چگونه می‌توان از ابتلا به سنگ کلیه پیشگیری کرد؟

زمانی که مواد معدنی در دستگاه ادراری جمع می‌شوند و کریستال‌هایی ایجاد می‌کنند که به‌صورت توده‌ای شبیه سنگریزه درمی‌آیند، سنگ کلیه تشکیل می‌شود.

سنگ کلیه ممکن است کوچک و غیرقابل توجه باشد، اما در برخی موارد می‌تواند به اندازه یک نخود رشد کند و در حالب (لوله‌ای که ادرار را از کلیه‌ها به سمت مثانه تخلیه می‌کند) گیر کند، جریان ادرار را مسدود کند و باعث درد شدید شود. در بدترین موارد، درد به اندازه‌ای شدید است که شاید نیاز به جراحی داشته باشید.

از هر ۱۰ نفر، یک نفر در مقطعی از زندگی خود دچار سنگ کلیه می‌شود. اگرچه سنگ کلیه در مردان شایع‌تر از زنان است، اما هر فردی در هر سنی ممکن است به آن مبتلا شود.

یک متخصص اورولوژی از دانشکده پزشکی دانشگاه ییل می‌گوید افزایش تشخیص سنگ کلیه نشان‌دهنده افزایش موارد چاقی، دیابت و فشار خون است. درحالی‌که سنگ کلیه قابل درمان است، اکثریت قریب به اتفاق بیماران تا زمانی‌که علائمی مانند درد یا ادرار خونی نداشته باشند، نمی‌دانند که سنگ کلیه دارند.

به گفته این متخصص، چهار نوع اصلی سنگ کلیه وجود دارد: سنگ‌های کلسیمی که شامل دو زیرگروه هستند: سنگ‌های اگزالات کلسیمی و سنگ‌های فسفات کلسیمی.

اگزالات یک ماده طبیعی است که در بسیاری از غذا‌ها از جمله اسفناج، چغندر، بادام و محصولات سویا یافت می‌شود. سنگ‌های اسید اوریکی می‌توانند زمانی تشکیل شوند که اسید بیش از حد در ادرار وجود داشته باشد که می‌تواند ناشی از خوردن بیش از حد ماهی، صدف، مرغ و گوشت (به‌خصوص جگر) باشد که دارای سطوح بالایی از پورین هستند. نوشیدن آب کافی، کاهش مصرف غذا‌های حاوی پورین و حفظ یک رژیم غذایی سالم به‌طورکلی می‌تواند به جلوگیری از سنگ‌های اسید اوریکی کمک کند.

در حالی که هر نوع سنگ کلیه منحصربه‌فرد است، توصیه‌هایی وجود دارد که می‌تواند به جلوگیری از تشکیل آن‌ها کمک کند. اصلی‌ترین کار هیدراتاسیون است. به‌طورکلی نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب و مایعات در روز از جمله قهوه، چای و آبمیوه توصیه می‌شود.

رژیم غذایی DASH برای جلوگیری از افزایش فشار خون نیز می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهد. رژیم DASH سرشار از سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل است همچنین مصرف محصولات لبنی و گوشت‌های چرب که اسیدی‌تر هستند را محدود می‌کند. بهتر است از مصرف نمک اضافی که می‌تواند کلسیم را وارد ادرار کند، خودداری کنید. میزان توصیه شده مصرف روزانه کلسیم برای بزرگسالان ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم است که بستگی به سن و جنس فرد دارد.

همچنین توصیه‌های بین‌المللی تاکید می‌کنند که مصرف سدیم کمتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز باشد. همه افراد مبتلا به سنگ کلیه به متخصص نیاز ندارند، اما اگر سنگ بزرگ است یا در محل دشواری قرار دارد یا سنگ‌های متعدد و عودکننده وجود دارد، ممکن است به مراجعه به متخصص اورولوژی نیاز داشته باشید.