هایائو میازاکی دهه هاست که مشغول کارگردانی و انیمه سازی در فیلم‌های انیمه بوده است و هر کدام از فیلم‌های او تقریباً با استقبال بین المللی مواجه شده اند.
به گزارش روزیاتو، میازاکی یکی از بنیانگذاران استودیو جیبلی (Studio Ghibli) است، استودیو انیمه سازی مشهور ژاپن که از دهه ۸۰ در زمینه ساخت انیمه فعالیت داشته و هنرمندی بی نقص، داستان‌های اورجینال و شخصیت‌های قابل درک آن باعث شده که برخی از بهترین و ماندگارترین انیمه‌های تاریخ این ژانر را تولید کند. به عنوان انیماتور و کارگردان، میازاکی نقش مهمی در خلق تمام این فیلم‌های استودیو جیبلی داشته است و هر یک از این فیلم‌ها یک اثر بسیار احساسی و عمیقاً انسانی است، علیرغم اینکه اکثرشان فضا و داستان‌هایی فانتزی دارند.
هایائو میازاکی بیشتر به خاطر کارگردانی و نویسندگی ۱۱ فیلم استودیو جیبلی شناخته می‌شود که هیچ کدام دارای امتیاز راتن تومیتوزی کمتر از ۸۷ درصد نیست. او همچنین سه بار نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین انیمه سال شده و یک بار نیز این جایزه را به خود اختصاص داده است.
این فیلم‌های انیمه حاوی داستان‌هایی منحصربفرد با شخصیت‌ها و فضا‌های خاطره انگیزی است که عموماً در آن‌ها یک شخص، معمولاً دختری نوجوان، از طریق تجربه یک سری اتفاقات و چالش ها، بزرگ می‌شود. تک تک فیلم‌های میازاکی ارزش بحث جداگانه و عمیق را دارند، بدون اینکه به رتبه بندی آن‌ها در ادامه این مطلب توجه کنیم. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۱ مورد از بهترین انیمه‌های هایائو میازاکی آشنا کنیم.
فیلم انیمه The Castle of Cagliostro که با نام Lupin III: The Castle of Cagliostro نیز شناخته می‌شود اولین انیمه بلند هایائو میازاکی است. اگر چه این فیلم پیش از تاسیس استودیو جیبلی ساخته شده، اما همانند بسیاری از دیگر فیلم‌های این استودیو، یک اقتباس مانگایی است. این اانیمه روی شخصیت سارق مشهور آرسن لوپن سوم تمرکز دارد که توسط کازوهیکو کاتو خلق شده بود و ماجراجویی‌های وی پس از سرقت از یک کازینو و سفر به کشور کاگلیوسترو برای نجات پرنسس آن از یک توطئه را روایت می‌کند. اگر چه این انیمه در ابتدا از لحاظ تجاری موفق نبود، اما The Castle of Cagliostro بعد از اکران‌های دوباره بسیار محبوب شد و می‌تواند تاثیر آن را در فیلم‌های انیمه آمریکایی متعددی دید، از جمله در انیمه Atlantis: The Lost Empire.
بعد از ساخت فیلم‌های متعددی برای مخاطبان بزرگسال تر، هایائو میازاکی با فیلم Ponyo به فیلمسازی برای کودکان بازگشت. همانند دیگر فیلم‌های میازاکی، این فیلم نیز چیز‌های بسیاری برای بزرگسالان دارد، اما در اینجا خطرات داستان برای شخصیت‌ها بسیار کمتر و داستان لطیف‌تر است. شخصیت پونیو یک موجود شبیه ماهی قرمز است که می‌خواهد انسان باشد. رابطه او با انسان ها، از جمله پسربچه‌ای به نام سوسوکه و یک مادربزرگ، طبیعت حساس و مهربانش، و درگیری‌های او با پدر سنتی اش باعث می‌شود که شرایط برای یک شخصیت نامناسب برای شرایط کنونی فراهم شود که بسیار بامزه، اما با رگه‌هایی تکان دهنده و تاریک است. میازاکی به خاطر انیمه‌های هوایی اش شناخته می‌شود، اما Ponyo نشان می‌دهد که او به همان اندازه در زمینه ساخت انیمه‌های دریایی نیز مهارت دارد.
Castle in the Sky سومین فیلم میازاکی و اولین فیلم اوست که توسط استودیو جیبلی ساخته شد. این انیمه داستان پسربچه و پرنسسی را روایت می‌کند که سعی دارند از یک کریستال در برابر گروهی دزد دریایی و مامورین حکومتی محافظت کنند، کسانی که می‌خواهند از این کریستال سلاحی ساخته و شهر مخفی که این کریستال کنترل می‌کند را تصاحب نمایند. داستان انیمه Castle in the Sky شامل ربات ها، قلمرو‌های فراموش شده، جادو و سفینه‌های فضایی می‌شود که آن را به یکی از اولین فیلم‌های مدرن استیم پانک تبدیل می‌کند. جلوه‌های بصری رنگارنگ و شخصیت‌های بامزه، به ویژه دار دسته دزدان دریایی که از دشمنان به متحدان شخصیت‌های اصلی تبدیل می‌شوند، این انیمه را به یکی از ماندگارترین و تاثیرگذارترین انیمه‌های تاریخ این ژانر تبدیل می‌کنند.
Nausicaä of the Valley of the Wind نمونه‌ای اولیه از تمرکز هایائو میازاکی روی پیام‌های ضد جنگ و حفاظت از محیط زیست است. ناوشیکا یک پرنسس از قبیله‌ای است که بعد از جنگی آخرالزمانی که بخش اعظم جامعه بشری را نابود کرده و زمین را به یک بیابان مسموم و غیرقابل سکونت تبدیل کرده، در زمینی متفاوت از قبل زندگی می‌کند، سیاره‌ای که اکنون تنها با استفاده زا حشراتی غول پیکر و زره دار که زنده مانده و همچنان به زندگی آرام خود ادامه می‌دهند می‌توان در آن رفت و آمد کرد، در شرایطی که جنگ بین انسان‌ها همچنان ادامه دارد. این فیلم از لحاظ وسعت بسیار بزرگ بوده و موفقیت آن به توسعه استودیو جیبلی در یک سال بعد کمک بسیاری کرد. علاوه بر انیماتوری و کارگردانی، میازاکی یک نویسنده مانگای بسیار بااستعداد نیز هست و این انیمه نیز اقتباسی از یک سری کتاب کمیک به همین نام نوشته خود اوست.
هایائو میازاکی به وضوع شیفته هواپیماها، مهندسی هوایی و تمام چیز‌هایی است که به پرواز مربوط می‌شود. در ادای دینی به این موضوع، انیمه The Wind Rises یک داستان بیوگرافی مآبانه در مورد جیرو هوریکوشی است، یک طراح هواپیما در دوران جنگ جهانی دوم در ژاپن که هواپیما‌های طراحی و ساخته شده توسط وی در طول این جنگ به کار گرفته شدند، موضوعی که وی به خاطر آن ناراحت بود. انیمه The Wind Rises در بخش بهترین انیمه سال در سال ۲۰۱۴ نامزد دریافت جایزه اسکار شد و امتیاز آن در وبسایت راتن تومیتوز ۸۸ درصد ذکر شده است. این فیلم یک نگاه صادقانه بسیار بی نقص به یک زندگی الهام بخش، اما تراژیک است. هوریکوشی رویای طراحی هواپیما‌های زیبا و کارآمد را داشت، اما استفاده از طرح‌های او برای هواپیما‌های جنگی باعث شد که این فیلم استودیو جیبلی پایانی احساسی و تکان دهنده داشته باشد.
شخصیت اصلی انیمه Porco Rosso یک خلبان افسانه‌ای ایتالیایی در جنگ جهانی اول است که اکنون در آسمان ایتالیا برای مبارزه با دزدان دریایی پرواز می‌کند و عملاً هر کاری که دوست دارد انجام می‌دهد. چیزی که او را از دیگر خلبانان متمایز می‌کند این است که به شکلی غیرقابل توصیف نفرین شده و سر یک خوک را دارد. این فیلم ترکیبی از ماجراجویی‌های پرهیاهو، قدرت بخشیدن به زنان (از طریق شخصیت فیو پیکولو که یک مکانیک سرسخت است) و اندوه مالیخولیایی نسبت به جنگ است که عامل همه مشکلات است. این فیلم دارای امتیاز راتن تومیتوز ۹۵ درصد بوده و یک نگاه منحصربفرد به داستان قهرمانی کلاسیک است که هرگز شخصیت پورکو را به تمامی شخصیتی مثبت به تصویر نمی‌کشد.
انیمه Howl’s Moving Castle بر اساس کتابی به همین نام ساخته شده و بحق نامزد دریافت جایزه اسکار در مراسم هفتاد و ششم اسکار شد. روایت فانتزی این فیلم می‌تواند چالش برانگیز و پیچیده باشد، چون گاهی اوقات این حس ایجاد می‌شود که دو روایت متفاوت به پیش می‌رود، یکی در مورد شخصیت هول که سعی دارد از مشارکت در یک جنگ ویرانگر دوری کند و دیگری در مورد سوفیا که تلاش دارد دریابد چطور از یک پیرزن دوباره به یک زن جوان بازگردد، بعد از اینکه توسط یک جادوگر نفرین شده است. علیرغم این پیچیدگی، جزییات دنیای جادویی و سرنوشت شخصیت سوفی آن را به یکی از جذاب‌ترین و تحسین شده‌ترین آثار هایائو میازاکی تبدیل می‌کند.
فرهنگ فولکلور ژاپنی ترکیبی همیشگی و مهم در کار‌های انیمه هایائو میازاکی است و انیمه Princess Mononoke آن را با شخصیت‌های افسانه‌ای و پیامی ضد جنگ و محیط زیستی ترکیب می‌کند تا یک داستان حماسی و تقریباً ترسناک را روایت کند. در این انیمه، پرنسس آشیتاکا برای درمان خودش پس از یک نفرین شیطانی به سفری ماجراجویانه می‌رود و سفرهایش وی را در میانه جنگ بین جامعه صنعتی، گرازها، گرگ‌های سخنگو و ارواج قدرتمند جنگل قرار می‌دهد. آشیتاکا و سان که پرنسسی گرگی است رابطه‌ای بسیار خوش ساخت دارند که هسته‌ای رمانتیک و جذاب به فیلمی می‌بخشد که مملو از خشونت و خطر است. انیمه Princess Mononoke به این موضوع می‌پردازد که چطور جستجوی قدرت حتی به بهانه امنیت نیز می‌تواند خطرناک باشد.
هایائو میازاکی با این موضوع شناخته می‌شود که در اکثر فیلم هایش از شخصیت‌های اصلی زن استفاده می‌کند و Kiki’s Delivery Service نیز یکی دیگر از فیلم‌های اوست که حال و هوایی فمنیستی دارد، جایی که داستان یک ساحره جوان به نام کیکی روایت می‌شود که خانه اش را ترک می‌کند و به دنبال پیدا کردن کار و یک زندگی مستقل است. در حین اینکه کیکی تلاش دارد با زندگی جدیدش سازگار شود، فراز و نشیب‌های بسیاری را تجربه می‌کند و باید با کاهش قدرت هایش مقابله کند. Kiki’s Delivery Service فیلمی زیبا با فضای بی نقص برای شخصیت ماجراجو و دارای اعتماد به نفسِ کیکی است که اعتماد به نفس و قدرت هایش را از دست داده و و به تنهایی بار دیگر آن‌ها را بازپس می‌گیرد.
My Neighbor Totoro فیلمی است که عمدتاً برای کودکان ساخته شده و هنوز تم‌های بالغ و بزرگسالانه‌ای دارد که در تمام فیلم‌های هایائو میازاکی دیده می‌شود. شخصیت‌های My Neighbor Totoro شامل خانوده کوساکابه می‌شوند. یک دختر ۱۰ ساله به نام ساتسوکی، یک دختر چهار ساله به نام می‌و پدرشان تاتسو نیز دیگر شخصیت‌های این خانواده هستند که همگی به یک خانه قدیمی، اما بزرگ در نزدیکی بیمارستانی نقل مکان می‌کنند که مادر خانواده در آن بستری شده است. در خانه جدیدشان، می‌و ساتسوکی ارواح جنگلی با سه گوش نوک تیز و پرزدار را کشف می‌کنند. بزرگ‌ترین این ارواح توتورو نام دارد که در دورانی سخت برای این خانواده، به دوستی مهربان و آرامش بخش تبدیل می‌شود.
در My Neighbor Totoro هیچ شخصیت شروری وجود ندارد و بزرگ‌ترین منبع درگیری زمانی است که می‌گم شده و ساتسوکی و توتورو برای پیدا کردنش تلاش می‌کنند. با چنین خطرات اندکی، این فیلم در ظاهر نباید خیلی خوب باشد، اما رابطه این دختران با هم و زندگی جدیدشان به شکل خاصی جذاب و جدید است. این دو خواهر از بهترین شخصیت‌های زن فیلم‌های استودیو جیبلی هستند. آن‌ها با هم درگیر می‌شوند و یکدیگر را دست می‌اندازند، اما در نهایت عاشق هم هستند و دنیای واقعی از دریچه نگاهشان هم ترسناک و هم سرگرم کننده و جذاب است. این فیلم اگر چه پیچیدگی خاصی ندارد، اما یک فیلم آرامش بخش و تاثیرگذار است که هر کسی می‌تواند از تماشایش لذت ببرد.
Spirited Away انیمه‌ای ساخته هایائو میازاکی است که بالاترین امتیاز راتن تومیتوز را در میان فیلم‌های این نابغه ژاپنی با امتیاز ۹۷ درصد در اختیار دارد و در سراسر جهان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دستاورد‌های میازاکی و ژانر انیمه شناخته می‌شود. این فیلم در بخش بهترین انیمه در مراسم ۷۵اُم اسکار نامزد شده و این جایزه را بدست آورد و هنوز هم تنها فیلم انیمه غیرانگلیسی زبان با انیمیشن دستی است که توانسته به چنین افتخاری دست پیدا کند. این انیمه روایت چیهیرو را دنبال می‌کند، دختربچه‌ای که به شکلی اسرارآمیز به یک حمام عمومی در دنیای ارواح منتقل می‌شود و اکنون باید با تنهایی و ترک شدن کنار بیاید، در شرایطی که هنوز هم خصوصیات انسانی را در خود حفظ کند. او در این دنیای غریب با ارواح و شخصیت‌های مختلفی آشنا می‌شود که همگی از افسانه شناسی ژاپن نشأت گرفته اند.
انیمه Spirited Away کامل‌ترین فیلم هایائو میازاکی است و با تم‌هایی سروکار دارد که برای انیمیشن‌های کودکان غیرمعمول هستند. حمام عمومی داستان یک فضای عجیب، اما قابل درک مملو از شخصیت‌های خوش ساخت و قابل درک است و ماجراجویی چیهیرو از یک خارجی وحشت زده تا یک کارمند دارای اعتماد به نفس، سفری ماجراجویانه است که هرگز کسل کننده نبوده و کاملاً باورپذیر است. در پایان فیلم، وقتی چیهیرو با شکست دادن رییس بدجنسش را در یک بازی معمایی برای آزاد شدن شکست می‌دهد، خوشحالی دشمنان سابقش که اکنون دوست او شده اند بسیار هیجان انگیز و مالیخولیایی است، در حالی که چیهیرو به گرمی با دنیا و مردمی که روزگاری از آن‌ها متنفر بود خداحافظی می‌کند.
