وزیر پیشنهادی امور خارجه امروز در مجلس حاضر شد. اما آیا تا به حال وزیر پیشنهادی امور خارجه‌ای بوده است که موفق به دریافت رای اعتماد نشده باشد؟
به گزارش اکوایران، مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم، روز گذشته کابینه پیشنهادی خود را تقدیم مجلس کرد و حالا این وزرای پیشنهادی هستند که باید رأی اعتماد مجلس را جلب کنند.
بر اساس اعلام ابراهیم رضایی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، کار ارائه برنامه و پاسخ به سوالات نمایندگان مجلس وزرای پیشنهادی با عباس عراقچی، وزیر پیشهادی امور خارجه، آغاز شده و عراقچی در محل کمیسیون امنیت ملی حاضر شده است.
رضایی گفت که قرار است در این هفته وزرای پیشنهادی دادگستری، دفاع، نیرو، راه و شهرسازی، آموزش و پرورش، اطلاعات و ارتباطات در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی حاضر شده و بررسی صلاحیت شوند.
اما برنامه تشریح‌شده عراقچی در مجلس چه بود؟ وزیر پیشنهادی امور خارجه در برنامه خود تشریح کرد که «تعامل عزّتمندانه، کارکردگرا و فرصت‌محور از موضع برابر و بر مبنای احترام متقابل» را با اروپا دنبال می‌کند و درمورد آمریکا نیز «مدیریت تخاصم» را پی می‌گیرد. او در رابطه با جنگ اسرائیل و غزه اعلام کرد که در مسیر «مقابله با سیاست‌های خصمانه آمریکا و رژیم صهیونیستی» حرکت خواهد کرد.
عراقچی گفت که از «تمامی ظرفیتهای سیاست خارجی برای خنثی‌سازی و بی‌اثرسازی تحریم‌ها و کاهش هزینه‌های آن‌ها» استفاده می‌کند و در جهت «رفع شرافتمندانه تحریم‌ها، به ویژه تحریم‌های یک‌جانبه، از طریق مذاکرات جدّی، هدفمند و غیرفرسایشی، با حفظ مواضع قطعی نظام» می‌کوشد.
توجه به حقوق و سهم ایران از کریدورها و راههای ترانزیت یکی دیگر از برنامه‌های عراقچی است. او در برنامه خود برای وزارت امور خارجه اعلام کرد که برای «جلوگیری از تهی‌سازی ظرفیتهای جغرافیایی کشور، به‌ویژه در دو حوزه حمل ونقل منطقه‌ای و ترانزیت بین المللی، و حوزه‌ی انرژی» خواهد کوشید و دیپلماسی انرژی را به طریقی موثر به کار می‌گیرد.
«تداوم روابط مستحکم با چین و روسیه، و گسترش همکاری با اقتصادهای نوظهور نظیر هند، اندونزی، آفریقای جنوبی و برزیل»، «تسهیل مراودات تجاری و اقتصادی با همسایگان، به خصوص در نقاط مرزی» و «کمک به مهار و حل معضلات اقلیمی و زیست محیطی از مسیر همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، و توجّه ویژه به «دیپلماسی آب» ازدیگر برنامه‌های سیدعباس عراقچی در مقام وزیر امور خارجه است.
«عبور دادن کشور از زنجیره فشارهای تحریمی»، «حمایت از ساختارها و مسیرهای موجود خنثی‌سازی تحریم‌ها و کوشش برای گشودن بازارها و سازوکارهای جدید به منظور کاهش هزینه‌های تحریم» و «مقابله با پروژه ایران‌هراسی و امنیتی‌سازی ایران» از جمله برنامه‌های عراقچی در راستای دیپلماسی اقتصادی است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه با اشاره به دیپلماسی متوازن و کارکردی، حمایت همه‌جانبه از محور مقاومت و حقوق مردم مظلوم فلسطین را از اولویت‌های اصلی خود عنوان کرد.
«بازنگری در شرح وظایف سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور» و «اتخاذ رویکرد تعاملی داخلیِ «برادرانه، مسئولانه و گفت‌وگومحور» از دیگر اولویت‌های عباس عراقچی در مقام وزیر امور خارجه معرفی شد.
وزیر پیشنهادی امور خارجه در زمینه تحکیم امنیت ملّی بر آن است تا در هماهنگی و هم افزایی با دیگر قوا، نهادها و دستگاههای ذیربط، جایگاه دیپلماسی را به عنوان یکی از ابزارهای مهم تولید و مدیریت قدرت ارتقا دهد.
عراقچی «بهره گیری ترکیبی از عناصر مادی و معنوی قدرت از جمله قدرت سخت، قدرت نرم، قدرت هوشمند و قدرت معنایی»، «حفظ و تقویت قدرت بازدارندگی کشور در منطقه و فرامنطقه، از طریق دیپلماسی فعّال منطقه‌ای و بین‌المللی و در هماهنگی کامل بین میدان و دیپلماسی» را از برنامه‌های خود عنوان کرده است.
در برنامه وزیر پیشنهادی امور خارجه، پیشبرد دیپلماسی پارلمانی، توجه جدی به دیپلماسی غیررسمی، دیپلماسی عمومی، دیپلماسی رسانه‌ای، دیپلماسی فضای مجازی و نیز روایت‌سازی هوشمندانه و اقناعی در جنگ شناختی دشمن هم عنوان شده است.
عباس عراقچی از سال ۱۴۰۰ به‌عنوان دبیر شورای راهبردی روابط خارجی فعّالیت کرد. عراقچی پیش از آن نیز معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران بود. او همچنین از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران با گروه ۵+۱ بود که در وین حضور داشت.
عراقچی از اعضای سپاه در جنگ ایران و عراق بود و فعالیت شغلی خود را از سال ۱۳۶۷ در وزارت امور خارجه ایران آغاز کرد. او همچنین سفیر ایران در فنلاند و ژاپن بود. او برای یک دوره چهار ماهه در دولت دهم سرپرست سخنگوی وزارت امور خارجه بود و از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۶ نیز سمت معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر امور خارجه را برعهده داشت.
حال این مساله مطرح می‌شود که آیا در تاریخ جمهوری اسلامی ایران در میان وزرای پیشنهادی، وزرای پیشنهادی امور خارجه معرفی شدند که رای اعتماد نگیرند؟
با نگاهی به انتخابات ادوار مختلفی از سال ۶۰ انتخابات برگزار شد، هیچ وزیر پیشنهادی امور خارجه دیده نمی‌شود که رأی اعتماد مجلس نگرفته باشد.
در این میان باید به این نکته اشاره کرد که در تمام ادوار مختلف بیشتر وزرای پیشنهادی آموزش و پرورش، وزارت راه و شهرسازی و وزارت نفت بودند که نتوانستند از مجلس رأی اعتماد بگیرند.
البته روز گذشته مالک شریعتی، نماینده تهران اعلام کرد که از میان وزرای پیشنهادی پزشکیان حداقل چهار وزیر موفق به اخذ رأی اعتماد نمی‌شود. حال باید منتظر ماند و مشاهده کرد که کدام یک از اعضای کابینه پیشنهادی امروز و روزهای آینده می‌توانند نظر اعضای مجلس را به خود جلب کنند و از آن‌ها رأی اعتماد بگیرند.
