گزارشهای اخیر نشان میدهد که شرکتهای دفاعی دولتی چین تجهیزات ناوبری، فناوری پارازیت و قطعات جت جنگنده را به شرکتهای دفاعی تحت تحریم روسیه ارسال میکنند.
به گزارش خبرآنلاین در تحلیلی به بررسی مشارکت احتمالی چین در جنگ اوکراین پرداخته و نظر چند کارشناس را در این زمینه جویا شده است.
پل هانل از مدیران پیشین امور چین در شورای امنیت ملی در این باره گفت: در طول سال گذشته، شاهد بودیم که چین چندین هدف را در رابطه با جنگ در اوکراین دنبال کرده است: حفظ شراکت استراتژیک خود با روسیه، مقصر دانستن ناتو برای آغاز جنگ، انتقاد نکردن از اقدامات روسیه در اوکراین و در عین حال تلاش به طور همزمان برای به حداقل رساندن آسیب به روابط خود با آمریکا و اروپا.
علیرغم ناامیدی که این موضع ممکن است در واشنگتن دی سی ایجاد کرده باشد، دولت بایدن چین را در مورد دو نگرانی اصلی تحت فشار قرار داده است: اگر چین تحریمهای بینالمللی علیه روسیه را تضعیف کند و تسلیحات نظامی به روسیه ارائه دهد، عواقبی در پی خواهد داشت.
برخی از شرکتهای چینی به دلیل ارائه فناوری دوگانه به روسیه از سوی مقامات ایالات متحده با تحریم مواجه شده اند.
گزارشهای جدید وال استریت ژورنال حاکی از آن است که شرکتهای دفاعی دولتی چین تجهیزات ناوبری، سیستمهای راداری و قطعات جت جنگنده را به شرکتهای دفاعی تحت تحریم روسیه ارسال میکنند. در اینجا نگرانیهایی در مورد لغزش احتمالی در واشنگتن میشنوید. این را با سفر اخیر ما ژائوسو معاون وزیر امور خارجه چین به روسیه، دیدار هفته آینده بین دو وزیر خارجه و احتمال سفر شی جین پینگ به مسکو در اواخر سال جاری ترکیب کنید.
با توجه به سوالاتی در مورد اینکه چقدر ممکن است برای چین مهم باشد که پوتین در جنگ اوکراین شکست نخورد، این احتمال وجود دارد که اطلاعات جدیدی ظاهر شود که فشار بیشتری بر روابط ایالات متحده و چین وارد کند. آیا افشاگریهای اخیر نشان دهنده لغزش طرف چینی است؟ آیا ما شروع به مشاهده تغییرات در مورد دور زدن تحریمهای احتمالی چین و حمایت نظامی از روسیه میکنیم؟
حتی اگر اینها نهادهای تحت تحریم چین هستند که تجهیزات را به نهادهای تحریم شده توسط روسیه میفروشند، من گمان میکنم که این نوع فروشها نیاز به تأیید سیاسی رهبران ارشد حزب کمونیست چین دارد.
الکساندر گابویف از اعضای ارشد اندیشکده کارنگی نوشت: اول، فکر میکنم ما باید تعریف کنیم که شکست روسیه به چه معناست. روسیه هنوز یک قدرت هستهای است. متأسفانه، اگر ولادیمیر پوتین معتقد باشد که رژیم، میراث و بقای شخصی او در میدان نبرد در معرض خطر است، ما از استفاده احتمالی روسیه از سلاحهای هستهای در اوکراین دور نیستیم. به راحتی میتوان حدس زد که جایی در مغز پوتین یک خط جادویی وجود دارد که به او میگوید "اینجا دقیقاً روسیه است و اینجا اوکراین است. " چالش بزرگ برای حاکمیت ارضی روسیه. این یک ریسک بزرگ است. ما جواب را نمیدانیم همه شواهد حاکی از این واقعیت است که پوتین معتقد است که داشتن کریمه در داخل روسیه معنای مقدسی برای مشروعیت و میراث او دارد و او هیچ گزینهای را برای جلوگیری از بازپس گیری کریمه اوکراین از روی میز حذف نخواهد کرد.
مقابله با یک ابرقدرت هستهای سخت است. شکست کامل - به این معنی که روسیه با غرامت مواجه است، تمام اراضی اوکراینی را که در سطح بین المللی به رسمیت شناخته شده است، باز میگرداند، و اینکه پوتین و دوستانش و همه افرادی که در بوچا و ایرپین حمله کردند و کشتند به لاهه سفر کنند بسیار بعید است. چین این را به خوبی میداند؛ بنابراین چین نیازی به تلاش اضافی برای حفظ بن بست در اوکراین ندارد.
کاری که چین انجام میدهد این است که همه چیز خارج از محدوده تحریمها به عنوان یک رویه عادی ادامه مییابد. خرید نفت روسیه غیرقانونی نیست. هند این کار را میکند. مالزی این کار را انجام میدهد. بسیاری از کشورها این کار را انجام میدهند. وقتی صحبت از محمولههایی میشود که اخیراً توسط وال استریت ژورنال گزارش شده است، اگر با دقت نگاه کنید، اینها اجرای قراردادهایی هستند که قبل از جنگ در اوکراین هستند. آنها بین نهادهای تحریم شده توسط چین و نهادهای تحریم شده توسط روسیه قرار دارند. آنها برای مدتی قبل از جنگ در اوکراین در فهرست اتباع ویژه و افراد ممنوع شده (فهرست SDN) قرار داشتند.
تصور اینکه ایالات متحده چه کاری میتواند در این مورد انجام دهد دشوار است، زیرا این یک غول نظامی-صنعتی تحت تحریم چین است که با یک نهاد تحت تحریم روسیه از طریق محمولههای ریلی فرامرزی تجارت میکند. ایالات متحده میتواند واسطهها را تحریم کند، اما این مانند بریدن سر "هیدرا" است. آنها در جای دیگری رشد خواهند کرد.
سوالی که برای سیاستگذاران ایالات متحده وجود دارد این است: آیا ما برنامه تحریمی ویژهای را طراحی میکنیم که سایر بخشهای اقتصاد چین را به دلیل این معاملات هدف قرار دهد؟ مشکل این است که ایالات متحده قبلاً کنترل صادرات بسیار قابل توجهی را بر روی تراشهها و هوش مصنوعی از طریق دستور اجرایی در ماه اکتبر اعمال کرده است.
پکن این اقدام را میبیند و فکر میکند: به هر حال شما ما را تحریم میکنید. شما این کار را به این دلیل انجام میدهید که ما چین هستیم، نه به این دلیل که تجهیزات راداری به روسیه میفرستد؛ بنابراین بعید به نظر من این است که چین این نوع تجارت با روسیه را متوقف کند، اگرچه برای شروع در مقیاس بسیار کوچک است.
لی مینگجیانگ، دانشیار دانشکده مطالعات بینالمللی اس. راجاراتنام سنگاپور نیز میگوید: اول از همه، یک سال از شروع جنگ در اوکراین میگذرد و همانطور که دیدیم، دولت چین و شرکتهای چینی در تجارت با روسیه بسیار محتاطانه عمل کرده اند. برای مثال، شرکتهای بزرگ کشتیرانی چین، عمداً از ارسال نفت روسیه اجتناب کرده و اساساً خودداری کردهاند. بانکهای چینی به صراحت اعلام کرده اند که در معاملات ارزی با نهادهای روسی دخالت نخواهند کرد. تاجران چینی از من پرسیده اند: اگر من ماشینآلاتی را به روسیه بفروشم و همتایان روسی از آن ماشینها برای تولید تسلیحات نظامی استفاده کنند، آیا این نقض تحریمهای بینالمللی روسیه است؟
آنچه من میخواهم بگویم این است که شرکتهای چینی بسیار محتاط هستند. آنها درس بسیار مهمی از هواوی و زد تیای گرفته اند. مطمئناً همیشه خلأهایی وجود خواهد داشت. شرکتهای کوچکی وجود خواهند داشت که قبلاً توسط ایالات متحده تحریم شدهاند و ممکن است ریسک کسب درآمد از طریق فروش به روسیه را بپذیرند. اما در مجموع بسیاری از شواهد نشان میدهد که چین در سطح رسمی نمیخواهد درگیر شود و نمیخواهد با ارائه تجهیزات نظامی به حمایت از روسیه متهم شود.