کمپانی جنرال داینامیکس جنگنده F-۱۶ Fighting Falcon را در سال ۱۹۷۹ معرفی کرد و از آن زمان این جت جنگنده به عنوان یک هواپیمای کارآمد در نیروی هوایی ایالات متحده و چند کشور دیگر شناخته میشود.
به گزارش روزیاتو، F-۱۶ یک جنگنده چند منظوره است که نزدیک به نیم قرن در سرویس فعال بوده و از زمان معرفی اش، بیش از ۴،۶۰۰ فروند از آن ساخته شده است. با این حال، جنگندههایی مانند جنگندههای نسل پنجم ایالات متحده؛ از جمله F-۲۲ و F-۳۵ از آن پیشی گرفته اند و ارتش ایالات متحده دیگر این جنگندهها را خریداری نمیکند.
با این وجود، F-۱۶ همچنان یک جنگنده چند منظوره بسیار محبوب است که توسط متحدان آمریکا به کار گرفته میشود. فروش جنگنده F-۱۶ همچنان ادامه دارد و دلیل این امر ساده است: ساخت و نگهداری F-۱۶ نسبتاً ارزان است، آنها تسلیحات و قابلیتهای دفاعی زیادی را به همراه دارند و چندمنظوره بودن آنها باعث میشود به راحتی توسط نیروهای هوایی در سراسر جهان به کار گرفته شوند – به زبان ساده، F-۱۶ یک هواپیمای عالی است.
با این حال، منطقی به نظر نمیرسد که یک هواپیمای نزدیک به ۵۰ ساله در مقابل رقبای مدرنی مانند میگ-۲۹ روسی بایستد، اما این دقیقاً همان کاری است که اف-۱۶ قرار است بکند. اوکراین به شدت خواهان جنگندههای F-۱۶ برای مبارزه با روسیه است و این به دلیل توانایی این هواپیما برای به دست آوردن و حفظ برتری هوایی است که در طول عمر خود در درگیریهای متعدد در سراسر جهان تایید شده است. با توجه به محبوبیت آن، بسیاری ممکن است از خود بپرسند که چه چیزی باعث جذابیت اف-۱۶ شده است. در آخر اینکه، قیمت و تعمیر و نگهداری یک F-۱۶ چقدر است؟
هیچ قطعه سخت افزاری نظامی بی نقص نیست و همیشه در ایجاد تعادل بین قابلیتهای تهاجمی و دفاعی هواپیما، بده بستانهایی وجود دارد. F-۱۶ نیز از این قاعده مستثنی نیست و در حالی که دارای نقاط قوت بسیاری است، F-۱۶ بدون یکی دو نقطه ضعف نیست. F-۱۶های زیادی ساخته شده است، محبوبترین هواپیمای جنگی بال ثابت است و دلیل خوبی هم برای این محبوبیت وجود دارد. هدف اصلی این هواپیما پیروزی در جنگ تن به تن است و در کاری که انجام میدهد بسیار خوب است.
خلبانانی که در جنگ با F-۱۶ پرواز میکنند، میتوانند با خیال راحت ۹ G را در یک نبرد هوایی تن به تن تجربه کنند که آنها را در موقعیت برتری نسبت به خلبانان جنگندههای دیگر قرار میدهد. علاوه بر این، این جنگنده برای اولین بار از یک سیستم الکتریکی پرواز با سیم به جای سیستم دستی کنترل سیستم پرواز استفاده کرد که اکنون در سراسر جهان یک سیستم استاندارد به شمار میآید. این باعث میشود که پرواز کردن با این هواپیما نسبت به مدلهای قدیمیتر آسان باشد. علاوه بر این، وقتی صحبت از تسلیحات به میان میآید، F-۱۶ ضعیف نیست. مدل پایه این جنگنده دارای یک توپ ۲۰ میلی متری ولکان M۶۱A۱ و ۱۱ نقطه اتصال برای آویزان کردن تسلیحات است.
این تسلیحات میتوانند انواع موشک، راکت، بمب و ... باشند. از نظر نقاط ضعف، F-۱۶ از نظر فناوری در مقایسه با جنگندههای نسل پنجم در جایگاه پایین تری قرار دارد، اما این بدان معنا نیست که مرگبار نیست. ارتقاء و بازسازیهای مداوم F-۱۶ باعث شده که این جنگنده دوشادوش جنگندههای مدرن پیش برود، بنابراین مدل فعلی F-۱۶V، این هواپیمای ۴۵ ساله را به استانداردهای مدرن میرساند. یکی از نقاط ضعفی که با ارتقاء برطرف نمیشود، شعاع پرواز F-۱۶ است که در مقایسه با شعاع پرواز F-۳۵ از ۸۳۰ تا ۱،۱۰۰ کیلومتر، حداکثر ۶۴۰ کیلومتر است.
در نهایت، استفاده از یک هواپیما در جنگ به هزینه آن بستگی دارد، زیرا خرید و نگهداری آنها تنها اولین گام در استفاده از F-۱۶ است. طبق ادعای Simple Flying، یک F-۱۶ از نظر هزینه، بسته به نسخهای از هواپیما که یک کشور میخواهد خریداری کند، میتواند قیمت متفاوتی داشته باشد. این رقم بین ۲۵ تا ۳۰ میلیون دلار است، اما این رقم برای نسخه جدید F-۱۶V با روزآمدسازیهای مدرن اضافه شده به آن به حدود ۶۰ تا ۷۰ میلیون دلار میرسد. اولین نسخههای این هواپیما، F-۱۶C و F-۱۶D، در دهه ۱۹۸۰ به قیمت کمتر از ۲۰ میلیون دلار فروخته میشدند که با احتساب تورم در سال ۲۰۲۴ به حدود ۷۵.۸ میلیون دلار میرسد.
برخی از مدلها با قیمتی نازل و در حدود ۱۲.۷ میلیون دلار به فروش میرسند، بنابراین محدوده قیمت نسبتاً گسترده است. در حالی که هر یک از این مبالغ پول زیادی است، اما در مقایسه با جنگندههای دیگر نسبتاً ارزان به نظر میرسد. به عنوان مثال، به ادعای Fortune، قیمت هر فروند F-۳۵ بین ۸۱ تا ۱۵۶ میلیون دلار است. البته، خرید تنها یکی از جنبههای عملیات F-۱۶ است، زیرا برای ادامه پرواز نیاز به نگهداری مداوم دارد. اینجا جایی است که هزینه هواپیما مطرح میشود، زیرا هزینه تعمیر و نگهداری آن تقریباً ۲۷،۰۰۰ دلار برای هر ساعت پرواز است. هر ساعت پرواز هواپیما به ۱۶ ساعت تعمیر و نگهداری نیاز دارد، بنابراین استفاده از F-۱۶ برای عملیاتهای غیر رزمی و رزمی گران است. این یکی از چالشهایی است که اوکراین در خرید این هواپیما با وجود نیاز مبرمش به کسب برتری هوایی در آسمان قلمرو خود با آن مواجه است.
F-۱۶ یک هواپیمای قدیمی است، بنابراین عجیب نیست که کسی بپرسد چرا به پرواز در سراسر جهان ادامه میدهد. دلایل متعددی وجود دارد که اف-۱۶ علیرغم سنش فعال باقی مانده، اما دلایل اصلی آن در دسترس بودن و قیمت پایینش است. با بیش از ۲،۰۰۰ فروند که در حال حاضر در سراسر جهان فعال هستند، اف-۱۶ برای کشورهای مختلف قابل دسترسی است. قیمت آن در مقایسه با همتایان مدرن بسیار پایین است و با ارتقاء ها، F-۱۶ در میدان نبرد امروزی همچنان موثر و کارآمد باقی میماند.
برای کشورهایی مانند اوکراین که امیدوارند قلمرو خود را حفظ کنند، استفاده از F-۱۶ به راحتی در دسترس خلبانان اوکراینی است، زیرا یادگیری کار با آنها نسبتاً آسان است. علاوه بر در دسترس بودن و هزینه، F-۱۶ دارای سوابق اثبات شده در عملیاتهای رزمی به عنوان یک جنگنده چند منظوره است، جنگندهای که قادر به انجام همه چیز از مبارزه تن به تن با جنگندههای دیگر گرفته تا بمباران اهداف و ماموریتهای اطلاعاتی، نظارتی و شناسایی (ISR) بر فراز قلمرو دشمن است.
در نهایت، F-۱۶ یک جنگنده فوق العاده است که با همتایان مدرن رقابت میکند، اما این جنگنده چیزهای بیشتری دارد. در ماه مه ۲۰۲۴، ایالات متحده F-۱۶ها را به سیستمهای خودکار کنترل شده با هوش مصنوعی مجهز کرد و این جنگنده چند منظوره را به یک پهپاد هوش مصنوعی بسیار کارآمد تبدیل کرد. در حالی که ممکن است سالها طول بکشد تا این نسخهها از نظر جنگی کارآمد شوند، گنجاندن هوش مصنوعی نشان دهنده چندکاره بودن و توانایی این هواپیما برای انطباق با فناوریهای نوپا را نشان میدهد و تضمین میکند که F-۱۶ یک پلتفرم فعال و محبوب برای سالهای آینده باقی بماند.