پاسخ تهران به اسرائیل در تاریخی دیگر انجام می‌شود؟

رانگن برگمن، جولیان بارنز، فرناز فصیحی و آدام راسگون در نیویورک تایمز نوشتند: مقام‌های ایرانی، آمریکایی و اسرائیلی روز جمعه گفتند، انتظار می‌رود ایران اقدام انتقام جویانه علیه اسرائیل به تلافی ترور اسماعیل هنیه، رهبر شاخه سیاسی حماس در تهران را به تاخیر بیاندازد تا به میانجیگران اجازه دهد تلاش‌های همه جانبه‌ای را به منظور دستیابی به آتش بس در غزه صورت دهند.

به گزارش انتخاب، مقام‌های ارشد آمریکایی، اسرائیلی، مصری و قطری روز جمعه برای دومین روز متوالی در دوحه پایتخت قطر دیدار کردند تا تلاش‌های خود برای برطرف کردن شکاف‌های باقیمانده بین اسرائیل و حماس را تداوم ببخشند. در پایان این دور از گفتگو‌ها کشور‌های آمریکا، مصر و قطر در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که یک «پیشنهاد برطرف کننده اختلافات» را به هر دو طرف ارائه کرده اند. انتظار می‌رود مقام‌های ارشد این سه دولت قبل از پایان هفته دوباره در قاهره با یکدیگر دیدار نمایند.

هنوز مشخص نیست که آیا این زمان بندی تغییری در ارزیابی‌های ایران ایجاد خواهد کرد یا نه.

منطقه به مدت بیش از دو هفته با اضطراب و نگرانی در انتظار اقدام تلافی جویانه ایران و متحدانش بابت ترور اسماعیل هنیه، رهبر شاخه سیاسی حماس و فواد شکر، یکی از فرماندهان ارشد حزب الله در بیروت به سر برده است. ایران و حزب الله هر دو وعده انتقام داده و موجب افزایش نگرانی‌ها از بروز یک جنگ تمام عیار شده اند.

پنجشنبه شب در پایان روز نخست گفتگوها، محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر با علی باقری کنی، سرپرست وزارت امور خارجه ایران تلفنی گفتگو کرد. به گفته دو مقام ایرانی و سه مقام دیگر مطلع از جزئیات این گفتگو که نخواستند نامشان فاش شود، نخست وزیر قطر در این گفتگو از ایران خواست تا با توجه به مذاکرات آتش بس در دوحه از هرگونه افزایش تنش اجتناب ورزد.

به گفته پنج مقام اسرائیلی، برآورد‌های دستگاه اطلاعاتی اسرائیل تا روز جمعه نشان می‌دهد که حزب الله و ایران سطح آمادگی واحد‌های راکتی و موشکی خود را پایین آورده اند. این مقام‌ها افزودند، اسرائیل اکنون معتقد است پاسخ ایران و متحدانش که ظاهرا تاکنون چندین بار به تعویق افتاده در تاریخی دیگر انجام خواهد گرفت. آن‌ها همچنین هشدار دادند که ارزیابی آن‌ها با توجه به سیال بودن تحولات منطقه به سرعت رو به تغییر است. اطلاعات کسب شده در این زمینه پراکنده است و مدام تغییر می‌کند و ایران و حزب الله به ارزیابی مداوم وضعیت شهرت دارند.

بر اساس اعلام وزارت امور خارجه قطر، آل ثانی روز جمعه و پس از اتمام گفتگو‌ها در دوحه مجددا با باقری گفتگو کرده است. دو طرف در این گفتگو بر ضرورت «منطقه‌ای آرام و عاری از تنش» تاکید کرده اند.

نگرانی‌ها از این است که گسترش درگیری‌ها موجب شود تا خسارات ویرانبار جنگ غزه که تاکنون ده‌ها هزار کشته و صد‌ها هزار آواره بر جای گذاشته ابعاد بسیار گسترده تری پیدا کند. حمله اسرائیل به نوار غزه پس از آن اتفاق افتاد که بنابر ادعای مقام‌های اسرائیلی جنبش حماس در حمله به این کشور در روز ۷ اکتبر حدود ۱۲۰۰ نفر را کشت و ۲۵۰ نفر را به گروگان گرفت.

اسرائیل و حماس ماه هاست به صورت جسته و گریخته در حال مذاکره بر سر یک توافق آتش بس سه مرحله‌ای هستند که بر اساس آن ۱۱۵ گروگان زنده و مرده باقی مانده در غزه در ازای آزادی زندانیان فلسطینی به تدریج آزاد خواهند شد. بر اساس بند‌های پیش نویس این توافق، اسرائیل نیروهایش را از غزه خارج خواهد نمود و هر دو طرف در نهایت به یک آتش بس دائمی دست خواهند یافت.

به رغم چندین دور مذاکره، چند نقطه اختلافی کلیدی بین اسرائیل و حماس همچنان حل نشده باقی مانده است.

حماس از حضور در دور اخیر گفتگو‌ها خودداری کرده و آن را تاکتیکی برای خرید زمان از سوی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل خوانده است. اما مقام‌های حماس گفته اند اگر پیشرفت قابل توجهی در این نشست حاصل شود حاضر به گفتگو با میانجیگران خواهند بود.

نتانیاهو در هفته‌های اخیر شرایط سختگیرانه تری را برای موافقت اسرائیل با مفاد توافق تعیین کرده که باقی ماندن نیرو‌های اسرائیلی در مرز مصر در داخل غزه جهت جلوگیری از تجهیز مجدد نیرو‌های حماس یکی از شروط درخواستی بوده است.

در طی روز‌های گذشته، دیپلمات‌های غربی بار‌ها در تلاش برای کاستن از تنش‌های مورد انتظار بین ایران و اسرائیل در بین کشور‌های مختلف منطقه در رفت و آمد بوده اند.

روز جمعه وزرای امور خارجه بریتانیا و فرانسه برای گفتگو در خصوص مذاکرات جاری آتش بس و تلاش‌ها برای اجتناب از یک جنگ تمام عیار بین اسرائیل و حزب الله وارد اسرائیل شدند. بدر عبدلاتی، وزیر امور خارجه مصر نیز که روز جمعه با مقام‌های لبنانی در بیروت دیدار کرد گفته آتش بس در غزه «مبنایی برای توقف افزایش تنش» در منطقه است.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هم گفته برای نهمین بار از زمان آغاز جنگ غزه در ده ماه قبل به منطقه سفر خواهد کرد. دفتر نخست وزیر اسرائیل گفته، نتانیاهو روز دوشنبه با بلینکن دیدار خواهد کرد.