در حالی که گفته می‌شود روسیه به دلیل ارائه نکردن کمک‌های بیشتر در جریان جنگ از چین ناراضی است و پکن به دلیل آسیب‌های اقتصادی این درگیری از روسیه دل‌خوشی ندارد، برخی تحلیلگران بر این عقیده‌اند که این دو کشور همچنان بسیار به هم نزدیک هستند.
به گزارش اقتصادنیوز ، هفته آینده زمانی که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، به چین برود، سفرش تضاد مشخصی با صحنه پایتخت چین یک سال پیش از آن خواهد داشت.
در آن زمان شی جین پینگ، رهبر چین، از ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه برای افتتاحیه المپیک پکن استقبال کرد - ملاقاتی برای گفتگو و صرف شام به افتخار پوتین، و اعلام شراکت "بدون محدودیت" بین دو همسایه.
هفته‌ها بعد، زمانی که تانک‌های روسی از مرز اوکراین عبور کردند تا جنگی را آغاز کنند که این کشور را ویران کرد و باعث یک بحران انسانی شد، رهبران چین از این اعلامیه کوتاه نیامدند.
بنابر یادداشتی که خبرگزاری سی‌ان‌ان منتشر کرده است، اگرچه پکن مدعی بی‌طرفی در درگیری و عدم اطلاع قبلی از قصد روسیه است، از محکوم کردن مسکو خودداری کرده است و درعوض، خطوط تبلیغاتی کرملین را تکرار و ناتو را عامل تحریک درگیری معرفی می‌کند؛ موضعی که روابط چین با اروپا و آمریکا را بیش از پیش تضعیف کرده است.
بازدید یک سال بعد بلینکن یک تضاد تصادفی نبوده است. تحلیلگران می‌گویند که پکن که به دلیل سیاست رها شده خود برای مقابله با کووید از نظر اقتصادی تضعیف شده است، لحن خود را در امور خارجی ملایم‌تر کرده و به دنبال این است که دیپلماسی خود را با دولت‌های غربی تقویت کند تا بتواند بازار و موقعیت‌های از دست رفته را احیا و روابط خود را تثبیت کند.
به گفته تحلیلگران، مقامات چینی در ملاقات با بلینکن - و همچنین دیگر رهبران اروپایی که ممکن است در ماه‌های آینده با آن‌ها دیدار کنند - احتمالاً بر خواسته طولانی‌مدت خود برای حل‌وفصل مسالمت‌آمیز مناقشه تاکید خواهند کرد و آنچه که ادعا می‌کنند «موضع عینی و بی طرفانه» چین در مورد جنگ است را پررنگ خواهند کرد.
اما در حالی که ممکن است چشم‌اندازها با یک سال گذشته متفاوت باشد، وقتی به حمایت چین از روسیه - با توجه به آمار تجارت سالانه، تعاملات دیپلماتیک و برنامه تمرین‌های نظامی مشترک –نگاه می‌کنیم، داستان متفاوتی را بیان می‌کند.
این معیارها نشان می‌دهند که چین در یک سال گذشته از شراکت «بدون محدودیت» خود عقب‌نشینی نکرده بلکه به آن ادامه داده است –رابطه‌ای که در سال‌های اخیر تقویت شده است و به گفته تحلیلگران، پکن همچنان آن را به عنوان کلیدی برای اهداف اساسی خود یعنی حفظ امنیت ملی و عقب راندن نظم جهانی به رهبری ایالات متحده می‌داند.
الکساندر گابویف، یکی از اعضای ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، گفت: «چین در تنظیم روایت خود با توجه به مخاطب بسیار ماهر است.» او افزود: « اما وقتی به روابط چین با روسیه در پی جنگ اوکراین نگاه می‌کنیم، من پشیمانی‌ای نمی‌بینم. به جای آن چین به دنبال آن است تا از فرصت‌هایی که این بحران ایجاد می‌کند، بهره ببرد.»
«شریک جهانی»
از همان روزهای آغازین جنگ در اوکراین، دولت جو بایدن به دولت چین درباره عواقب احتمالی هرگونه حمایت مادی از تهاجم پوتین هشدار داده است.
مقامات اطلاعاتی ایالات متحده به طور مداوم گفته‌اند که نشانه‌ای از این ندیده‌اند که چین به روسیه کمک نظامی کرده باشد. اما ایالات متحده اخیراً درباره چین ابراز نگرانی کرده است، در مورد شواهدی که نشان می‌دهد شرکت‌های دولتی چینی تجهیزات غیر مرگبار به روسیه فروخته‌اند - اتهامی که پکن به شدت آن را رد می‌کند.
پکن مدت‌هاست که تاکید کرده است که به دنبال ایفای نقش سازنده برای حل و فصل مسالمت‌آمیز مناقشه است – و پوتین در جلسه سپتامبر اذعان کرد که پکن «سوالات و نگرانی‌هایی» را درباره بحران در اوکراین مطرح کرده است.
با این حال، چین به گسترش تجارت با همسایه شمالی خود ادامه داده است و برای تسهیل این تجارت بر روی یک رودخانه مرزی کلیدی دو پل ساخته است. طبق داده‌های منتشر شده ماه گذشته چین، دو کشور رکورد 1.28 تریلیون یوان (190 میلیارد دلار) تجارت را در سال گذشته به ثبت رسانده اند.
این رقم افزایش حدود 30 درصدی نسبت به سال 2021 را نشان می‌دهد که تا حدی ناشی از افزایش خرید نفت و زغال سنگ تخفیف‌دار روسیه توسط شرکت‌های چینی است، در حالی که سایر کشورها برای اجتناب از تامین مالی جنگ، از خرید سوخت روسیه اجتناب می‌کنند و هزینه انرژیشان را افزایش می‌دهند.
شی در جریان گفتگوی مرسوم پایان سال بین دو رهبر، به پوتین به دلیل افزایش ارقام تجاری تبریک گفت و خواست که دو کشور «هماهنگی استراتژیک» خود را تقویت کنند. این گفتگوی ویدئویی که در ماه دسامبر انجام شد، یکی از حداقل چهار گفتگو رو در رو و از راه دور بین شی و پوتین از زمان شروع جنگ بوده است.
شی در این مدت هنوز با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین صحبت نکرده است، اگرچه رهبر اوکراین علنا ابراز علاقه کرده است.
در همین حال، روابط امنیتی چین و روسیه باعث نگرانی متحدان آسیایی آمریکا شده است. روز سه‌شنبه، فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن و ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در توکیو دیدار کردند و طی بیانیه‌ای نگرانی‌های خود را در مورد «همکاری نظامی رو به رشد روسیه با چین» از جمله «عملیات و رزمایش‌های مشترک در مجاورت ژاپن» ابراز کردند..
عملیات فریب
به گفته تحلیلگران، در حالی که اهمیت و عمق روابط با روسیه ممکن است تغییر نکرده باشد، چین تلاش کرده است تا لحن کلی خود را در قبال غرب ملایم‌تر و دیپلماسی خود را اصلاح کند، چرا که به دنبال بهبود اقتصاد خود پس از یکی از بدترین عملکردهای اقتصادی سالانه در نیم قرن گذشته است.
یون سان، مدیر برنامه چین در اندیشکده استیمسون در واشنگتن، گفت: «اولویت اصلی برای چین بهبود اقتصادی است و بهبود اقتصادی مستلزم ... نداشتن رابطه بی‌ثبات کننده با ایالات متحده است.»
او گفت: «این موضوع عامل مهمی در «عملیات فریب» چین علیه غرب است» و افزود که این به احتمال زیاد یک مانور کوتاه‌مدت است چرا که چین به دنبال بازیابی رشد اقتصادی متزلزل خود است و نه تجدیدنظر اساسی در سیاست خارجی پکن.
دولت‌های غربی با دقت این تغییر لحن و دست‌دراز کردن دیپلماتیک را مشاهده خواهند کرد – و اینکه آیا می‌تواند تاثیر بالقوه‌ای بر جنگ در اوکراین داشته باشد یا خیر. در سفر بلینکن، انتظار می‌رود که جنگ اوکراین یکی از چندین موضوع کلیدی مورد توجه در دیدارهایش باشد.
به گفته تحلیلگران، بلینکن احتمالا هشدارهای قبلی آمریکا در مورد حمایت از جنگ روسیه را تکرار خواهد کرد، اما ممکن است به دنبال یافتن هرگونه پتانسیل در پکن برای تأثیرگذاری در جهت صلح بر مسکو نیز باشد.
این یک خط فکری در اروپا بوده است، جایی که رهبرانی مانند امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه - که انتظار می رود در ماه های آینده از چین بازدید کند- ابراز امیدواری کرده‌اند که پکن چنین نقشی را بر عهده بگیرد.
اما تحلیلگران مشکوک هستند. به گفته گابویف از مؤسسه کارنگی چین، «به طور زیرکانه‌ای در حال القاء این تصورات غلط است که می‌تواند در مورد جنگ بر پوتین تأثیر بگذارد، کاری که پکن احتمالاً اعتماد چندانی به انجام آن ندارد.»
در حالی که چین انتظارات را مدیریت می‌کند، می‌تواند با ایجاد کردن چنین تصوراتی، «مقداری حسن نیت» برا خود کسب کند. این بدان معناست که این انتظارات که چین می‌تواند برای برای حل مناقشه به غرب کمک کند -نتیجه‌ای که چین خود نیز خواستار آن است - احتمالاً به نتیجه‌ای نخواهند رسید.
همانطور که خانم سان می گوید: «شما هرگز سناریویی را نخواهید دید که چین روسیه را رها کند، چرا که بر اساس دایره‌المعارف سیاسی حزب کمونیست چین، اگر روسیه سقوط کند، چین نفر بعدی است.»
