پژوهشگران دانشگاه کشور باسک توانستهاند روشی ابداع کنند برای بررسی همزمان خانوادههای مختلف آنتیبیوتیک در سبزیجات و کرمهای خاکی. دادههای تحلیل آنها نشان میدهد که عوامل ضدمیکروبی و مشتقات آنها در بخشهای بزرگی از زنجیرههای غذایی وجود دارد. این یافتهها میتوانند بر نگرانیها درباره مقاومت آنتیبیوتیک دامن بزنند.
به گزارش دیجیاتو، طبق این نتایج، آنتیبیوتیکها نیز مانند میکروپلاستیکها راه خود را به بخشهایی از طبیعت باز کردهاند که پیشتر به ذهن دانشمندان نرسیده بود.
استفاده گسترده از آنتیبیوتیکها و آنتیمیکروبها در مردم و حیوانات باعث شده است تا این مواد در نمونههای غیرمنتظرهای ظاهر شوند. داروهایی که بهطور کامل در بدن هضم نمیشوند، از راههای مختلف وارد طبیعت میگردند؛ برای مثال از راه کودها، فاضلاب، لجنها و غیره. همچنین این داروها وارد خاک و از آنجا وارد بدن کرمهای خاکی میشوند که در پایه زنجیره غذایی قرار دارند.
گرچه هیچ اثر بیماریزایی در انسانها مشاهده نشده است، مصرف ناخواسته آنتیبیوتیکها با غذا میتواند باعث بروز مشکلاتی برای افراد دارای حساسیت شود. آثار بلندمدت این پدیده نیز همچنان مشخص نیست. اما بزرگترین مشکل مرتبط با آلودگی آنتیبیوتیک، گسترش باکتریهای دارای مقاومت بالا به داروها است.
گرچه آلودگی دارویی در کودها بهسادگی قابل مشاهده است، غلظت آن در کرمهای خاکی یا گیاهان بهقدری پایین میآید که تشخیصش نیازمند روشهای بسیار دقیق و حساس است. دانشمندان دانشگاه باسک برای مقابله با این مشکل، دو روش تحلیل ابداع کردهاند که میتوان با استفاده از آنها آلودگی آنتیبیوتیک را در غلظتهای بسیار پایین در سبزیجات و کرمهای خاکی شناسایی کرد.
بسیاری از آنتیبیوتیکها و مشتقات آنها از راه تصفیهخانههای فاضلاب وارد محیطزیست و محصولات کشاورزی میشوند، زیرا آنتیبیوتیکها در جریان تصفیه حذف نمیشوند.
آنتیبیوتیکها میتوانند به همان شکل اصلی خود وارد محیطزیست بشوند. اما آنها همچنین در تماس با دما، رطوبت و نور تجزیه میشوند و تغییرشکل میدهند که شناسایی آنها را دشوارتر میسازد. دانشمندان با استفاده از روش ابداعی خود قادر بودند انواع مختلف آنتیبیوتیکها و مشتقات آنها را شناسایی کنند.
پژوهشگران نمونههای سبزیجات مختلفی را از منطقه خودمختار باسک در اسپانیا جمعآوری کردند. نتایج تحلیل نشان میداد که داروهای آنتیبیوتیک و مشتقات آنها در سبزیجات وجود دارد. این نشان میدهد که آلودگی دارویی میتواند از خاک به گیاهان منتقل شود.
پژوهشگران همچنین در شرایط کنترلشده و آزمایشگاهی به بررسی کرمهای خاکی پرداختند. آنها در این آزمایش نشان دادند که اگر خاک به مواد آنتیبیوتیک آلوده باشد، این آلودگی میتواند درنهایت در بدن کرمهای خاکی انباشته شود. بهعلاوه، این مواد میتوانند در بدن کرمهای خاکی نیز به مشتقاتی تازه تبدیل شوند.
این پژوهش ابعاد جدیدی از مشکل فراگیر مقاومت آنتیبیوتیک را برملا میکند. تصفیهخانههای آب درحالحاضر به امکانات حذف آنتیبیوتیکها مجهز نیستند و از آب آنها برای آبیاری محصولات کشاورزی استفاده میشود. با افزایش مقاومت باکتریها به داروهای آنتیبیوتیک، درمان بیماریهای مرتبط با آنها دشوارتر میشود. در حقیقت همین حالا نیز بیماریهایی وجود دارد که در اثر عفونت این باکتریهای مقاوم ایجاد میشوند و درمان مؤثری ندارند.