پس از پیروزی در انتخابات مقدماتی نیوهمپشایر، به نظر میرسد دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق ایالات متحده، گزینه اصلی برای نامزدی جمهوریخواهان در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۴ است.
به گزارش انتخاب، رای او در این پیروزی به اندازه او آخرین رقیب باقی مانده خود، یعنی نیکی هیلی، فرماندار سابق ایالت کارولینای جنوبی و سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل متحد، را شکست داده است. مجموع آراء رقیبانش بود.
اگرچه پیروزی آقای ترامپ آنطور که نظرسنجیهای اخیر پیشبینی کرده بود چنان چشمگیر نبود، اما با توجه به پیروزی قاطع قبلیاش در انتخابات آیووا، این نتیجه باید برای ادامه مسیر فعلی رقابتها کافی باشد.
در انتخابات آیووا، تعداد آرای او بیش از مجموع آرای سایر کاندیداها بود و در پی آن، تمامیرقابش به جز یک نفر از دور رقابتها کنار رفتند.
ران دیسانتیس، ویوک راماسوامی، آساهاچینسون و کریس کریستی همگی پس از اعلام نتیجه انتخابات مقدماتی نیوهمپشایر از رقابت با ترامپ کنار کشیدند و تنها دونالد ترامپ و نیکی هیلی برای ادامه مبارزه باقی ماندند.
اگر آقای ترامپ بتواند نامزدی حزب را کسب کند و سپس در انتخابات سراسری در ۵ نوامبر نیز پیروز شود، اولین رئیسجمهوری میشود که در عصر مدرن یک بار قدرت داشته است، قدرت را واگذار کرده است، و سپس دوباره به قدرت برگشته است. گروور کلیولند آخرین رئیسجمهوری بود که چنین کرد - در ۱۸۹۲.
با این که هنوز راه درازی تا انتخاب شصتمین رئیسجمهوری ایالات متحده باقی است، این پیروزی آقای ترامپ نشان میدهد که او همچنان بین جمهوریخواهها محبوبیت دارد.
یکی از طرفداران ترامپ در آیووا در پاسخ به این پرسش که چرا دوست دارد که رئیسجمهور سابق به قدرت بازگردد گفت «او اقتصاد را بالا خواهد کشید و قیمت بنزین را پایین.»
این طرز فکر پیروان زیادی دارد. اقتصاد یکی از موضوعات اصلی صحبتهای تیم انتخاباتی ترامپ بوده است. اریک، پسرش، به پادکست ایبیسی آمریکا گفت «مردم رفاه میخواهند و کشوری قدرتمند. وضع اقتصاد در دوره پدرم در تاریخ بیسابقه بود و پایینترین میزان بیکاری، تورم و قیمت بنزین را داشتیم.»
شکی نیست که وضع اقتصاد در زمان ریاستجمهوری ترامپ تا پیش از شروع همهگیری کرونا خوب بود.
اما در دورههایی وضعش بهتر از آن هم بوده است و در آن مقطع صرفا داشت رویهای را طی میکرد که از زمان دولت دموکرات اوباما شروع شده بود. اقتصاد ایالات متحده، اما در ادامه دچار بزرگترین انقباض تاریخ شد، چیزی که نتیجه شیوع بیماری کووید-۱۹ بود.
در دوره ریاستجمهوری جو بایدن، جنگ در اوکراین قیمت حاملهای انرژی را افزایش داد و تورم به بالاترین حد خود در ۴۰ سال گذشته رسید، ولی حالا به میزان قابل توجهی پایین آمده است و وضع اقتصاد نیز سال گذشته بهتر از انتظارات بود.
مارک لاتر، مدیر ارتباطات سابق کارزار انتخاباتی ۲۰۲۰ ترامپ، میگوید سابقه کاری این دو نفر بیشتر به نفع ترامپ است: «جو بایدن در سال ۲۰۲۰، هنگامی که من در کارزار فعال بودم، یک چیز نداشت و آن هم سابقه کاری بود. حالا، اما دارد و مردم از آن خوششان نمیآید.»
دونالد ترامپ برای بیلی بلاتراس، از طرفدارانش، «رهبری پویا» است. او میگوید: «ما دیدیم که در دور اولش چه کارهایی کرد. میخواهیم دوباره به آن نقطه برگردیم. ما میبینیم که کشور در دوره بایدن به زوال کشیده شده است. ما مردم آمریکا دقیقا به همان حمایت پرشوری نیاز داریم که ترامپ با خودش به کاخ سفید آورده بود.»
به گفته یکی دیگر از طرفدارانش در آیووا، سابقه تجاری و سلبریتی آقای ترامپ، در مقایسه با سابقه سیاسی، عنصر مهمی محسوب میشود: «آخرین چیزی که این کشور نیاز دارد این است که یک بار دیگر توسط یک سیاستمدار اداره شود، به نظرم بهترین نامزد کسی است که میداند چگونه یک کسبوکار را بگرداند.»
شخصیت کاریزماتیک آقای ترامپ برای خیلی از جمهوریخواهها تفاوتی عمده با آقای بایدن محسوب میشود، کسی که در پی پخش تصاویر تلویزیونی کنفرانس اقلیمی کاپ۲۶ که به نظر میرسید او را در حال چرت زدن نشان میدهند از طرف منتقدانش «جو خوابآلو» نام گرفت.
با توجه به اینکه به احتمال زیاد جو بایدن نامزد دموکراتها در انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود، این انتخابات بازی برگشت بین دو نفر محسوب میشود.
البته نباید فراموش کرد که بار آخری که این دو نفر با هم سرشاخ شدند، بایدن پیروز شد.
وقتی او در مصاحبه ماه اکتبر خود با شبکه خبری راستگرای نشنال پالس مدعی شد که مهاجران دارند «خون مملکت ما را مسموم میکنند»، آقای بایدن او را متهم کرد که دارد شعارهایی را تکرار میکند که در آلمان نازی شنیده میشد: «ترامپ گفته است، اگر به قدرت برگردد، سراغ همه مخالفانش خواهد رفت و آمریکا را از به قول خودش جانوران موذی خواهد زدود - عبارتی مشخص با مفهومی مشخص.»
بنا به گزارشی که کاخ سفید منتشر کرده است، آقای بایدن در ادامه گفته بود «این ادبیات تکرار چیزهایی است که در دهه ۱۹۳۰ در آلمان نازی شنیده میشد، و اولین بارش هم نیست.»
تاریخشناسان و کارشناسانی که تبلیغات سیاسی آلمان نازی را مطالعه کردهاند به بیبیسی گفتند که مقایسه آقای بایدن دقیق است. آن برگ، تاریخشناس دانشگاه پنسیلوانیا، به تهاجم نازیها به مخالفان سیاسی بعد از کسب قدرت اشاره کرد و گفت «ما نه تنها ادبیات مشابهی در آلمان نازی داشتیم، در عمل هم دقیقا همین کار را کردند.».
اما نظرسنجیها نشان میدهد که حامیان حزب جمهوریخواه از حرفهای ترامپ حمایت میکنند.
شبکه خبری سیبیاس به دو شیوه مختلف از رایدهندگان ثبتشده جمهوریخواه پرسید که آیا با بیانات آقای ترامپ موافق اند یا مخالف. از نیمی از پاسخدهندگان صرفا راجع به «مسموم کردن خون» پرسیده شد و اشارهای به گوینده نشد، در حالی که به نیمی دیگر گفته شد که این حرف آقای ترامپ بوده است.
بیشتر جمهوریخواهها، از هر دو طرف، موافق بودند؛ ۷۲ درصد با حرف بدون نام گوینده موافق بودند، و ۸۲ درصد هم وقتی این گفته به آقای ترامپ منسوب میشد - چیزی که نشان میدهد مواضع مهاجرتی او همچنان برای هوادارانش جذاب است.
یکی از شگفتیهای اخیر بروز نشانههایی مبنی بر احتمال پیشی گرفتن او از بایدن در میان رایدهندگان جوانتر است. در اواسط ماه دسامبر گذشته، روزنامه نیویورک تایمز با همکاری کالج سینا نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرد که نشان میداد او در بین رایدهندگان ۱۸ تا ۲۹ ساله ۶ درصد جلوتر است.
کارشناسان هنوز دارند درباره جزئیات این روند ظاهری تبادل نظر میکنند، اما به نظر میرسد که وضع با انتخابات ۲۰۲۰ تفاوتی فاحش دارد، هنگامی که آقای ترامپ در همین گروه سنی ۲۴ درصد از آقای بایدن کمتر رای آورد.
ناتوانی آقای بایدن در ایجاد ارتباط با رایدهندگان جوانتر میتواند بخشی از توضیح باشد، و البته نشانههایی هم وجود دارد که برخورد او با جنگ اسرائیل و حماس برای آنها ناامیدکننده بوده است. ولی محبوبیت ترامپ را نباید دست کم گرفت.
با این حال، ماری وستون، رئیس گروه جوانان جمهوریخواه در ایالت آیووا، به بیبیسی گفت که فکر میکند چیزی که جمهوریخواههای جوان را جذب میکند استحکام ترامپ روی صحنه است: «راستش تا حدی مسخ طرز راه رفتن و حرف زدن او میشوید.»
او که حالا ۲۳ سال دارد میگوید که در دوره ریاستجمهوری ترامپ دانشآموز دبیرستانی بود و خیلیها به خاطر حمایتش از ترامپ «مسخره و اذیتش میکردند». اما به باور او این حقیقت که «ترامپ بر سر اعتقاداتش میایستد» و «ترسی از این که خودش باشد ندارد» برای رایدهندگان جوان جذاب است.
او اضافه میکند که اتهاماتی که به او زدند باعث شد که «بخشی بزرگی از پایگاه رای بخواهد برایش بجنگد، تا یک جوری به دموکراتها نشان دهد که هنوز هم از او حمایت میکند.»
او با چهار اتهام کیفری روبهرو است، و در طول سال باید در زنجیرهای از جلسات دادگاههای مختلف حاضر شود، آن هم هنگامی که دارد برای رسیدن به کاخ سفید میجنگد.
در نیویورک از او شکایت شده است، و در جورجیا، منهتن و واشنگتن نیز او را متهم کردهاند. دادستانهای ایالتی و فدرال چند پرونده تحقیق و تفحص علیه او گشودهاند.
از طرف دیگر، در چند ایالت نیز برای حذف او از رقابت انتخاباتی طرح دعوی شده است و حرفشان این است که او در جریان حمله سه سال پیش به ساختمان کنگره دست به فتنه و شورش زده بود.
شاید انتظار داشته باشید که پروندههای قضایی برای طرفداران دافعه ایجاد کند، اما فرنک لنس، تحلیلگر باسابقه نظرسنجیها، به بیبیسی گفت که اتفاقا به ترامپ کمک کرده است: «او توانست خودش را به عنوان قربانی معرفی کند، نشان دهد که مساله صرفا محاکمه نیست و هدف آزار و اذیت است، که دارند برای طنابشان دنبال گردن میگردند.»
به گفته او «هر بار که پرونده جدیدی گشوده شد عددهایش بالاتر رفت. هر بار که نام او را از برگه رای خط زدند - در ایالتهای مین و کلرادو - عددهایش بالاتر رفت. هر بار که سراغش بروید، او برای خودش سرمایه میسازد. ما هرگز در آمریکا شخصیتی مانند او نداشتهایم.»
با این حال، قابل توجه این است که با وجود موفقیت آقای ترامپ، بررسی شبکه فاکسنیوز از گرایش رایدهندگان حاکی از آن است که ۳۲ درصد از کسانی که در انتخابات مقدماتی جمهوریخواهان در ایالت نیوهمپشایر شرکت کردند، در انتخابات اصلی در ماه نوامبر به ترامپ رای نخواهند داد.
آخرین رقیب باقیمانده او نیکی هیلی نیز بدون مبارزه از میدان نمیرود و به دنبال دور بعدی انتخابات مقدماتی است که روز ۲۴ فوریه در ایالت کارولینای جنوبی برگزار خواهد شد.
اگرچه خانم هیلی احتمالا در نهایت میدان رقابت را ترک خواهد کرد، اما تا کنون دهها میلیون دلار برای تبلیغات تا رسیدن به اینجا هزینه کرده و برای مبارزه به کمک مالی نیاز دارد.
به نظر میرسد که ترامپ به لطف حمایت بیدریغ حامیان وفادار خود، نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری امسال آمریکا خواهد بود و به قول آنتونی زورکر، خبرنگار بیبیسی در آمریکای شمالی، ثابت خواهد کرد که «حزب جمهوریخواه همچنان حزب دونالد ترامپ باقی مانده است.»