رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت از میزان مصرف و فروش دخانیات در فضای مجازی ابراز نگرانی کرد و برای عاملین فروش آن نیز جریمه‌ای در نظر گرفت. به همین بهانه نگاهی به آمار و ارقام ثبت شده در هزینه، میزان و الگوی مصرف سیگار در کشور انداخته‌ایم.
به گزارش اکوایران؛ امروز در خبر‌ها آمده بود که رییس دبیرخانه ستاد کشوری کنترل دخانیات وزارت بهداشت با تاکید بر اینکه هر نوع فروش آنلاین دخانیات ممنوع است، اعلام کرده است: ابراز نگرانی ستاد کشوری از فروش دخانیات در فضای مجازی به همراه نمونه‌هایی از تخلفات انجام شده در این زمینه، به دادستانی کل گزارش شده است.
او در خصوص جرایمی که برای تخلف فروش خارج از ضابطه دخانیات در نظر گرفته شده است، اظهار کرد: تبلیغات دخانیات در حال حاضر تا ۴۴ میلیون تومان جریمه دارد و در مورد عاملین فروش بدون مجوز هم جرایمی دیده شده است که سقف آن حدود ۲۶ میلیون تومان است.
گردش مالی دخانیات در ایران طبق آمار اعلام شده در خرداد ماه امسال، در روزنامه فرهیختگان، سالانه ۶۰ هزار میلیارد تومان است. این رقم را نهاد‌های بین‌المللی در سال ۲۰۲۲ برای ایران بیش از دو میلیارد دلار ذکر کرده‌اند. همچنین خسارت ناشی از مصرف دخانیات در کشور بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود که شامل ۶۰ هزار میلیارد تومان مصرف دخانیات و ۶۰ هزار میلیارد تومان زیان به بخش سلامت کشور است. طی سال‌های اخیر تنها سیاست اعمال‌شده از سوی دولت‌ها در ایران افزایش مالیات بر مصرف دخانیات بوده است.
طبق آخرین داده‌هایی که از وبسایت آماری سازمان امور مالیاتی کشور به دست آمده است؛ آمار میزان درآمد مالیاتی حاصل از سیگار در ایران که از سال ۱۳۸۱ تا ۱۴۰۲ به ثبت رسیده است نشان می‌دهد در اولین سال ثبت این آمار کشور چیزی بالغ بر ۸.۷ میلیارد دلار از محل تولید و فروش سیگار درآمد داشته است.
بر اساس این آمار، میزان درآمد مالیاتی حاصل از سیگار در ایران طی یک بازه زمانی ۲۱ ساله افزایش چشمگیری پیدا کرده است به طوری که در ۷ ماهه اول سال ۱۴۰۲ میزان درآمد مالیاتی حاصل از سیگار در کشور به ۵,۳۹۱ میلیارد تومان رسیده است.
آمار‌های رسمی وزارت صمت نشانگر این امر هستند که ایرانی‌ها در سال ۱۳۹۶، چیزی حدود ۵۵ میلیارد نخ سیگار مصرف می‌کردند که این تعداد تا سال ۱۴۰۱ به ۷۳ میلیارد نخ رسیده است. برخی گزارش‌ها حاکی از سیگاری بودن حدود ۹ میلیون نفر سیگاری در ایران است. در این صورت سرانه مصرف هر ایرانی روزانه ۲۲ نخ خواهد بود که کمی غیرطبیعی به نظر می‌رسد. اگر ۷۳ میلیارد نخ سیگار را ۹ میلیون نفر مصرف کرده باشند، به‌لحاظ شاخص‌های سلامت وضعیت خطرناکی پیش روی ایرانی‌های سیگاری و نظام سلامت است.
اکوایران: مجلسیان در مورد افزایش قیمت سیگار در برنامه هفتم تصمیم‌گیری کردند. براساس مصوبه نمایندگان، مالیات هر نر خ سیگار داخلی ۱۵ درصد و سیگار وارداتی ۵۰ درصد رشد خواهد کرد.
آمار‌های رسمی چندانی درخصوص ارزش بازار دخانیات در ایران در دسترس نیست؛ اما آماری مربوط به گزارش میزان مصرف سالانه سیگار در کشور است که وزارت صمت آن را منتشر کرده است که طبق آن، تعداد سیگار مصرفی ایرانی‌ها تا سال ۱۴۰۱ به ۷۳ میلیارد نخ رسیده که ۶۲ میلیارد آن تولید داخل و ۱۱ میلیارد نخ نیز به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود.
حال نوع سیگاری که شخص مصرف می‌کند نیز جای بحث است. اگر قیمت یک پاکت برند وینستون (۳۰ هزار تومان)، که یکی از پرمصرف‌ترین برند‌های سیگار است، را مبنا قرار دهیم، قیمت هر نخ چیزی در حدود ۱,۵۰۰ خواهد بود. با این تفاسیر ارزش تقریبی سیگار مصرفی ایرانی‌ها در سال ۱۴۰۱ چیزی در حدود ۱۱۰ هزار میلیارد تومان می‌شود. حال ممکن است شخصی سیگار روزانه‌اش را از برند مارلبرو تهیه کند، که قیمت هر پاکت آن باتوجه به نوع آن از ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان متفاوت است.
هر خانوار روستایی در سال ۱۴۰۱، باتوجه به تورم ۴۰ درصدی دخانیات در سال ۱۴۰۱، حدود ۶۹۷ هزار و ۵۰۰ تومان و هر خانوار شهری نیز ۶۵۳ هزار و ۲۴۰ تومان برای دخانیات هزینه کرده است. البته با توجه به اینکه داده‌های مرکز آمار ایران تورم‌زدایی نشده و مربوط به تعداد مصرف‌کنندگان یا میزان عددی مصرف نیست و صرفا هزینه را بیان می‌کند، ممکن است دلیل بالا بودن هزینه‌های مصرف دخانیات در روستاها، تورم بالای این اقلام در روستاها باشد؛ به‌طوری‌که برای مثال درحالی‌که طی بهمن ۱۴۰۱ تورم نقطه‌ای و سالانه دخانیات در روستاها به ترتیب ۳۸.۵ و ۴۱.۵ درصد بوده، اما در همان ماه این میزان برای مناطق شهری به ترتیب ۳۱.۹ و ۳۹.۹ درصد بوده است.
اما بررسی دهکی مصرف سیگار نیز نشان می‌دهد در خانوار‌های روستایی دهک اول طی سال ۱۴۰۱ به طور میانگین ۱۹۹ هزار و ۵۰۰ تومان برای دخانیات هزینه شده است. این میزان برای دهک دوم ۳۹۵ هزار تومان و برای دهک سوم ۶۳۰ هزار تومان بوده است. البته در دهک‌های پایین، میزان مصرف خانوار‌های شهری بیشتر از روستاییان بوده و این میزان برای سه دهک اول به ترتیب ۴۸۳، ۵۲۹ و ۶۸۲ هزار تومان است.
در دهک‌های چهارم، پنجم و ششم هزینه سالانه دخانیات برای روستاییان ۶۸۵، ۷۵۹ و ۷۰۳ هزار تومان و برای شهری‌ها به ترتیب ۶۱۷، ۶۵۴ و ۵۸۳ هزار تومان است. در دهک‌های هفتم، هشتم، نهم و دهم هزینه دخانیات برای روستاییان به ترتیب ۷۷۱، ۸۳۹، ۸۹۴ و یک‌میلیون و ۱۰۰ هزار تومان و برای خانوار شهری این میزان به ترتیب ۶۱۴، ۶۰۷، ۷۳۳ و یک‌میلیون و ۲۹ هزار تومان است.
حال در کنار این تفاسیر و اعداد و ارقامی که مراجع رسمی کشور منتشر کرده‌اند، شما کافی است یک جست‌وجوی ساده در اینترنت داشته باشید تا وارد سایت‌های فروش انواع سیگار‌های ایرانی و خارجی با تبلیغات و محتوا‌های متنوع شوید. بستری که به راحتی می‌تواند ماده ۱۲ قانون جامع کنترل دخانیات را که فروش دخانیات به افراد زیر ۱۸ سال را ممنوع کرده است را نیز دور بزند!
