فرارو- مدیر عامل موسسه یوروسیویک لندن گزارش اخیر دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در رابطه با فعالیتهای هستهای ایران را به گزارشهای محمدالبرادعی شبیه دانست و عنوان کرد: «در این گزارش سعی شده است تا جائیکه میشود از ایجاد اشکال بر سر راه این مذاکرات جلوگیری شود.»
پیروز مجتهدزاده در گفتوگو با خبرنگار «فرارو» پیرامون گزارش اخیر یوکیا آمانو گفت: «این گزارشها بیشتر به گزارشهایی که از طرف دبیرکل سابق آژانس صادر میشد، شباهت دارد که نسبت به ایران سر سازگاری و تفاهم داشت تا گزارش اولی که دبیرکل فعلی صادر کرد که در آن تخاصم نسبت به ایران کاملا مشاهده میشد.»
وی اهمیت این گزارش را به دلیل در پیش بودن مذاکرات ایران با 1+5 دانست و عنوان کرد: «در مجموع این گزارش از این جهت قابل اهمیت است که مذاکرات ایران و 1+5 در پیش است و در این گزارش سعی شده است تا جائیکه میشود از ایجاد اشکال بر سر راه مذاکرات جلوگیری شود.»
این استاد دانشگاه افزود: «برای مثال در این گزارش صحبت از این است که در برخی از موارد ایران همکاری لازم را ندارد یا تحریم سازمان ملل متحد را اجرا نمیکند که حرف تازهای نیست. ولی مجددا در این گزارش تاکید شده که دلیل و سندی دال براینکه ایران بخواهد از برنامه صنعت هستهای خودش استفاده نظامی بکند، پیدا نشده است. اگر چه در همین رابطه از این مساله نیز سخن رفته است که ما دلیلی خلاف این هم نداریم، یعنی ما کاملا قانع نیستیم که ایران نمیخواهد از فن آوری هستهای استفاده نظامی بکند.»
مجتهدزاده با بیان اینکه حرفهای دو پهلو و همیشگی در گزارش درج شده است، اظهار کرد: «این گزارش نمیتوانست از بیان برنامه ایران در زمینه غنی سازی اورانیوم تا حد 20 درصد غنا خودداری کند.»
این تحلیلگر مسایل هستهای اشاره به غنی سازی 20 درصدی ایران در این گزارش را یک نکته کلیدی خواند و گفت: «اگر دبیر کل آژانس بخواهد میتواند در یک بیانیه جداگانهای مبنای بحث آینده ایران و 1+5 را از نظر تکنیکی روی همین رقم استوار کند.»
وی در پاسخ به این سوال که گزارش اخیر آژانس چه تاثیری میتواند روی مذاکرات آتی ایران با 1+5 داشته باشد، گفت: «اولین گزارشهای آقای آمانو خصمانه بود و میتوانست اشکالات زیادی را بر سر دورنمای مذاکرات ایران و 1+5 فراهم کند ولی گزارش فعلی هر چند که وضعیت درخشانی ندارد ولی گزارشی هم نیست که بتواند بر سر مذاکرات 1+5 با ایران مشکلات جدیدی را ایجاد کند.»
این کارشناس مسایل خارجی با بیان اینکه اشکالات جدیدی در این گزارش مطرح نشده است، گفت: «اشکالات همان اشکالات سابق است که طرفین را وادار کرده تا با یکدیگر مذاکره کنند.»
مجتهدزاده با اشاره به استقبال مقامات ایرانی از گزارش اخیر آمانو گفت: «ممکن است مقامات ایرانی از این گزارش استقبال کرده باشند ولی تنها چیزی که من در این گزارش مفید میبینم اشاره به سطح غنی سازی ایران است که تا 20 درصد خواهد بود.»
وی اضافه کرد: «شاید اشاره به همین رقم کافی باشد که مذاکرات بر اساس این رقم دنبال شود و شاید لازم باشد که دبیرکل کنونی مانند دبیرکل سابق یک شخصیتی از خود نشان بدهد که راسا ابتکار عمل را به دست بگیرد و بگوید که این یک واقعیت است و بر اساس این واقعیت باید مذاکره شود.»
مجتهدزاده ادامه داد: «وقتی واقعیت این است که ایران ظرفیت 20 درصد را هدف قرار داده و آن را اجرا میکند، خوب است که آقای آمانو هم شخصیتی از خود نشان داده و رسما اعلام کند که غنی سازی 20 درصدی واقعیت دارد و نمیشود آن را انکار کرد. پس بهتر است که غرب بر این اساس مذاکرات را ادامه دهد.»
وی با اشاره به نقش محمد البرادعی در شکل گیری دور قبلی مذاکرات گفت: «دور قبلی مذاکرات ایران و 1+5 ناشی از همان شخصیتی بود که البرادعی از خود نشان داد و رسما اعلام کرد که ایران استعداد و ظرفیت غنی سازی در حد 3.5 درصد را دارا است. او رسما پیشنهاد داد که خوب است غرب این رقم را اساس مذاکرات خود قرار دهد که همانطور هم شد.»
وی با بیان اینکه از آن تاریخ تا کنون طبیعتا گسترش ظرفیت غنی سازی ایران نمیتوانست متوقف شود، گفت: «هیچ عاملی در جهان نمیتوانست گسترش ظرفیت ایران را متوقف کند و تعهدی هم در این زمینه وجود ندارد.»