آمار کلی این افراد هنوز منتشر نشده، اما در یک نمونه مدیرکل اداره آموزش و پرورش شهرستانهای استان تهران عنوان کرده که حدود ۱۰تا۱۲هزار واجد شرایط ورود به کلاس اول ابتدایی، برای ثبتنام مراجعه نکردهاند. البته این اتفاق مخصوص امسال نیست و چندین سال است که عدهای فرزندان خود را برای کلاس اول ابتدایی ثبتنام نمیکنند که دلایل مختلفی دارد.
به گزارش همشهری، آموزش و پرورش هر سال آمار موالید جدید را از سازمان ثبت احوال کل کشور دریافت و براساس آن رصد میکند که در هر شهر و روستا چه تعداد کودک ۶ سال تمام باید برای ثبتنام به پایگاههای سنجش سلامت مراجعه و سپس برای ثبتنام در مدرسه اقدام کنند. این آمار معمولا یک سال جلوتر در اختیار معاونت آموزش ابتدایی قرار میگیرد تا براساس آن برنامهریزیهای لازم را برای تامین معلم از یکسو و آمادهسازی فضای آموزشی و کتاب درسی از سوی دیگر انجامدهد.
آمار قابل توجه بازماندگان از تحصیل به موارد مختلفی برمیگردد؛ رضوان حکیمزاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در این باره گفت: در جلسه پروژه مهر که با حضور مدیران استانی برگزار شد، تاکید کردم که در مورد ثبت نامتمرکزشان را روی برآورد نرخ ثبت نامخالص پایه اول قرار دهند.
او با اشاره به اینکه نرخ فعلی ثبت نام نرخ ناخالص است، افزود: ثبتنام ناخالص یعنی تعداد کل ثبتنامکنندگان در کلاس اول به آمار کودکان واجب التعلیم ۶سال تمام. این آمار ممکن است شامل تکرار پایهها و کودکان با سن بالاتر و در برخی موارد ثبتنام اتباع نیز جزو همین آمارباشد. در حالیکه ثبتنام خالص یعنی کلیه کودکان ۶سال تمام ایرانی که ثبتاحوال آمار آنها را بر اساس کد ملی ارائه داده است. نمیتوان گفت که همه این افراد به دلیل فقر و موانع اقتصادی ثبتنام نکردهاند، در بررسیهایی که همهساله روی بازماندگان انجاممیشود مشخص شده بخشی از آنها دچار معلولیت شدید هستند، بخشی دیگر فوت شدهاند؛ تعدادی به شهرهای دیگر یا خارج از کشور مهاجرت کردهاند. البته تعداد قابل توجهی هم بهدلیل فقر اقتصادی وفرهنگی خانوادهها بهکار گرفته میشوند. متاسفانه برخی از مدارس غیردولتی شرط ثبتنام را بر این مبنا گذاشتهاند که کودک باید دوره پیشدبستانی را حتما در مدرسه آنها سپری کرده باشد و به نوعی والدین را ترغیب میکنند که کودکشان یکسال عقبتر سر کلاس اول بنشیند و به پیشدبستانی برود و همین باعث شده آمار ثبتنام شدهها در اول ابتدایی کاهش یابد.
کاهش آمار بازماندگان از تحصیل روشهای گوناگونی دارد که در هر کشور بنا به وضعیت اقتصادی و اجتماعی اجرا میشود. در ایران این داستان به دلایل اقتصادی و اجتماعی کمی پیچیدهتر است. اسما رازدل، معلم و کارشناس امور تربیتی میگوید: هرسال آموزش و پرورش ما با معضل بازماندگان از تحصیل روبهرو میشود، اما هیچ اقدام اساسی برای حل این معضل بزرگ ندارد. باید سیستم آمار و جمعیت ما چه در ثبت احوال و چه مرکز آمار ایران این مشکل را یکبار برای همیشه حل کنند.
او افزود: نمیشود که هر سال آمارهای اعلامی را به این موارد نسبت داد و گفت که کودکی بیرون از مدرسه مانده است. ما کودکانی داریم که والدین آنها درس خواندن را برای آنها پسندیده نمیبینند، باید این والدین را شناسایی کرد و با راهکارهای فرهنگی از آنها خواست که کودک خود را به مدرسه بفرستند. یا کودکانی داریم که به دلایل اقتصادی از درسخواندن بازمیمانند که نهادهای حمایتی دولتی باید با پشتیبانی از آنها زمینه تحصیلشان را فراهم کنند. اما برنامه فوری وزارت آموزش و پرورش برای کودکان بازمانده از تحصیل در این ۱۴روز باقیمانده چیست؟
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت: قطعا بعد از بهدست آوردن آمار دقیق، برنامههای فوری را برای شناسایی و ثبتنام این کودکان در کلاس اول ابتدایی دنبال خواهیم کرد، چرا که در ایران هیچ کودکی نباید از درس خواندن باز بماند.