آیا تولید فکر در ایران امکان‌پذیر است؟

دپارتمان اندیشه سیاسی، دپارتمان روش شناسی و دپارتمان مطالعات ایران انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا، با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی ایران، نشست «آینده تفکر در ایران، و راهبرد‌های گذار از امتناع و زوال اندیشه سیاسی را برگزار می‌کند.

به گزارش خبرآنلاین، این نشست که با نظر به اندیشه دکتر سید جواد طباطبایی و پیام دکتر رضا داوری اردکانی برگزاری می‌شود، حسین آبادیان، عباس آخوندی، شجاع احمدوند، سیداسدالله اطهری مریان، احمد بستانی، سید صادق حقیقت، ابوالفضل دلاوری، داریوش رحمانیان، ابراهیم صحافی، موسی غنی نژاد، علی قربانپور، سیدعلی میرموسوی، و قدیر نصری سخنرانی می‌کنند. مدیران پنل‌ها در این نشست، ابوالقاسم مجتهدی، سعید باقری خاروانی، و مهدی لکزی هستند.

زمان برگزاری این نشست، پنجشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۲، ساعت ۱۴ الی ۱۹ در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی است.

امتناع تفکر در ایران و این که موانع اصلی تولید فکر در ایران چیست، در گفت و گوی مفصل خبرگزاری خبرآنلاین با دکتر رضا رمضانی خورشیددوست از زوایای جدید، اما مهمی مورد بررسی قرار گرفت. مرحوم دکتر سید جواد طباطبایی نیز به عوامل انحطاط ایرانیان، توجه ویژه نشان داده است تا جایی که در این ارتباط اندیشه‌های این استاد فرزانه نیز در مرکز گفتگو‌های اندیشمندان ایرانی قرار دارد.

طباطبایی در کتاب «زوال اندیشه سیاسی در ایران» روند اندیشه‌ی سیاسی در ایران را دارای فراز و فرود می‌داند که در نهایت به زوال منتهی شده است. در پروژه‌ی فکری طباطبایی، اسلوب بررسی نقادانه از تاریخ اندیشه‌ی ایرانی (دوره‌ی میانه) اسلوب «تحلیل گفتار» است در جهت توصیف ساختار و توضیح شیوه‌ی عملکرد عناصر و مفردات قوام دهنده‌ی گفتار و با تاکید بر انسجام درونی و خودبسندگی آن؛ از این حیث که اندیشه امری اصیل و قائم به ذات است. او در کتاب «زوال اندیشه سیاسی در ایران» مساله‌ی امتناع اندیشه به طور عام و زوال اندیشه‌ی سیاسی به طور خاص در ایران را مطرح کرده، نشان می‌دهد تجدد و انحطاط، ۲ مفهوم به‌هم پیوسته‌اند و در شرایط تصلب سنت و امتناع اندیشه، طرح یکی بدون دیگری امکان‌پذیر نیست.

در این میان نقد‌هایی نیز بر اندیشه او نیز وارد شده است. با این همه نخستین نقد‌ها را نیز او خود پیشا پیش بر آثارش در این زمینه مطرح کرده است. او با نگارش و تدوین کتاب زوال اندیشة سیاسی در ایران، تاکید می‌کند «بر آن بوده‌ام تا برپایه آن سخنان و تفصیل آن بحث، از ورای فکر زوال اندیشه سیاسی به مفهوم بنیادین انحطاط و تدوین نظریه‌ای دربارة آن مفهوم برسم. البته، این دفتر تنها می‌تواند آغازکنندة چنین کوششی باشد وگرنه چنین کار سترگی - در شرایطی که - هیچ یک از مقدمات و مبانی نظری برای انجام نیک چنین پژوهش ژرف و پر دامنه را در اختیار نداریم [!]- در توان یک تن و بهرحال نگارندة این سطور نیست: این مهم در آینده‌ای نامعلوم و به دست توانای فیلسوفی به انجام خواهد رسید که ظهور او تاکنون پس از نزدیک به چهار سده که از تعطیل اندیشه در ایران زمین می‌گذرد، به عهدة تعویق افتاده است.» (ص ۱۰) او در باره پروژه اش بر سترگی وعظمت تحقیق تاکید کرده، و معتقد است، آیندگان باید قدم پیش نهاده، و کار آغازین او را پیش ببرند؛ و نشست خانه اندیشمندان علوم انسانی، تلاشی از در این جهت.