چرا آمریکا قطعنامه آتش‌بس در غزه را وتو نکرد؟

در جلسه روز یکشنبه شورای امنیت، موزامبیک به نمایندگی از تمام اعضای غیردائم این شورا، پیش‌نویس قطعنامه آتش‌بس در غزه را ارائه کرد. این قطعنامه بر سه محور «آتش‌بس فوری در غزه در طول ماه رمضان، آزادی فوری و بی‌قیدوشرط تمام گروگان‌ها و تضمین دسترسی بشردوستانه» تاکید دارد.

به گزارش ایسنا، بر اساس اخباری که در رسانه‌ها منتشر شده، ظاهرا کشور‌های پیشنهاددهنده قطعنامه خواستار آتش‌بس «فوری، دائم و پایدار» شده بودند که به علت مخالفت آمریکا قید دائم و پایدار لحاظ نشد. تغییراتی که در متن پیش‌نویس قطعنامه صورت گرفت، باعث شد آمریکا بر خلاف تمام دفعات قبل از حق وتوی خود استفاده نکند و به این قطعنامه رای ممتنع دهد.

این اقدام آمریکا در حالی انجام شد که پیش از تصویب قطعنامه آتش‌بس فوری در غزه، نتانیاهو خطاب به آمریکا تاکید کرده بود که حتما در قبال این قطعنامه از حق وتوی خود استفاده کند. در واکنش به خودداری آمریکا از وتوی قطعنامه مذکور، نتانیاهو سفر هیات اسرائیلی به واشنگتن را که قرار بود در مورد عملیات در رفح با مقامات آمریکایی مذاکره کنند، لغو کرد.

همچنین «اسرائیل کاتس» وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی نیز در یک دهن‌کجی آشکار به شورای امنیت، اعلام کرد «اسرائیل جنگ را متوقف نخواهد کرد و حماس را نابود می‌کند. جنگ تا بازگشت آخرین اسیر ادامه خواهد یافت».

تصویب قطعنامه آتش‌بس فوری در غزه با واکنش مثبت ایران، اتحادیه اروپا و حماس مواجه شد. جنبش حماس با صدور بیانیه‌ای از این قطعنامه استقبال و آمادگی خود برای مشارکت در عملیات مبادله اسرا که به آزادی اسرای هر دو طرف فلسطینی و اسرائیلی منجر شود را اعلام کرد. تلاش برای دستیابی به آتش‌بس دائم و پایدار نیز مهمترین موضوعی است که علاوه بر حماس، مورد تاکید بسیاری از اعضای شورای امنیت از جمله فرانسه، روسیه و سوئیس قرار داشت.

«حسین اصغری ثانی» تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به عدم پایبندی اسرائیل به منشور سازمان ملل در جنگ غزه، اظهار کرد: بر اساس این منشور، کشور‌های عضو سازمان ملل باید در راستای حفظ صلح گام بردارند و از انجام اقداماتی که صلح و امنیت بین‌المللی را به خطر می‌اندازد، خودداری کنند؛ لذا نسل‌کشی بی‌رحمانه و وحشیانه اسرائیل در غزه کاملا خلاف منشور سازمان ملل و قوانین جنگ و اصول ساده انسانی و اخلاقی است، کما اینکه در این مدت شورای امنیت سازمان ملل بار‌ها تشکیل جلسه داد تا به نحوی مانع ادامه جنایات جنگی اسرائیل شود، اما آمریکایی‌ها تمام قطعنامه‌های ضداسرائیلی را وتو کردند.

وی افزود: هرچند روز گذشته بالاخره شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه آتش‌بس فوری در غزه را تصویب کرد، اما با وجود الزام‌آور بودن این قطعنامه، اسرائیل خود را ملزم به رعایت و انجام آن نمی‌بیند، چراکه رفتار آمریکایی‌ها در این خصوص دوگانه است و رای ممتنع آمریکایی‌ها بیشتر برای کاهش فشار افکار عمومی بین‌المللی و جلب افکار داخلی خود آمریکا در آستانه انتخابات بود.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به اظهارات آمریکا مبنی بر غیرالزام‌آور بودن قطعنامه روز گذشته شورای امنیت، گفت: در سال ۲۰۱۸، شورای امنیت قطعنامه ۲۴۰۱ را با مضمون آتش‌بس فوری در سوریه تصویب کرد. با وجود اینکه این قطعنامه هم ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل نبود، اما آمریکایی‌ها آن را برای دولت سوریه الزام‌آور می‌دانستند، اما اینجا نماینده آمریکا می‌گوید قطعنامه روز گذشته برای اسرائیل الزام‌آور نیست. با وجود چنین برخورد‌های دوگانه‌ای از سمت آمریکا و همچنین عدم پایبندی اسرائیل به قواعد بین‌الملل، نباید انتظار آتش‌بس فوری یا دائمی را در غزه داشت.

اصغری ثانی با اشاره به مخدوش شدن چهره جهانی آمریکا به علت جنگ غزه، ادامه داد: پیش‌تر آمریکا مکررا به اسرائیل برای کاهش شدت حملات و عدم کشتار غیرنظامیان هشدار داده بود، اما رفته‌رفته تعداد شهدای غزه افزایش یافت و راهپیمایی‌های گسترده‌ای در تمام دنیا در اعتراض به قتل‌عام رژیم صهیونیستی در غزه برگزار شد. تصویر جهانی اسرائیل به قدری منفی شده بود که مقامات آمریکایی نسبت به امنیت رژیم اظهار نگرانی می‌کردند. همچنین افکار عمومی جهان، آمریکا را حامی اصلی کشتار رژیم صهیونیستی می‌دیدند؛ لذا آمریکا در صدد برآمد که این تصویر را ترمیم کند.

وی با اشاره به اینکه پیش از این هم در موارد متعددی شکاف میان بایدن و نتانیاهو علنی شده بود، بیان کرد: اکنون در شرایطی که نتانیاهو عملا در باتلاق گیر افتاده است و قابل نجات یافتن هم نیست، آمریکایی‌ها تصمیم گرفتند لااقل خود را نجات دهند و وجهه خودشان نزد افکار عمومی را بازسازی کنند و به همین منظور تصمیم به عدم وتوی قطعنامه آتش‌بس فوری در غزه گرفتند.

این تحلیلگر مسائل بین‌الملل اضافه کرد: لذا به نظر می‌رسد آمریکا با عدم استفاده از حق وتوی خود در جلسه شورای امنیت، سه پیام برای اسرائیل داشت؛ نخست اینکه ایالات متحده مخالف گسترش جنگ در خاورمیانه است، دوم اینکه سیاست‌های آمریکا نسبت به مسئله فلسطین تغییر کرده و بیش از پیش از طرح تشکیل دو دولت پشتیبانی می‌کند و پیام سوم خطاب به جامعه داخلی اسرائیل مبنی بر موافقت برای تغییر نتانیاهو بود.

اصغری ثانی با بیان اینکه نتانیاهو این پیام‌ها را دریافته و کاملا از آمریکا قطع امید کرده است، گفت: اکنون حتی احتمال افزایش شدت جنگ نیز وجود دارد و با توجه به اینکه هدف از سفر هیات اسرائیلی به واشنگتن مذاکره در مورد حمله به رفح بود، حال که این سفر لغو شده ممکن است شاهد افزایش جنایات در رفح هم باشیم. جنگ غزه پایان عمر سیاسی نتانیاهوست و حتما پس از فروکش کردن آتش جنگ، به عنوان یک جنایتکار جنگی محاکمه خواهد شد.