رژیم قلیایی با این ایده که جایگزینی غذا‌های اسید ساز با غذا‌های قلیایی می‌تواند سلامتی شما را بهبود بخشد برجسته شده است. طرفداران این رژیم حتی ادعا می‌کنند به مبارزه با بیماری‌های جدی مانند سرطان کمک می‌کند.
این مقاله به بررسی دانش نهفته در رژیم قلیایی می‌پردازد.
رژیم قلیایی به عنوان رژیم اسید – قلیایی یا رژیم غذایی خاکستر قلیایی نیز شناخته می‌شود. فرضیه آن این است که رژیم غذایی شما می‌تواند مقدار Ph “اندازه گیری اسیدیته یا قلیایی” بدن را تغییر دهد. متابولیسم شما یعنی تبدیل غذا به انرژی برخی اوقات با آتش مقایسه می‌شود. هر دو شامل یک واکنش شیمیایی است که یک توده جامد را می‌شکند و ذوب می‌کند با این حال، واکنش‌های شیمیایی در بدن به روشی آهسته و کنترل شده رخ می‌دهد.
هنگامی که همه چیز می‌سوزد خاکستر باقی می‌ماند به همین ترتیب غذا‌هایی که می‌خورید باقیمانده “خاکستر” باقی می‌ماند که به عنوان ضایعات متابولیکی شناخته می‌شود. زباله‌های متابولیکی می‌توانند قلیایی، خنثی یا اسیدی باشند. طرفداران این رژیم غذایی ادعا می‌کنند زباله‌های متابولیکی می‌توانند به طور مستقیم بر میزان اسیدیته بدن شما تاثیر بگذارند.
به عبارت دیگر اگر غذا‌هایی می‌خورید که خاکستر اسیدی بر جا می‌گذارند باعث اسیدی شدن خون می‌شود و اگر غذا‌هایی می‌خورید که خاکستر قلیایی بر جای می‌گذارد خون شما را قلیایی می‌کند. بر اساس فرضیه خاکستر اسید، تصور می‌شود خاکستر اسیدی شما را در برابر بیماری آسیب پذیر می‌کند در حالی که خاکستر قلیایی به عنوان محافظ شناخته می‌شود.
با انتخاب غذا‌های قلیایی بیشتر باید بتوانید بدن خود را “قلیایی” کنید و سلامتی خود را بهبود ببخشید. اجزای غذایی که خاکستر اسیدی از خود بر جای می‌گذارند شامل پروتئین، فسفات و گوگرد هستند در حالی که اجزای قلیایی شامل کلسیم، منیزیم و پتاسیم می‌شود. گروه‌های غذایی خاصی اسیدی، قلیایی یا خنثی در نظر گرفته می‌شوند:
اسیدی: گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات، تخم مرغ، غلات و الکل
خنثی: چربی‌های طبیعی، نشاسته و قند‌ها
قلیایی: میوه ها، مغزها، حبوبات و سبزی‌ها
سطح pH منظم در بدن
هنگام بحث در مورد رژیم غذایی قلیایی درک PH مهم است. به زبان ساده PH اندازه گیری میزان اسیدی یا قلیایی بودن چیزی است. مقدار pH از صفر تا ۱۴ است:
اسیدی: ۰.۰ تا ۶.۹
خنثی: ۷.۰
قلیایی یا پایه: ۷.۱ تا ۱۴.۰
بسیاری از طرفداران این رژیم غذایی پیشنهاد می‌کنند افراد PH ادرار خود را کنترل کنند تا از قلیایی بودن و اسیدی نبودن آن اطمینان حاصل کنند. با این حال، توجه به این نکته مهم است که pH در بدن شما بسیار متفاوت است.
در حالی که برخی از قسمت‌ها اسیدی هستند و برخی دیگر قلیایی. معده شما سرشار از اسید کلریدریک است و به آن pH۲-۳-۳ می‌دهد که بسیار اسیدی است و این اسیدیته برای تجزیه غذا ضروری است. از طرف دیگر، خون انسان همیشه کمی قلیایی است و pH آن از ۷.۳۶ تا ۷.۴۴ است. هنگامی که pH خون شما از حد طبیعی خارج شود در صورت عدم درمان می‌تواند کشنده باشد. با این حال، این فقط در برخی از بیماری‌های خاص مانند کتواسیدوز ناشی از دیابت، گرسنگی یا مصرف الکل رخ می‌دهد.
برای سلامتی شما بسیار مهم است که PH خون ثابت بماند. اگر قرار باشد از محدوده طبیعی خارج شود سلول‌های شما از کار می‌افتند و در صورت عدم درمان خیلی سریع می‌میرید به همین دلیل بدن شما روش‌های موثر بیشماری برای تنظیم دقیق تعادل pH خود دارد که به عنوان هموستاز اسید باز شناخته می‌شود.
در حقیقت تقریبا غیرممکن است که غذا مقدار pH خون را در افراد سالم تغییر دهد اگرچه نوسانات جزئی در محدوده طبیعی احتمال دارد، رخ دهد. با این حال غذا مقدار pH ادرار شما را تغییر می‌دهد اگرچه این اثر تا حدودی متغیر است. دفع اسید‌ها با ادرار یکی از اصلی‌ترین راه‌های تنظیم pH خون در بدن است. اگر یک تکه استیک بزرگ بخورید چند ساعت بعد ادرار اسیدی‌تر خواهید داشت، زیرا بدن مواد زائد متابولیکی را از سیستم بدن شما خارج می‌کند، بنابراین pH ادرار شاخص ضعیفی برای تعیین pH کلی بدن و سلامت عمومی است، همچنین تحت تاثیر عواملی غیر از رژیم غذایی شما قرار دارد.
پوکی استخوان یک بیماری استخوانی پیشرونده است که با کاهش محتوای مواد معدنی مورد نیاز استخوان رخ می‌دهد. این بیماری به ویژه بین زنان یائسه شایع است و خطر شکستگی را به شدت افزایش می‌دهد. بسیاری از طرفداران رژیم‌های قلیایی بر این باورند برای حفظ PH ثابت خون بدن شما مواد معدنی قلیایی مانند کلسیم را از استخوان‌های شما می‌گیرد تا اسید‌های موجود در غذا‌های اسیدی را که می‌خورید، بافر کند.
بر اساس این نظریه رژیم‌های غذایی اسید ساز مانند رژیم غذایی غربی باعث از بین رفتن تراکم مواد معدنی استخوان می‌شوند. این نظریه به عنوان “فرضیه پوکی استخوان اسیدی” شناخته می‌شود. با این حال، این تئوری عملکرد کلیه‌های شما را که برای از بین بردن اسید‌ها و تنظیم pH بدن اساسی هستند، نادیده می‌گیرد. کلیه‌ها با تولید یون‌های بی کربنات اسید‌های موجود در خون را خنثی می‌کنند و بدن را قادر می‌سازد تا از نزدیک pH خون را مدیریت کند.
سیستم تنفسی شما نیز در کنترل pH خون نقش دارد. هنگامی که یون‌های بی کربنات از کلیه به اسید‌های موجود در خون متصل می‌شوند دی اکسید کربن ایجاد می‌کنند که شما آن را بیرون می‌کشید و آب ایجاد می‌کنید که از طریق پوست خارج می‌شود، همچنین فرضیه اسید – خاکستر یکی از عوامل اصلی پوکی استخوان را یعنی از دست دادن پروتئین کلاژن از استخوان نادیده می‌گیرد. از قضا، این کاهش کلاژن به شدت با سطح پایین دو اسید ارتوسیلیسیک و اسکوربیک یا ویتامین C در رژیم غذایی شما ارتباط دارد.
بخاطر داشته باشید شواهد علمی مرتبط با اسید غذایی با تراکم استخوان یا احتمال شکستگی مخلوط شده است. در حالی که بسیاری از مطالعات مشاهده‌ای هیچ ارتباطی پیدا نکرده اند، اما مطالعات دیگر ارتباط قابل توجهی را کشف کرده اند. بر اساس نتایج آزمایشات بالینی رژیم‌های غذایی اسیدی هیچ تاثیری بر سطح کلسیم در بدن شما ندارند. در صورت وجود، این رژیم‌ها با افزایش احتباس کلسیم و فعال سازی هورمون IGF۱ با بهبود سلامت استخوان باعث ترمیم عضلات و استخوان می‌شود. به همین ترتیب یک رژیم غذایی پر پروتئین و اسید ساز به احتمال زیاد با سلامت بهتر استخوان مرتبط است.
بسیاری از افراد اذعان می‌دارند سرطان در یک محیط اسیدی رشد می‌کند و می‌تواند با رژیم قلیایی درمان شود. با این حال، بررسی‌های جامع در مورد رابطه بین اسیدوز ناشی از رژیم غذایی یا افزایش اسیدیته خون ناشی از رژیم غذایی و سرطان نتیجه گرفت هیچ ارتباط مستقیمی بین آن‌ها وجود ندارد. نخست اینکه غذا به طور قابل توجهی بر pH خون تاثیر نمی‌گذارد.
دوم، حتی اگر تصور شود غذا می‌تواند مقدار pH خون یا سایر بافت‌ها را به طرز چشمگیری تغییر دهد سلول‌های سرطانی محدود به محیط‌های اسیدی نیستند. در حقیقت سرطان در بافت طبیعی بدن رشد می‌کند که دارای pH کمی قلیایی ۷.۴ است. بسیاری از آزمایشات سلول‌های سرطانی را با موفقیت در یک محیط قلیایی رشد داده اند و در حالی که تومور‌ها در محیط‌های اسیدی سریع‌تر رشد می‌کنند تومور‌ها خود این اسیدیته را ایجاد می‌کنند. این محیط اسیدی نیست که سلول‌های سرطانی را ایجاد می‌کند بلکه سلول‌های سرطانی هستند که محیط اسیدی را ایجاد می‌کنند.
بررسی نظریه اسید – قلیایی از دو منظر تکاملی و علمی اختلافاتی را نشان می‌دهد. یک مطالعه تخمین زده است ۸۷ درصد از انسان‌های پیش کشاورزی رژیم‌های قلیایی داشتند و بحث اصلی رژیم مدرن قلیایی را تشکیل می‌دهند. تحقیقات جدیدتر تقریبی می‌دهد که نیمی از انسان‌های پیش کشاورزی از رژیم‌های خالص قلیایی تشکیل شده استفاده می‌کردند در حالی که نیمی دیگر از رژیم‌های خالص اسید ساز استفاده می‌کردند.
به خاطر داشته باشید اجداد ما با دسترسی به غذا‌های متنوع در آب و هوای کاملا متفاوتی زندگی می‌کردند. در حقیقت، رژیم‌های اسید ساز بیشتر متداول بودند، زیرا مردم به شمال استوا مهاجرت می‌کردند. اگرچه حدود نیمی از شکارچیان از رژیم غذایی خالص اسید ساز استفاده می‌کردند، اما اعتقاد بر این است بیماری‌های مدرن بسیار کمتر شایع بوده است.
رژیم قلیایی کاملا سالم است و افراد را به مصرف زیاد میوه ها، سبزی‌ها و غذا‌های گیاهی سالم تشویق می‌کند در حالی که غذا‌های فرآوری شده در آن محدود است. با این حال، این تصور که رژیم غذایی به دلیل اثرات قلیایی آن سلامتی را تقویت می‌کند، مبهم است. این ادعا‌ها با هیچ مطالعه قابل اعتمادی در فاز انسانی اثبات نشده است.
برخی مطالعات تاثیرات مثبت را در زیرمجموعه بسیار کمی از جمعیت نشان می‌دهند. به طور خاص، یک رژیم غذایی قلیایی با پروتئین کم برای افرادی که بیماری مزمن کلیه دارند، گزینه مفیدی است. به طور کلی، رژیم قلیایی سالم است، زیرا براساس غذا‌های کامل و فرآوری نشده است. هیچ مدرک معتبری نشان نمی‌دهد که با سطح pH ارتباط دارد.
منبع: برنا
