فرصت‌طلبی چین در اروپا

وانگ یی، دیپلمات ارشد چین چندی پیش پیامی برای همتایان اروپایی خود داشت: مهم نیست که جهان چگونه تغییر کند، چین سازگار و باثبات و «نیرویی برای ثبات» خواهد بود. این ادعا -که وانگ در سخنرانی روز شنبه در کنفرانس امنیتی مونیخ بیان کرد- در حالی مطرح می‌شود که رهبران اروپایی با نگرانی انتخابات آتی ایالات متحده را رصد می‌کنند و نگران این هستند که بازگشت احتمالی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا می‌تواند شراکت آن‌ها با واشنگتن را مختل کند.

به گزارش دنیای اقتصاد، «سیمون مک کارتی» در گزارش ۱۹فوریه در سی‌ان‌ان نوشت، این نگرانی‌ها در هفته گذشته پس از اینکه ترامپ گفت از متحدان ناتو که نتوانسته‌اند به اندازه کافی برای دفاع هزینه کنند دفاع نخواهد کرد، تهدید جدی برای بسیاری در اروپا بود؛ آن هم در حالی که تهاجم روسیه به اوکراین ادامه دارد.

زمان‌بندی اظهارات ترامپ برای وانگ نمی‌توانست بهتر از این باشد؛ آن هم در حالی که او به اروپا سفر کرده و پکن برای ترمیم روابط رو به وخامت با اتحادیه تلاش می‌کند؛ تلاشی که به‌دلیل کشمکش‌های اقتصادی داخلی و اصطکاک‌های مداوم با ایالات متحده ضروری‌تر شده است.

وانگ طی سخنانی در مونیخ گفت: «مهم نیست جهان چگونه تغییر کند، چین به‌عنوان یک کشور مهم و مسوول، اصول و سیاست‌های اصلی خود را ثابت و پایدار نگه می‌دارد و به‌عنوان یک نیروی ثابت برای ثبات در جهانی پر تلاطم عمل می‌کند.» او در عین حال خواستار این شد که چین و اروپا «از انحرافات ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک دور بمانند» و با یکدیگر همکاری کنند.

تحلیلگران می‌گویند، در حالی که صدای وانگ ممکن است در برخی از پایتخت‌های اروپایی که رهبران امیدوارند جنبه‌هایی از روابط خود را با چین تثبیت کنند، به گوش می‌رسد، اما پکن در رابطه با پیشرفت واقعی برای ترمیم روابط نیز یک مشکل اساسی دارد: رابطه استوار با مسکو.

این چالش‌ها در مونیخ مورد تاکید قرار گرفت؛ جایی که این کنفرانس امنیتی تحت‌الشعاع انتشار گزارش‌هایی مبنی بر مرگ آلکسی ناوالنی، رهبر اپوزیسیون روسیه در ۴۷سالگی قرار گرفت و باعث شوک و خشم در آنجا شد. رهبران حاضر در مونیخ مرگ او را به رئیس‌جمهور روسیه نسبت دادند و محکوم کردند. در عین حال، خشم و نگرانی از سرنوشت اوکراین با هم عجین شده بود؛ زیرا روز جمعه اوکراین بخش‌های مهمی را به روسیه واگذار کرد.

«نوآ بارکین» کارشناس اندیشکده آلمانی «صندوق مارشال ایالات متحده» (GMF) گفت: «پیام وانگ به میزبانان اروپایی‌اش این است که نباید اجازه داد که اختلافات ژئوپلیتیک مانع همکاری نزدیک شود.» او گفت: «آنچه ناگفته مانده این است که چین آماده تغییر مواضع و آن بخش از سیاست‌هایی نیست که اروپایی‌ها را بیشتر نگران می‌کند؛ یعنی روابط عمیق‌تر با روسیه و شیوه‌های تجاری منحرف‌کننده‌اش.»

از زمان آغاز تهاجم روسیه به اوکراین از دو سال پیش، پوتین و شی جین‌پینگ روابط خود را تقویت کردند؛ زیرا هر دو با تنش‌های فزاینده با غرب روبه‌رو هستند. چین -که تهاجم روسیه را محکوم نکرده و مدعی بی‌طرفی در جنگ اوکراین است- به‌عنوان یک راه نجات مهم برای اقتصاد روسیه که تحریم شده ظاهر شده است. در اروپا، این مساله نگرانی‌ها درباره جاه‌طلبی‌های جهانی چین را برانگیخته و نقشی در فشار مداوم اتحادیه اروپا برای تنظیم مجدد سیاست خود در قبال چین ایفا کرده است.

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو روز شنبه در یک میزگرد در مونیخ، تشبیهی را بین تجاوز روسیه و چین ترسیم کرد و گفت که حمایت مستمر آمریکا از اوکراین «پیامی» به شی می‌فرستد مبنی بر اینکه استفاده احتمالی از زور را در تایوان کنار بگذارد. جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه در دیدار با وانگ «انتظار این اتحادیه مبنی بر اینکه چین از حمایت از روسیه خودداری کند» را تکرار کرد.

بلومبرگ هفته گذشته گزارش داد، اتحادیه اروپا در حال بررسی اعمال محدودیت‌های تجاری برای سه شرکت چینی به‌عنوان بخشی از اقداماتی است که برای جلوگیری از تلاش‌های جنگی روسیه انجام می‌شود. وانگ تلاش آشکاری برای پرداختن به نگرانی‌ها درباره روابط چین با روسیه انجام داد و این روابط را برای مخاطبان خود در مونیخ به‌عنوان بخشی از تلاش‌های پکن برای همکاری با «کشور‌های بزرگ» برای مقابله با چالش‌های جهانی مطرح کرد.