(تصاویر) صنعت سنتی سفال غزه

فرارو- غزه از دوران ماقبل تاریخ محل سکونت انسان بوده است و با توسعه تمدن‌های مصر و خاورمیانه، این منطقه به دلیل قرار گرفتن در بین قاره‌های آسیا و آفریقا اهمیت ویژه‌ای پیدا کرد. یکی از جنبه‌های اولیه توسعه بشر اختراع سفال بود و باستان شناسان آثار باستانی گلی را در مکانی به نام تل العجول کشف کردند که قدمت آن به حدود ۱۵۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد.

به گزارش فرارو، زمین غزه شامل مقادیر زیادی خاک رس است که برای استفاده در سفال ایده آل است. غزه تا به امروز به عنوان مرکز صنعت سفالگری فلسطین به شمار می‌رود. این منطقه که توسط اسرائیل محاصره شده و دارای محدودیت‌های واردات و صادرات است، محل کارگاه‌ها و کارخانه‌های تولید گلدان، بشقاب و سایر محصولات رسی است.

یکی از شناخته شده‌ترین خانواده‌ها در صنعت سفال غزه خانواده عطالله است که امروزه توسط حاج محمد عطالله اداره می‌شود. عطاالله با بیش از نیم قرن تجربه، مهارت‌های خود را به برادران، پسرعموها، فرزندان و نوه‌های خود منتقل کرده است.

اکثر ساکنان غزه اکنون از ظروف شیشه ای، فلزی و پلاستیکی ارزان و وارداتی در خانه استفاده می‌کنند و ظروف سفالی مانند گذشته در همه جا وجود ندارند، اما ارزش فرهنگی دارند و بسیاری از خانواده‌های فلسطینی ظروف بزرگ سفالی را برای ذخیره آب و خنک نگه داشتن آن نگه می‌دارند. خانواده عطاالله اقلامی مانند گلدان و کوزه را در هفت کارخانه تولید می‌کنند که در سراسر غزه توزیع می‌شوند. قبل از انتفاضه دوم، که در سال ۲۰۰۰ آغاز شد، آن‌ها سفال را به کرانه باختری اشغالی، اردن و برخی از کشور‌های حاشیه خلیج فارس صادر می‌کردند. صادرات در حال حاضر کاهش یافته است، اما برخی از بازدیدکنندگان غزه محصولات خود را به عنوان سوغاتی خریداری می‌کنند.

در طول هزاره ها، صنعت سفالگری تا حد زیادی به همان شکل باقی مانده است. ابتدا خاک رس خام با عبور آب از آن از ناخالصی‌ها پاک می‌شود و سپس با چرخ دستی سفالگری شکل می‌گیرد. سپس شکل قالب گیری شده بیرون گذاشته می‌شود تا خشک شود. به گفته خانواده عطاالله، در مواقعی که تقاضا زیاد است، کارگاه‌های آن‌ها می‌توانند هزاران محصول را در عرض چند روز تولید کنند. تابستان زمان مناسبی برای تولید ظروف سفالی است، اما تولید در زمستان کند می‌شود.

حدود یک هفته طول می‌کشد تا سفال آماده استفاده شود. پس از قالب گیری و شکل دادن به خاک رس، حداقل به مدت دو روز خشک می‌شود، زیرا حتی سطوح کمی از رطوبت می‌تواند باعث ترک خوردن سریع گلدان شود. سپس محصول آماده انتقال به کوره برای پخت است. هر یک از هفت کارخانه عطاالله در غزه کوره مخصوص به خود را دارد که دمای داخل آن به ۸۰۰ درجه سانتیگراد می‌رسد. کوره‌ها باید به صورت دستی روشن شوند و کارگران بر این فرآیند نظارت کنند.

در شهر غزه منطقه‌ای به نام الفواخیر وجود دارد که به فروش سفال‌های سفالی غزه معروف است. مردم محلی ظروف سفالی را برای استفاده در آشپزی، به عنوان تزئینات خانه، سرو غذا، ذخیره سازی آب یا به عنوان هدیه می‌خرند.

برخی از ساکنان غزه از این که مجبورند در چنین مجاورت با بخارات و بو‌هایی که توسط کارخانه‌های سفال تولید می‌شود زندگی کنند، ناراحت هستند. اکثر آن‌ها انتخابی برای زندگی در جا‌های دیگر ندارند، زیرا غزه شلوغ است، جمعیت آن به طور پیوسته در حال افزایش است و سفر به داخل و خارج از منطقه توسط اسرائیل محدود شده است.