتی. این روند غیرقابل قبول است. در خط مقدم پاسخ به این تراژدی هم کارکنان شجاع بهداشتی، درمانی و خدمات بشردوستانه هستند که تحت شرایطی غیرقابل تصور و با خطرات بزرگی دست و پنجه نرم کرده و ادامه‌دهنده خدمت به جوامع خود هستند.

به گزارش همشهری، او در این یادداشت به این موضوع اشاره کرده که از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ تاکنون تعداد ۲۸۹ نفر از نیرو‌های امدادی در غزه کشته شده‌اند، افرادی که تنها نگرانی آنها کاهش رنج جمعیت غیرنظامی غزه بود. به اساس اعلام وزارت بهداشت این منطقه هم ۸۸۵ نفر از کارکنان بهداشت و درمان کشته و حداقل ۳۱۰ نفر از آنها دستگیر شده‌اند. این مرگ‌ها ۳.۵درصد از نیروی کار بهداشتی در غزه قبل از جنگ را تشکیل می‌دهد. از سوی دیگر نزدیک به ۱.۹ میلیون نفر -یعنی ۹ از هر ۱۰ نفر مردم ساکن در غزه - حداقل یک بار جابجا شده‌اند. بسیاری نیز چندین بار مجبور به جابجایی شده‌اند. تخمین زده می‌شود که ۴۳ هزار ۵۸۰ نفر از این جمعیت زنان باردار هستند. هر دستور تخلیه زندگی‌ها را دگرگون می‌کند و در هیچ مکانی نمی‌توان بقا یا دسترسی به مراقبت‌های پزشکی را تضمین کرد.

بلخی درباره بیماری‌های شیوع یافته در این منطقه هم اشاره کرده که پناهگاه‌ها و اردوگاه‌های بسیار شلوغ، خطر بزرگی برای شیوع بیماری‌های مسری ایجاد می‌کنند. از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ بدین سو ۹۹۵ هزار مورد عفونت حاد تنفسی ثبت شده است، همچنین ۵۷۷ هزار مورد اسهال، ۱۰۳ هزار و ۳۸۵ مورد گال و شپش، ۷۷ هزار و ۹۵۸ مورد بثورات پوستی، ۱۰هزار و ۳۸ مورد زرد زخم، ۱۱هزار و ۲۱۴ مورد آبله مرغان و ۱۰۷ هزار مورد سندرم زردی حاد (مشکوک به هپاتیت (A همچنین موارد مشکوک به مننژیت و اوریون گزارش شده است؛ و در نهایت، در ماه اوت (آگوست) یک نوزاد ۱۰ماهه در غزه به دلیل فلج اطفال تا حدی فلج شد که اولین مورد تایید شده در سرزمین‌های اشغالی فلسطین در ۲۵ سال گذشته به شمار می‌آید. البته تا ۱۲ سپتامبر سال جاری میلادی ۵۶۰ هزار کودک زیر ۱۰سال به کمک تلاش‌های جمعی آژانس‌های سازمان ملل، شرکا و وزارت بهداشت در اولین دور پویش واکسیناسیون اضطراری علیه فلج اطفال که از اول ماه سپتامبر آغاز شده است، واکسینه شده‌اند. با این وجود برای تکمیل دور دوم، نیاز به توقف درگیری‌هاست.

در ادامه این یادداشت آمده است طبق گزارش وزارت بهداشت فلسطین، ۳۴ نفر به دلیل سوءتغذیه و کم‌آبی جان خود را از دست داده‌اند و تعطیلی اجباری سه مرکز مدیریت سوءتغذیه حاد شدید، جان بسیاری از کودکان دیگر را در معرض خطر قرار داده است. نظام بهداشتی غزه که زمانی سطح قابل توجهی از مراقبت‌ها را ارائه می‌داد، اکنون ویران شده و تنها ۱۷ بیمارستان از ۳۶ بیمارستان غزه فعال هستند و با ظرفیت جزئی کار می‌کنند. در سراسر نوار غزه تنها ۱۴۹۰ تخت بیمارستانی، از جمله تخت‌های بستری، زایمان و ICU، برای پوشش نیاز‌های بیش از دو میلیون نفر وجود دارد. ظرفیت سیستم بهداشتی به شدت کاهش یافته است در حالی که نیاز‌های بهداشتی به شدت رو به افزایش است.

طبق آخرین تحلیل‌ها در خصوص انواع جراحات ناشی از درگیری، تا ۲۳ ژوئیه حداقل یک چهارم – ۲۲ هزار و ۵۰۰ مورد– جراحات، تغییر دهنده زندگی بوده و نیاز به خدمات توانبخشی برای سال‌های آینده دارند. این جراحات شامل جراحت شدید اندام، قطع عضو، جراحات نخاعی، مغزی و سوختگی شدید هستند. در میان افراد آسیب‌دیده هم هزاران زن و کودک وجود دارند.

تنها مرکز بازسازی اندام غزه در دسامبر ۲۰۲۳ غیرفعال شد و در فوریه ۲۰۲۴ بیشتر آسیب دید. بخش زیادی از نیروی کاردر توانبخشی جابجا شده‌اند و ۳۹ فیزیوتراپیست نیز در درگیری‌ها کشته شدند. خدمات توانبخشی بستری و پروتز در دسترس نیستند و موجودی محصولات کمکی، از جمله ویلچر و عصا، تمام شده است. محدودیت‌های موجود عملا کمک‌رسانی غیرممکن می‌سازد و عملا امکان تامین مجدد این اقلام فراهم نمی‌شد.

مدیر منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت تاکید کرده، این فهرست وحشتناک از آمار‌ها که هر ساعت بدتر می‌شود، ما را به یاد هزینه واقعی جنگ می‌اندازد که در مرگ‌های غیرمستقیم و از بین رفتن امید‌ها و آرزو‌های یک نسل به شمار می‌رود. بافت زندگی در غزه در برابر چشمان ما از هم پاشیده است. تخریب زیرساخت‌های حیاتی، از جمله سیستم‌های آب و فاضلاب، کل جمعیت را به خطر انداخته است. مناطق مسکونی در ویرانه‌ها قرار دارند و تقریباً دو سوم خانه‌های نوار غزه آسیب دیده یا تخریب شده‌اند.

طبق ارزیابی اولیه منتشر شده توسط برنامه محیط زیست سازمان ملل تأثیرات بی‌سابقه زیست‌محیطی جنگ در غزه شامل آلودگی سریع خاک، آب و هوا و خطرات آسیب‌های غیرقابل برگشت به اکوسیستم‌های طبیعی است. آوار‌های ناشی از درگیری هم که بخش‌های وسیعی از غزه را پوشانده‌اند، خطرات قابل توجهی برای سلامت انسان و محیط زیست از جمله گرد و غبار و آلودگی با مهمات منفجر نشده، آزبست، زباله‌های صنعتی و پزشکی و سایر مواد خطرناک را ایجاد می‌کند.

نهاد‌های بشردوستانه با محدودیت‌های متعددی در برآورده کردن نیاز‌های مردم غزه مواجه هستند. در ماه اوت (آگوست)، تعداد مأموریت‌های بشردوستانه که توسط مقامات اسرائیلی درخواست دسترسی آنها رد شده تقریباً دو برابر شده است. به ناچار، تلاش‌های جمعی ما با توجه به محدودیت‌های موجود در زمین، بسیار کمتر از نیاز‌ها است.

در این میان سازمان جهانی بهداشت با همکاری شرکای خود به طور انعطاف‌پذیر در حال گسترش و فعال‌سازی مجدد خدمات در هر کجا که امکان دارد در حال پیگیری و کنترل بیماری‌های عفونی و حمایت از مردم غزه است. هماهنگی ما با تیم‌های پزشکی اضطراری و شرکای حوزه بهداشت و درمان بسیار حیاتی است. ما کاملاً متعهد به ادامه مسیر و حمایت از بازسازی بلندمدت نظام بهداشتی و درمانی غزه هستیم. با این حال، تا به امروز، سازمان جهانی بهداشت تنها ۱۰۲.۱۲ میلیون دلار از ۳۳۲ میلیون دلار بودجه مورد نیاز برای پوشش دو مرحله از برنامه عملیاتی حمایت از پاسخ به نیاز‌های بشردوستانه در غزه را دریافت کرده است.

در نهایت، وضعیت در غزه یک بحران سیاسی است که نیاز به راه‌حل سیاسی دارد. ما همچنان خواستار حفاظت از مراقبت‌های بهداشتی، توقف فوری درگیری‌ها و صلح عادلانه و پایدار هستیم. کمک‌های بشردوستانه باید بدون مانع به دست نیازمندان برسد. مردم غزه نمی‌توانند بیشتر از این صبر کنند. هر روزی که بدون حل و فصل صلح‌آمیز می‌گذرد، روزی از رنج بی‌پایان برای غیرنظامیان بی‌گناه است. زمان اقدام اکنون است. غزه نمی‌تواند صبر کند.