باستان‌شناسان در تپه‌ای آفتابی در جنوب شرق ترکیه قدیمی‌ترین پناهگاه مذهبی شناخته شده در جهان را پیدا کرده‌اند. پناهگاهی که درباره چگونگی ساخته شدنش سوال‌های زیادی وجود دارد و محققان کم‌کم دارند به اسرار آن پی می‌برند.
به گزارش فرانس ۲۴، گروهی از پژوهشگران در حال کندوکاو در این منطقه هستند که به جرأت به عنوان مهم‌ترین سایت باستان‌شناسی زمین شناخته می‌شود. ظاهرا گروهی از انسان‌ها حدود ۷۰۰۰ سال قبل از استون‌هنج یا اولین اهرام مصر در این مکان گرد آمده بودند تا معبدی برای نیایش بسازند.
باستان‌شناسان باور دارند که تاریخ سکونتگاه‌های بشری حدود ۱۲ هزار سال پیش در این تپه‌ها در نزدیکی مرز سوریه که با نام «گوبکلی تپه» شناخته می‌شود، شروع شد. در آن زمان گروه‌هایی از انسان‌های شکارچی-گردآورنده نزد یکدیگر آمدند تا این سایت‌های تاریخی را بسازند.
گوبکلی تپه می‌تواند بخشی از یک چشم‌انداز مقدس وسیع‌تر باشد. یعنی احتمالا تپه‌های دیگری در نزدیکی این سایت وجود دارد که ممکن است عمر بیشتری داشته باشند. البته «شان لارنس»، استادیار تاریخ دانشگاه ویرجینیای غربی می‌گوید نمی‌توان به‌طور دقیق گفت که تمدن بشر در چه سالی شروع شده است، اما قدیمی‌ترین یادبود مصر یعنی هرم جوزر حدود ۲۷۰۰ سال قبل از میلاد، یعنی هفت هزار سال بعد از گوبکلی تپه ساخته شده است.
لارنس می‌گوید: «این مقطع تاریخی پایان دوران شکارچی-گردآورنده در عصر حجر و آغاز جوامع سکونت‌گاهی بوده است. [منتها]هنوز اسرار زیادی درباره این سایت از جمله درباره چگونگی ساماندهی کارگران و کاربرد‌های خود این بنا وجود دارد.»
در ابتدا تصور می‌شد که این تپه صرفا ماهیت تشریفاتی داشته باشد. اما «لی کلیر» از موسسه باستان‌شناسی آلمان می‌گوید حالا شواهد خوبی وجود دارد که نشان می‌دهد خانه‌هایی شبیه آن‌چه قبلا در شمال سوریه پیدا شده بود، این‌جا هم وجود داشته است.
اقلامی که از گوبکلی تپه پیدا شده، در موزه‌ای در نزدیک‌ترین شهر به این سایت در «شانلی‌اورفه» به نمایش گذاشته است. «آیدین اصلان»، مدیر سازمان فرهنگ و گردشگری شانلی‌اورفه می‌گوید: «این اکتشافات سفری به قلب تمدن، به نقطه صفر در زمان است. گوبکلی تپه اطلاعات جذابی را درباره دوران ماقبل تاریخ ارائه می‌کند و به همین دلیل یک میراث فرهنگی عمومی محسوب می‌شود.»
«نوری ارسوی»، وزیر فرهنگ ترکیه پارسال گفته بود که اکتشافات بیشتر در این منطقه ادامه پیدا خواهد کرد و این کشور قرار است «کاراهان تپه» در ۳۵ کیلومتری گوبکلی تپه را هم بررسی کند. گفته می‌شود که قدمت این بنا ممکن است قدیمی‌تر باشد. این بنا‌ها حالا سالانه گردشگران زیادی را روانه شهر‌های اطراف آن می‌کنند و به منبعی برای درآمدزایی شهروندان محلی تبدیل شده‌اند.
منبع: دیجیاتو
