در نقشه نیست، دنبالش نگرد، جالب‌ترین جا‌ها در نقشه نیستند. این جمله هرمان ملویل نویسنده آمریکایی کاملا درست است گاهی برخی از مناطق بکر و دیدنی روی نقشه نیست و همان بهتر که کسی نداند این منطقه کجا واقع شده است هرچند که این نهایت خودخواهی است که دلت نخواهد کسی نتواند از زیبایی و جذابیت یک منطقه لذت ببرد.
به گزارش خبرآنلاین، روستای ورکانه در نزدیکی شهر همدان واقع شده است و به عنوان نگین گردشگری این استان شهرت دارد، زیرا اصلی‌ترین متریال ساخت بنا‌های این روستا سنگ است و این روستای سنگی در ذهن هر معماری، دوره رنسانس اروپا در دوره قرون وسطی را یادآوری می‌کند. قدمت این روستا به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد و براساس اسناد و منابع تاریخی، قدیمی‌ترین و حتی نخستین محله آن، محله درب مسجد است.
روستای سنگی ورکانه در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان همدان و در بخش مرکزی واقع شده است. کوه‌های سر دره، قره داغ و سرخ بلاغ روستای ورکانه را احاطه کرده‌اند و به آن آب و هوایی کوهستانی داده‌اند.
ورکانه در گویش کردی از دو بخش «ور» به معنی کنار و «کانه» به معنی چشمه تشکیل شده است، زیرا این روستا در کناب آب و چشمه قرار گرفته و علت نامگذاری این روستا نیز همین بوده است. از سوی دیگر برخی معتقدند، چون این روستا در نزدیکی معادن سنگ واقع شده چنین نامی به خود گرفته و سنگ لاشه، آجر، سنگ مالون و خشت از مصالح ساختمانی است که در همه بنا‌های این روستا به کار گرفته شده است.
بهترین فصل برای سفر به ورکانه اواسط بهار تا پایان تابستان است، زیرا آب و هوای معتدلی دارد و حتی در فصل تابستان با گرم شدن هوا، سرسبزی و طراوت باغ‌های این روستا جلوه زیباتری خواهند داشت و می‌توانید محصولات باغات ورکانه شامل گردو، زردآلو، انگور و سیب را به عنوان بهترین سوغاتی‌های این روستا برای دوستانتان ببرید.
روستای ورکانه تنها یک مسجد دارد که در ضلع جنوبی روستا واقع شده است. بنای این مسجد نوساز با مصالح جدید ساخته شده است. نمای ساختمان آن آجری است و به لحاظ معماری داخلی کاملا ساده است. درون مسجد یک محراب کوچک وجود دارد که کاشی‌کاری اندکی اطراف آن را زینت داده است. وضوخانه، فضا‌های پشتیبانی و خدماتی نیز در اطراف مسجد قرار گرفته‌اند.
یکی از مکان‌های مقدس در ورکانه آرامگاه امامزاده غیب است که مردم روستا ارزش و احترام بسیاری آن قائل هستند. این آرامگاه در محله‌ای به نام درب مسجد قرار دارد و روز‌های پنج‌شنبه و جمعه مملو از زائران و مردم بومی منطقه است.
قلعه اربابی نیز بنایی است که ساختمان آن با پلان چلیپایی طراحی شده است. این قلعه مربوط به مهری خانم، ارباب روستا بوده است. این بنا در ابعاد ۱۲ در ۲۰ متر و با زیربنای ۳۳۰ مترمربع در دو طبقه ساخته شده و طبقه دوم در قسمت مرکزی بنا ایجاد شده است.
ورودی بنا نیز از طبقه همکف و طبقه اول و از ضلع شرقی بنا صورت می‌گرفته است و دو پله از دو طرف ورودی طبقه همکف به طبقه اول منتهی می‌شود. این بنا در فاصله ۱۰۰ متری در ضلع جنوبی روستا و در بستر سبز کوهپایه و مشرف به روستا واقع شده است.
وقتی نام گورستان به گوش می‌خورد در ذهن ما محلی با تعدادی سنگ قبر و آرامگاه نقش می‌بندد، اما گورستان ورکانه با همه گورستان‌هایی که می‌شناسید متفاوت است، زیرا در آن هیچ سنگ قبری وجود ندارد و کاملا ساده است به همین دلیل اینجا یکی از عجیب‌ترین گورستان‌ها به شمار می‌آید.
روستای تاریخی ورکانه زادگاه پروفسور توفیق موسیوند مخترع نخستین قلب مصنوعی در جهان است فردی که در این در سال ۱۳۱۵ در این روستا متولد شد و تا سن ۱۴ سالگی برای کمک به خانواده مشغول چوپانی بود.
تلاش و پشتکار وی و پیمودن مسیر ورکانه به همدان برای تحصیل باعث شد تا به عنوان دانشمند برتر جهان شناخته شود و اختراعات بسیاری را از جمله قلب مصنوعی کنترل از راه دور، تعیین DNA انسان با اثر انگشت و بدون نیاز به خون‌گیری و ۱۴ اختراع پزشکی دیگر را به ثبت برساند. عالی‌ترین مقام علمی جهان از انجمن سلطنتی کانادا و بریتانیا، عضویت انجمن دانشمندان نیویورک، بنیانگذار درمان پزشکی از راه دور، رئیس بخش قلب و عروق انستیتو تحقیقات قلب دانشگاه اوتاوا از جمله عناوین علمی وی در دنیا است.
غذا‌های محلی روستا شامل آبگوشت، انواع کباب و انواع آش مانند آش اوماج، آش پلته، آش واره، آش جو و ترخینه است.
روستای سنگی ورکانه همدان یکی از ۶ روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و به عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح شد. مسیر رسیدن به روستای ورکانه از همدان، در ابتدا انتخاب جاده همدان به ملایر و سپس جاده‌ای است که از این جاده منشعب می‌شود. پس از عبور از سد اکباتان و روستا‌های یلفان، شمس آباد و علی‌آباد از طریق جاده ورکانه به روستای ورکانه خواهید رسید.
