بسیاری از ما چشم‌های خود را به‌طور مرتب معاینه می‌کنیم، اما تعداد کمی ممکن است بدانند که آزمایش چشم فقط برای بررسی بینایی و اصلاح مشکلات آن نیست. اپتومتریست‌ها و چشم‌پزشکان نه‌تن‌ها اختلالات چشم بلکه می‌توانند بیماری‌های سیستمیک را هم از طریق معاینه چشم تشخیص دهند، زیرا بسیاری از بیماری‌ها روی چشم تاثیر مستقیم می‌گذارند.
این فقط یکی از دلایلی است که همه بزرگ‌سالان باید حداقل هر ۲ سال یک بار معاینه چشمی منظم داشته باشند. متخصصان به بزرگ سالان توصیه می‌کنند حداقل یک بار در ۲۰ سالگی، دو بار در سنین ۳۰ سالگی و بعد از ۴۰ سالگی به‌طورمنظم معاینه سالانه چشم انجام دهید.
تغییرات در رگ‌های خونی شبکیه می‌تواند نشانه‌های اولیه دیابت و فشار خون باشد. دیابت با توجه به علایم کلاسیک در معاینه شبکیه که می‌تواند شامل خون‌ریزی، نشت مایعات و وجود مناطقی با جریان خون ضعیف در شبکیه باشد، شایع‌ترین بیماری تشخیص داده شده است. اگرچه تشخیص قطعی دیابت تنها با آزمایش قند خون انجام می‌شود، تغییرات در رگ‌های خونی شبکیه می‌تواند نشانه‌ای قوی از ابتلای فرد به دیابت باشد.
مطالعات نشان داده‌اند که فشار خون بالا، در چشمان حدود ۱۰ درصد از جمعیت بزرگ سال قابل تشخیص است. در معاینه، چشم پزشک ممکن است آثاری از باریک شدن شریان‌ها در شبکیه و خون‌ریزی‌های شبکیه چشم را ببیند. همه این‌ها نشانگر پرفشاری خون هستند. خبر خوب این است که اگر فشار خون بالا کنترل شود، می‌توان آسیب‌های ناشی از آن را متوقف کرد. اقدامات احتیاطی مناسب و تغییرات لازم در سبک زندگی مانند رژیم غذایی سالم و ورزش منظم، علاوه‌بر شروع درمان پزشکی مناسب، در کاهش فشار خون بالا موثر است.
در طول یک آزمایش معمول چشم، چشم پزشک عصب بینایی را برای بررسی هرگونه ناهنجاری یا تغییر، معاینه می‌کند. تورم یا التهاب عصب بینایی می‌تواند برای بینایی مضر و نشانه ابتلا به ام‌اس و همچنین تومور مغزی باشد.
غربالگری بیماری آلزایمر از طریق شبکیه چشم، در خط مقدم تحقیقات پزشکی کنونی است. شبکیه از لایه‌های متعددی از سلول‌های عصبی تخصصی تشکیل شده است و شواهد قوی وجود دارد که تغییرات مشابهی در مغز که مقصر ابتلا به آلزایمر است، می‌تواند در شبکیه رخ دهد. روش‌های کنونی تشخیص آلزایمر بیشتر طولانی، تهاجمی و گران است، بنابراین تشخیص این بیماری از روی شبکیه یک پیشرفت بزرگ خواهد بود.
سکته مغزی زمانی ایجاد می‌شود که خون رسانی مغز به صورت ناگهانی بر اثر وجود یک لخته خونی یا پارگی عروق متوقف شود. در هنگام سکته مغزی و در دقایق اولیه فرد احساس می‌کند که یکی از چشم هایش بینایی خود را از دست داده است. البته این علایم به سرعت محو می‌شود، اما از روی علایم بیماری و سوابق بیمار پزشکان می‌توانند رابطه سکته مغزی و خلل ایجاد شده را تشخیص دهند.
انواع خاصی از خون‌ریزی در شبکیه چشم می‌تواند نشان دهنده ابتلا به سرطان خون باشد. ملانوم بدخیم هم می‌تواند در پشت چشم علایم خود را نشان دهد. چشم پزشکان براساس تغییرات چشمی ایجاد شده در بیمار می‌توانند انواع مختلف سرطان‌ها را تشخیص دهند.
منبع: روزنامه خراسان
