یک فوق تخصص ریه کودکان با اشاره به اینکه پنومونی (عفونت ریه) در کشور ما و کشورهای درحال توسعه عوارض بیشتری دارد، زیرا در کشورهای پیشرفته واکسنی به نام پنوموکوک تزریق میشود، اما این واکسن در کشور ما به صورت روتین تزریق نمیشود و در موارد خاص از آن استفاده میکنند، گفت: امیدواریم این واکسن جزو واکسیناسیون روتین کشوری شود، زیرا یکی از علل مهم مرگ و میر در کودکان زیر ۵ سال همین پنومونی است.
دکتر حسین میرلوحی و در پاسخ به اینکه در حال حاضر کدام یکی از ویروسهای تنفسی در سطح جامعه شایع است؟، بیان کرد: طبق آماری که وزارت بهداشت داده بیشترین ویروسی که در سطح جامعه در حال گردش است آنفلوآنزاست و در درجه بعد کرونا و سایر ویروسها. آنفلوآنزا عوارض زیادی در افراد ایجاد میکند؛ یکی از این عوارض این است که یا خودش پنومونی ایجاد کرده یا اینکه محیط را برای میکروبهای دیگر مستعد میکند که عفونت ایجاد کنند.
وی ادامه داد: ما الان مکرر با پنومونیهای شدید مواجه میشویم که نیازمند بستریهای طولانی و اقدامات تهاجمی همچون گذاشتن لوله در قفسه سینه هستند که عوارض زیادی برای کودکان دارد و حتی میتواند باعث مرگ و میر آنها شود. از طرفی عوارض اقتصادی زیادی هم دارد و هزینه زیادی به جامعه، خانواده و دولت تحمیل میکند.
این فوق تخصص ریه کودکان در پاسخ به اینکه افرادی که دچار آنفلوآنزا میشوند چه اقداماتی انجام دهند که دچار عوارض بعدی آن نشوند، گفت: مهمترین کار این است که پیشگیری کنیم. مهمترین اقدام برای پیشگیری هم واکسیناسیون است. درست است که بهترین زمان برای واکسیناسیون آنفلوآنزا انتهای تابستان و ابتدای پاییز است، اما میتوانیم تا اردیبهشت هم آن را تزریق کنیم، چون آنفلوآنزا را در پاییز و زمستان و همچنین ابتدای بهار داریم. اگر کسی تا الان واکسن تزریق نکرده زودتر تزریق کند.
میرلوحی در مورد درمان آنفلوآنزا ادامه داد: درمان آنفلوآنزا محافظتی است؛ یعنی فرد باید مایعات کافی و تببر استفاده کند، اما داروهایی هم داریم که اگر زودهنگام یعنی در ۴۸ ساعت تا ۷۲ ساعت ابتدایی بیماری آغاز شود میتواند از شدت بیماری کم کند، اما اکثر افراد آنفلوآنزا را به صورت یک عفونت ویروسی که کمی شدیدتر از سرماخوردگی است، میگیرند، اما اگر فرد سابقه بیماری تنفسی و ضعف سیستم ایمنی دارد و در خطر عوارض آنفلوآنزاست بهتراست در ۴۸ تا ۷۲ ساعت اولیه بیماری داروی ضد ویروسی را آغاز کند.
وی درخصوص اینکه چه افرادی باید واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند، خاطرنشان کرد:همه افرا بالای ۶ ماه میتوانند واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند. سه نوع واکسن آنفلوآنزا در کشور داریم. یکی واکسن ایرانی فلوگارد است که افراد ۱۸ سال به بالا میتوانند آن را تزریق کنند. همچنین واکسن هلندی و فرانسوی هم داریم که افراد ۶ ماه به بالا میتوانند آن را تزریق کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: واکسن آنفلوآنزا منع خاصی برای افراد ندارد مگر اینکه فرد حساسیت شدید به سفیده تخم مرغ داشته باشد. این افراد نمیتوانند واکسن آنفلوآنزا تزریق کنند.
میرلوحی افزود: افرادی که در ریسک عفونت شدید آنفلوآنزا هستند باید در اولویت تزریق واکسن قرار بگیرند؛ مثلا کودکان ۶ ماه تا ۵ سال به دلیل عوارض شدید بیماری در آنها، بیماران کلیوی، افراد مسن، افراد دچار نقایص سیستم ایمنی باید در اسرع وقت واکسن تزریق کنند.
وی در مورد پیشگیری کودکان از آنفلوآنزا عنوان کرد:مهمترین مسئله واکسیناسیون است، آن هم نه فقط واکسن آنفلوآنزا. خانوادهها باید واکسنهای روتین را تزریق کنند؛ زیرا درحال حاضر تبلیغات گستردهای علیه واکسیناسیون عمومی صورت میگیرد و میگویند که واکسن برای بچهها ضرر دارد و در آینده برای آنها مشکل ایجاد میکند، در حالی که اگر واکیسناسیون نبود و به ۱۰۰ سال قبل برگردیم متوجه میشویم که چقد فلج اطفال و بیماریهای دیگر در آن زمان وجودداشته است.
همچنین در این زمینه میتوانیم به این موضوع اشاره کنیم که پنومونی (عفونت ریه) در کشور ما و کشورهای درحال توسعه عوارض بیشتری دارد؛ زیرا در کشورهای پیشرفته واکسنی به نام پنوموکوک تزریق میشود، اما این واکسن در کشور ما به صورت روتین تزریق نمیشود و در موارد خاص از آن استفاده میکنند. امیدواریم این واکسن جزو واکسیناسیون روتین کشوری شود، زیرا یکی از علل مهم مرگ و میر در کودکان زیر ۵ سال همین پنومونی است.
این فوق تخصص ریه کودکان ادامه داد: مسئله دوم مراجعه به موقع به پزشک است. اگر کودکی دچار تب میشود و تب او سه چهار روز طول میکشد یا تنگی نفس در کودک بروز میکند به خصوص تند تند نفس کشیدن علامت مهمی برای مراجعه به پزشک است.
در شیرخواران زیر یک سال و به خصوص ۳ ماه اول بعد از تولد اگر شیر خوردن و مکیدن ضعیف شود و همچنین بیحالی علامتهای مهمی هستند که نشاندهنده مراجعه به پزشک است. خانوادهها باید به موقع به پزشک مراجعه کنند نه اینکه بگذارند عفونت شدید شود و سپس مراجعه داشته باشند.
میرلوحی ادامه داد: به کودکان سنین مدرسه آموزش داده شود که دستهایشان را به صورت مرتب بشورند. این کار یکی از راههای مهم پیشگیری از عفونتهای تنفسی مثل آنفلوآنزاست. خانوادهها بچههایی را که بیمار هستند به مدرسه نفرستند تا سایر دانشآموزان را مبتلا نکند.
وی همچنین در مورد بیماری پنومونی اظهار کرد: پنومونی عفونت ریه است. اصطلاح قدیمی آن سینه پهلو و اصطلاح عربیاش ذات الریه است. در سرماخوردگی بینی و حلق درگیر میشود، اما پنومونی گسترش عفونت به بافت ریه است. مهمترین علائم پنومونی تب، درد قفسه سینه، سرفه، تندی نفس و زجر تنفسی است.
در شیرخواران کم سن پنومونی میتواند فقط با شیرنخوردن یا تب خود را نشان دهد، ولی در نوجوانان و بزرگسالان میتواند علاوه بر علائمی که گفته شد همراه با دردی در قفسه سینه باشد که با تنفس تشدید میشود. پنومونی پرعارضه است. در بسیاری مواقع بیمار نیاز به بستری پیدا میکند و گاهی باعث جمع شدن چرک در ریه میشود که عفونت بسیار شدید است و نیاز به تخلیه دارد.