هشدار درباره بیماری روز‌های گرم؛ علائم وبا چیست؟

محمدرضا سربازی مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، وبا را از جمله بیماری‌های اسهالی برشمرد که از گذشته تا به حال باعث ایجاد بسیاری از همه‌گیری‌های اسهالی بوده است.

به گزارش مهر، وی با اشاره به اینکه هرساله با گرم شدن هوا شرایط برای رشد میکروب در محیط و بیمار شدن افراد فراهم می‌شود، تاکید کرد: امروزه با شناسایی زودرس بیماری و درمان بیماران، مرگ و میر این بیماری به شدت کاهش یافته است.

مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درباره راه‌های سرایت بیماری، گفت: میکروب عامل وبا، فقط در انسان بیماری ایجاد می‌کند و از طریق مصرف آب و مواد غذایی آلوده به مدفوع انسان آلوده سرایت می‌کند. در مواردی نیز انتقال بیماری از انسان به انسان نیز ممکن است صورت گیرد.

وی با اشاره به اینکه آب و مواد غذایی آلوده به مدفوع مهم‌ترین راه ورود میکروب عامل وبا به بدن انسان است، تاکید کرد: در بحث پیشگیری از بیماری توجه به این نکته ضرورت دارد.

سربازی، دوره نهفتگی بیماری وبا را یک تا سه روز عنوان کرد و یادآور شد: این دوره ممکن است از چندین ساعت تا پنج روز به طول بیانجامد. علائم بیماری نیز معمولاً دو تا سه روز طول می‌کشد، گرچه در بعضی بیماران تا پنج روز نیز ادامه می‌یابد.

به گفته وی، اغلب مبتلایان از شروع بیماری تا چند روز پس از بهبودی می‌توانند ناقل بیماری به دیگران باشند اما درمان با آنتی‌بیوتیک مناسب که توسط پزشک تجویز شده باشد می‌تواند در کاهش مدت علائم و سرایت بیماری مؤثر باشد.

مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشتی با اشاره به نشانه‌های شایع بیماری گفت: فقط در تعداد اندکی از مبتلایان به وبا علامت معروف اسهال آبکی لعاب برنجی، استفراغ و از دست رفتن آب بدن رخ می‌دهد.

به گفته سربازی، سایر بیماران ممکن است دچار اسهال شوند که از سایر بیماری‌های اسهالی قابل افتراق نیست، حتی عده‌ای هم ممکن است هیچ نشانه‌ای از بیماری نداشته باشند. بنابراین رعایت بهداشت عمومی در پیشگیری از ابتلاء بسیار مهم است.

وی خاطرنشان کرد: در نوع علامت دار، بیماری با اسهال آبکی لعاب برنجی، حجیم، بدون تب یا زورپیچ شکم آغاز می‌شود. مدفوع بیمار به صورت مایعی شفاف آغشته به موکوس سفید رنگ است که اصطلاحاً آب- برنجی نام دارد که معمولاً بدون بو است یا بوی خفیف ماهی دارد.

سربازی استفراغ که ممکن است شدید باشد و گرفتگی دردناک ساق پاها را از دیگر علائم وبا برشمرد.

به گفته وی، بیماران بدحال مبتلا به فرم شدید بیماری ممکن است تا ۱۰ درصد از وزن بدن خود را به دلیل اسهال و استفراغ از دست بدهند. ممکن است دچار خواب آلودگی یا عدم هوشیاری شوند که در چنین شرایطی باید سریعاً فرد را به مراکز بهداشتی درمانی رساند زیرا مراجعه دیرهنگام یا عدم درمان وی خطر مرگ را به دنبال دارد.

سربازی در ادامه به افراد توصیه کرد: برای حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری‌های قابل انتقال به وسیله آب و مواد غذایی از جمله بیماری وبا افراد باید در منزل، تفرجگاه‌ها، پارک‌ها و در حین مسافرت به نکات زیر توجه داشته باشند و در صورت ابتلاء به اسهال سریعاً به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند.

توصیه‌های مهم برای پیشگیری از ابتلاء به وبا

۱- همیشه از آب لوله کشی تصفیه شده استفاده کنید و اگر از سلامت آب اطمینان ندارید و ناچار به استفاده از آب چاه، تانکرهای غیر کلر زده، چشمه‌ها و قنات‌ها هستید ابتدا آب را نیم ساعت جوشانده و پس از سرد شدن مصرف کنید و یا کلرزنی کنید.

۲- از یخ‌های قالبی و کارخانه‌ای غیر بهداشتی استفاده نکنید زیرا در آب مصرفی، مراحل تولید و عرضه آن احتمال آلودگی به میکروب وبا و یا سایر میکروب‌ها وجود دارد.

۳- هنگام سفر، آب و غذای سالم و مطمئن همراه داشته باشید و از نوشیدنی‌ها و غذاهای با بسته بندی مطمئن و بهداشتی استفاده کنید و در رودخانه‌ها یا آب‌های مشکوک به هیچ عنوان شنا نکنید.

۴- از آشامیدن آب‌های مشکوک در پارک‌ها، باغ‌ها و فضای سبز و از مصرف آب آشامیدنی که در منبع‌های آب کنار خیابان که دارای لیوان مشترک هستند، جدا خودداری کنید.

۵- از مصرف مواد غذایی آماده، آب میوه و آب هویج، آب زرشک، معجون، فالوده، بستنی‌های غیرپاستوریزه و غیر کارخانه‌ای، بلال، ساندویچ، سالاد و دیگر مواد خوراکی و نوشیدنی‌هایی که توسط فروشندگان دوره گرد عرضه می‌شود جدا خودداری کنید.

۶- سبزی‌ها و صیفی‌ها را حتماً پیش از مصرف سالم سازی کنید و پس از شست و شو و ضدعفونی با محلول‌های استاندارد آبکشی کرده، مصرف کنید.

۷- هنگام خرید، مواد غذایی و اقلامی نظیر نان که قابل شست و شو و پختن مجدد نیستند را در کنار میوه و سبزی‌ها شسته نشده و گوشت خام قرار ندهید.

۸- تا جای ممکن از غذاهای طبخ شده در منزل استفاده کنید.

۹- از قرار دادن سبزی و میوه‌های شسته نشده و ضدعفونی نشده در یخچال جدا خودداری کنید.

۱۰- قبل از غذا خوردن و دست زدن به مواد غذایی، دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.

۱۱- قبل از غذا یا شیر دادن به کودک حتماً دست‌ها را با آب و صابون بشویید.

۱۲- دست‌ها را بعد از اجابت مزاج (رفتن به سرویس بهداشتی)، شستن و تمیز کردن کودک و بعد از دست زدن به مواد غذایی خام نظیر سبزیجات، گوشت، ماهی و مرغ با آب و صابون بشویید.

۱۳- ضمن رعایت بهداشت فردی از شنا کردن در استخرها، رودخانه‌ها، نهرها و یا جوی‌های آلوده خودداری کنید.

۱۴- از خود درمانی بپرهیزید و توجه داشته باشید که تجویز آنتی بیوتیک مناسب باید توسط پزشک صورت بگیرد.

۱۵- بیماری تا چند روز بعد از بهبودی نیز ممکن است قابل انتقال به دیگران باشد، پس رعایت موارد بهداشتی توسط بیمار و اطرافیان وی تا چند روز پس از بهبود ضروری است.

۱۶- مهم‌ترین مشکل اساسی در بیماری وبا از دست دادن شدید مایعات و الکترولیت‌های بدن است، بنابراین پیش از رساندن بیمار به پزشک، خوراندن مایعات فراوان و محلول ORSبه بیمار الزامی است.

۱۷- با مشاهده هر مورد ابتلاء به اسهال هرچه سریع‌تر به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنید.

۱۸- در صورتی که فرد مبتلا به وبا به موقع به پزشک مراجعه کند درمان قطعی این بیماری امکان پذیر است.