فرارو- اگر موش هستید روزه داری متناوب مزمن در صورتی که از آن جان سالم به در برده باشید ممکن است عملکردهای شناختی و ساختارهای مغزتان را بهبود بخشد. با این وجود، اگر موش نیستید نمی دانیم روزه متناوب چه نتایجی را به همراه خواهد داشت.
به گزارش فرارو به نقل از هاارتص، هر مُد غذایی که در تیک تاک مورد توجه میگیرد لزوما از پشتوانه علمی محکم برخوردار نیست. هیچ گونه مدرکی وجود ندارد که نشان دهد "روزه داری متناوب" مورد انتظارترین و هیجان انگیزترین اثر را به همراه خواهد داشت: افزایش طول عمر. اثبات چنین موضوعی در مورد انسانها مشاهده نشده است.
نتیجه مقالهای منتشر شده در مورد روزهداری متناوب در موشها در Plos One اشاره میکند: "چاقی یک مسئله مهم از نظر سلامتی است". سپس در آن مقاله به مقایسه مجموعه کوچکی از موشهای نر جوان با بازه زمانی شروع تنها ۷ هفته که فقط یک روز در میان غذا میخوردند با همسالانی که از رژیم غذایی پرچرب تغذیه میکردند و با یک گروه کنترل پرداخته شد. پس از گذشت ۱۱ ماه از این درمان نگاهی گذرا به موشها نشان داد موشهایی که با رژیم غذایی پرچرب تغذیه شده بودند چاق شدند. با این وجود، آنان طول عمر کوتاه تری نداشتند. هم چنین، آن تیم بررسی کننده هیچ گونه شواهدی مبنی بر ارتباط روزه داری متناوب با طول عمر بیشتر در آن موشها را پیدا نکردند.
روزه داری متناوب نیز نباید ۲۴ ساعت به طول انجامد. برای مثال، میتوان یک پنجره شش ساعته برای غذا خوردن را با ۱۸ روزه تغییر داد. همان طور که بیمارستان جان هاپکینز به آن اشاره کرده میتوان این گزینه را انتخاب کرد که دو روز در هفته یک وعده غذایی صرف کرد. آیا اگر این کار را انجام دهیم بیشتر عمر خواهیم کرد؟ آیا سالهای بیش تری را در کنار افراد مشهوری مانند کورتنی کارداشیان و بندیکت کامبربچ که بنا بر گزارشها به خاطر "طول عمر و سلامت" خود از علاقمندان به روزهداری متناوب هستند زندگی خواهیم کرد؟
فراتر از مبارزه با چاقی روزه داری مد روز در حال حاضر به دو شکل اصلی ارائه میشود. یکی محدودیت کالری است که شامل خوردن شاید ۶۰ تا ۸۰ درصد از "رژیم غذایی عادی" است که به حیوانات کنترل در آزمایشگاه داده میشود. محدودیت کالری بدون سوء تغذیه روشی مهم است و برای افزایش طول عمر در کرم ها، مگسهای میوه، موش ها، احتمالا در سگها و حتی در میمونهای رزوس پیشنهاد شده است. بنابراین، حتی با کنار گذاشتن سایر پارامترهای بالقوه که دخیل بودند آیا میتوانیم به محدودیت کالری در مگس سرکه به عنوان مدلی برای خود تکیه کنیم؟ نادیده گرفتن این واقعیت که فیزیولوژی ما متفاوت از فیزیولوژی کرمها، مگسهای میوه، موشها و میمونها است و حتی نادیده گرفتن پارامترهای بسیار زیاد دیگر که بر طول عمر، وزن و شناخت مان تاثیر میگذارند ما را از نتیجه گیری درست دور میکند.
اگرچه محدودیت کالری اثرات مثبت زیادی بر روی سلامت و طول عمر دارد کیفیت زندگی در رژیم غذایی محدود و هم چنین توانایی حفظ آن رژیم غذایی طولانی مدت نگرانیهایی را ایجاد میکند که باید در مورد انسان در نظر گرفت. در مقاله منتشر شده اشاره شده که نویسندگان آن قصد دارند مشخص کنند آیا محدود کردن کالری به طور خاص از ویژگیهای تغذیهای است که باعث افزایش طول عمر میشود یا خیر. در جوندگان کاهش مصرف غذا میتواند طول عمر را افزایش دهد، اما هم چنین محدود کردن مواد مغذی خاص در مگس میوه نیز باعث افزایش طول عمر شده است.
چرا باید به بررسی این معمای مهم در مگس میوه بپردازیم که در ظاهر به نظر میرسد به جز توانایی تجربه اوج لذت جنسی، شباهت اندکی با انسان دارد؟ زیرا مگسهای میوه حیوانات آزمایشگاهیای هستند که طول عمر مناسبی دارند و نگهداری از آن آسان است و مهمتر از همه آن که از نظر ژنتیکی نزدیک به انسان است. با شناخت خوبی که از مگسهای میوه داریم محدود کردن پارامترها در طول آزمایش کاری نسبتا آسان است.
با توجه به این موارد تیم بررسی کننده دریافتند مگسهایی که رژیم غذایی با مقدار مخمر پایین با تقریبا نیمی از کالری همسالان خود در رژیم غذایی با مخمر زیاد مصرف میکردند طول عمر بیش تری داشتند. از آنجایی که کالری دریافتی حشرات با غلظت مخمر و در نتیجه با دریافت هر متابولیت* در این جزء غذایی همبستگی داشت محققان نتوانستند نتیجه بگیرند که چه چیزی در این ترکیب باعث شده برخی مگسها بیشتر عمر کنند. در این میان پارامترهای تاثیرگذاری زیادی وجود دارند.
شکل دوم روزه گرفتن روزه متناوب است. در بررسی صورت گرفته موشها تحت روزه متناوب قرار گرفته و صرفا یک روز در میان بدون محدودیت کالری به آنان غذا داده شد. موشهای زیادی تحت این رژیم قرار نگرفتند. ۱۵ موش در گروه کنترل وجود داشتند ۱۹ موش به طور متناوب روزه میگرفتند که از این تعداد ۴ موش در طول آزمایش مردند. به ۱۵ موش دیگر رژیم غذایی حاوی مواد غذایی پرجرب داده شد. پس از ۳۷ هفته ارزیابی موشهایی که در معرض روزه داری متناوب قرار گرفتند سبکتر از موشهای گروه کنترل بودند و موشهایی که رژیم غذایی پرچرب مصرف کرده بود دارای چربی بالا بودند و سنگین وزنتر محسوب میشدند. محققان به جزئیات بیوشیمی این سه گروه موش پرداختند: در موشهایی که به طور متناوب روزه گرفته بودند اندازه گیری کاهش قابل توجه تری گلیسیرید و لیپوپروتئینهای با چگالی بالا و پایین را نشان داد. با این وجود، نسبت کلسترول آنان چه ال دی ال و چه اچ دی ال تحت تاثیر قرار نگرفت. موشها هم چنین در یک مسیر همراه با پیچ و خم قرار گرفتند جایی که محققان فکر میکردند شاید موشهایی که به طور متناوب روزه میگیرند یادگیری و حافظه بهتری نسبت به موشهای گروه کنترل نشان میدهند، اما نتایج نشان دادند موشهای چاق نیز تقریبا تواناییهای مشابه موشهای کنترل را از خود نشان دادند. یکی از موارد برجسته این بود که موشهای روزه دار تحمل بیش تری نسبت به ورزش داشتند در حالی که موشهای چاق از ورزش بیزار بودند.
به طور خلاصه، نتایج بررسی بر روی موش ممکن است نشان دهد که روزه داری متناوب در موشهایی که با غذای موش تغذیه میشوند ممکن است یادگیری و حافظه را بهبود بخشد احتمالا به این دلیل که روزه داری متناوب ممکن است استرس اکسیداتیو در مغز را کاهش دهد. استرس اکسیداتیو به پیری مغز دامن میزند و در نتیجه حافظه و عملکردهای یادگیری را مختل میکند. با این وجود، موشهای چاق هیچ گونه اختلالی در یادگیری یا حافظه از خود نشان ندادند. هم چنیین، موشهای چاق استرس اکسیداتیو شدیدی را از خود نشان ننداند. آن چه میتوان گفت این است که آنان چاق بودند (و دچار هیپرلیپیدمی یا چربی خون شدند!) و به طور متوسط ۴۵ درصد بیشتر از موشهای گروه کنترل وزن داشتند. هم چنین، موشهای چاق تمایلی به ورزش کردن نداشتند.
نتیجه پژوهش چه بود؟ تغذیه موش با رژیم غذایی پرچرب منجر به چاق شدن موش میشود. به نظر میرسد که این موضوع با شرایط انسان قابل مقایسه است، اما به نظر میرسد عملکرد مغز آنان خوب باقی مانده است.
با این وجود، تیم تحقیق اشاره میکند که عملکرد موشهای چاق را زمانی که در سن معادل میانسالی قرار داشتند مورد بررسی قرار دادند و احتمالا آسیبهایی ممکن است در مراحل بعدی زندگی موشها ظاهر شود. موشهای لاغر در آزمونهای شناختی عالی عمل کردند که ممکن است با کاهش استرس اکسیداتیو در مغز مرتبط باشد یا نباشد، اما موشهای چاق بدتر از گروه کنترل عمل نکردند. نکته پایانی این است که مشخص نیست روزه داری متناوب چگونه بر استرس اکسیداتیو در مغز تاثیر میگذارد. این مقاله نشان میدهد که مهمتر از همه آن است که تفاوت معناداری در میزان مرگ و میر در بین سه گروه در این دوره بررسی مشاهده نشد. نویسندگان مقاله مرتبط با تحقیق صورت گرفته توضیح بیش تری ندادند که چرا چهار موش بر اثر روزه داری متناوب مردند.
برخی از پژوهشها مانند مطالعهای که نتیجه آن در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شده وجود یک مزیت شناختی از جمله حافظه کلامی را برای انسانها از روزه داری متناوب نشان میدهد.
پس در نهایت چه نظری میتوان داد؟ هرگونه مزیت روزه متناوب در مورد افزایش طول عمر حتی در موشها ثابت نشده است و هیچ گونه دانش روشنی در مورد این که آیا روزه داری متناوب به نوعی روش کاهش وزن بهتری (با نتایج پایدار) برای افراد نسبت به روشهای دیگر است یا خیر وجود ندارد.
از سوی دیگر شواهد علمی روشنی وجود دارد که نشان میدهد چاقی میتواند طول عمر را کاهش دهد و هم چنین مطالعاتی وجود دارند که نشان میدهند ما لزوما متوجه نمیشویم چه زمانی چاق هستیم. کلینیک مایو اشاره میکند که در هر صورت کاهش وزن و ورزش به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مرتبط با چاقی کمک میکند. این کلینیک اشاره کرده که در مورد بیماریهای مزمن مانند دیابت به نظر میرسد روزه داری متناوب به اندازه هر نوع رژیم غذایی دیگری که کالری دریافتی کلی را کاهش میدهد مفید است. کلینیک مایو به شکلی مفید به حوزهای نیز پرداخته که در مطالعه بر روی موشها به آن پرداخته نشده بود: فرد روزه دار چه احساسی دارد. نتایج بررسی نشان میدهد روزه داری متناوب میتواند عوارض جانبی ناخوشایندی داشته باشد، اما معمولا در عرض یک ماه از بین میرود. عوارض جانبی ناخوشایند گرسنگی، خستگی، حالت تهوع، بی خوابی و سردرد را شامل میشوند.
*متابولیت محصولات واسطهای هستند که در طول متابولیسم تولید میشوند و توسط آنزیمهای مختلفی که به طور طبیعی در سلولها وجود دارند کاتالیز میشوند. به عنوان مثال، آنتی بیوتیکها و رنگدانه ها. عملکردهای مختلف متابولیتها عبارتند از: سوخت، ساختار، سیگنال دهی، فعالیت کاتالیزوری، دفاع و تعامل با سایر موجودات.