کارنامه دو ساله بایدن در سیاست خارجی

جو بایدن، تنها در دو سال اول ریاست‌جمهوری‌اش، متحول‌ترین رویکرد سیاست خارجی آمریکا را برعهده داشته است. او تلاش عظیمی برای عقب راندن روسیه پس از آنکه وحشتناک‌ترین جنگ اروپا از سال ۱۹۴۵ را راه انداخته، انجام داده است.

به گزارش هم میهن، این دولت برای کنترل چین در منطقه هند-آرام ائتلاف‌های جدیدی را ساخت و گسترش داد و برای اعمال سیاست‌های اقلیمی دوباره با مجامع بین‌المللی جهانی همراه شد. بایدن و تیمش در مقایسه با هرج و مرج دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، جدیت تازه‌ای را به سیاست خارجی آمریکا بخشیده‌اند.

اما تمام تلاش‌های بایدن موفقیت‌آمیز نبوده است. خروج آمریکا از افغانستان در سال ۲۰۲۱ یک فاجعه بود، حتی اگر باعث شد جنگ ۲۰ ساله‌اش پایان یابد. واقعیت‌های جبر جغرافیایی، با وجود تاکید‌های اولیه تیم بایدن بر دموکراسی و حقوق بشر، آن‌ها را به مسیر تعاملات ناخوشایندی هدایت کرده است. مجله فارن‌پالیسی برای بررسی نقاط اوج و فرود دو سال اول ریاست‌جمهوری بایدن از چندین کارشناس خواسته تا عملکرد او را در ۱۰ حوزه سیاست خارجی ارزیابی کنند.

روسیه: هیچ حفاظی برای پوتین وجود ندارد
نمره: -A

آنجلا استنت، نویسنده کتاب «دنیای پوتین: روسیه در برابر غرب و با بقیه»

زمانی که دولت بایدن روی کار آمد، اعلام کرد که می‌خواهد روابط باثبات و قابل پیش‌بینی خود را با روسیه برقرار کند و به دنبال ایجاد «نرده‌های محافظی» است تا آمریکا بتواند روی دشمن اصلی‌اش، چین، متمرکز باشد. این موضوع برای مدتی در سال ۲۰۲۱ کار کرد. در ژوئن آن سال، نشست مشترک روسیه با آمریکا و همکاری‌ها بر سر چندین مشکل از جمله ثبات استراتژیک، حمله‌های سایبری و تغییر اقلیم آغاز شد.

اما به‌محض آنکه جامعه اطلاعاتی آمریکا تجمع گسترده ارتش روسیه در اطراف مرز اوکراین را مشاهده کرد، دولت بایدن دریافت که حمله به اوکراین در دستور کار کرملین قرار گرفته است. واشنگتن این اطلاعات را در اختیار متحدان بدبین‌اش قرار داد و به مسکو هشدار داد که می‌داند چه اتفاقی دارد می‌افتد.

در دسامبر ۲۰۲۱، زمانی که کرملین، لیست درخواست‌های خود را برای آمریکا و ناتو ارائه کرد، دولت بایدن به مذاکره و حتی دادن برخی امتیازات به روسیه متمایل بود، اما تمام این تلاش‌ها بی‌فایده بود. از زمان حمله روسیه به اوکراین، جو بایدن با موفقیت توانست در دوسوی اقیانوس آرام و اطلس برای حمایت از اوکراین و تحریم روسیه ائتلاف‌های قوی تشکیل دهد. واشنگتن سهم بزرگی از تجهیزات نظامی را به کی‌یف فرستاد و به موفقیت دولت ولودیمیر زلنسکی و عقب راندن روس‌ها کمک کرد.

با این حال دولت بایدن، محدودیت‌هایی را برای سلاح‌های ارسالی خود به اوکراین در نظر گرفته، چون نگرانی‌هایی درباره احتمال تشدید تنش با روسیه وجود دارد که درنهایت می‌تواند دستیابی اوکراین به‌هدف خود که بازگرداندن کنترل بر قلمرو خود است را دشوارتر کند. قرار است باتری سامانه دفاع هوایی پاتریوت و خودرو‌های ضدتانک بردلی برای اوکراین فرستاده شوند، اما این اتفاق باید ماه‌ها پیش می‌افتاد.

دولت بایدن همچنین توانسته است کانال‌های ارتباطی در رده‌های بالا را با کرملین حفظ کند و هشدار‌های مکرری را درباره عواقب استفاده احتمالی از تسلیحات هسته‌ای بفرستد. امروز، روابط آمریکا و روسیه بسیار ناپایدار و غیرقابل پیش‌بینی است. حفاظ‌کشی اطراف ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه غیرممکن شده است.

چین و هند-آرام: تمرکز پایدار با وجود جنگ

نمره: -A

مایکل جی. گرین: مدیر اجرایی مرکز تحقیقات ایالات‌متحده در دانشگاه سیدنی

بایدن انسجام بیشتری را برای رقابت استراتژیک با چین عملی کرده است. رئیس‌جمهور آمریکا تیمی از آسیایی‌ها که اعتبار بالایی در تشکیل ائتلاف‌های قوی داشتند را تقویت کرده و برای همسو کردن کشور‌های دموکراتیک با مجموعه‌ای از طرح‌ها از جمله طرح AUKIS با استرالیا و بریتانیا به‌همراه بلوک «گفت‌وگوی چهارجانبه امنیتی» با استرالیا، ژاپن و هند تلاش کرده است. بایدن همچنین گام‌های جسورانه‌ای را برای تضمین برتری ایالات‌متحده بر چین از طریق ترکیبی از اقدامات مانند کنترل صادرات، سیاست‌های صنایع و نوعی برون‌مرزی معکوس زنجیره تامین در میان کشور‌های متحد برداشته است.

اما برای بیشتر کشور‌های آسیایی، رقابت واقعی با چین در حوزه اقتصادی است و سیاست‌های حمایتی مترقی-چپ بایدن برای نزدیک‌ترین متحدان واشنگتن کمی متفاوت از ملی‌گرایی اقتصادی تندرو‌های راست‌گرای دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا است. از آنجایی که ترامپ از همکاری ترانس-پاسیفیک بیرون آمد، توافقات تجاری بزرگی بر سر میز‌های مذاکره بدون حضور آمریکا در حال توسعه است و چارچوب اقتصادی هند-آرام به سختی می‌تواند این شکاف شرم‌آور را پر کند.

ائتلاف‌: آزمون رهبری

نمره: -A

استیسی پتی‌جان، مدیر برنامه دفاعی در مرکز امنیت جدید آمریکایی

دولت‌های بایدن و ترامپ هر دو متحدان و شرکای خود را به‌عنوان ستونی از استراتژی آمریکایی شناسایی کرده‌اند. اما تیم بایدن برخلاف پیشینیانش دارد به وعده‌های خود عمل می‌کند. آمریکا در اروپا در حال رهبری ائتلاف ناتوی احیاشده‌ای برای حمایت اوکراین است. در منطقه اقیانوس هند-آرام، روابط دفاعی دوجانبه با ژاپن و استرالیا قوی‌تر شده است. روابط نزدیک با کشور‌های دموکراتیک از طریق گفت‌وگوی امنیتی چهارجانبه و پیمان جدید استرالیا-بریتانیا-آمریکا قوی‌تر شده است.

اما موانع موجود در نهادها، مانند اشتراک ناکافی اطلاعات، کنترل‌های سختگیرانه صادراتی و روند‌های بسیار کند فروش تسلیحات می‌تواند این تلاش‌ها را تضعیف کند. استراتژی بایدن به این بستگی دارد که کل ساختار اتحاد ایالات‌متحده بیشتر از مجموع اجزای آن باشد. این استراتژی برای غلبه بر موانع و درک هدف، به تعمیق یکپارچگی استراتژیک با متحدان و شرکا و همچنین ترسیم تقسیم کار برای مقابله با تهدیدات مشترک از سوی چین و روسیه نیاز دارد.

دفاع: عدم تطابق تهدید‌ها و بودجه‌ها

نمره: -B

برایان کلارک، مدیر مرکز مفاهیم و فناوری دفاعی در موسسه هادسون

اولویت دادن به «بازدارندگی یکپارچه» در استراتژی دفاعی ملی ۲۰۲۲ امیدوارکننده بود، اما دولت بایدن در انجام اقدامات و سرمایه‌گذاری‌هایی که رویکرد جدیدی در بازدارندگی یا مهار خشونت است، ناکام ماند. وزارت دفاع ایالات‌متحده با تمرکز بر جلوگیری از حمله به تایوان، که رهبران چین هم‌اکنون آن را آخرین گزینه خود می‌دانند، می‌خواهد ناوگان ایالات‌متحده را که شامل کشتی‌های جنگی کوچکتر و آبی‌-خاکی است کوچکتر کند و با ارسال خودرو‌های نظامی بدون‌سرنشین، سامانه‌های دفاعی ضدموشکی و سیستم‌های حسگر در حجمی که می‌تواند به ارتش آمریکا کمک کند، کمپین‌های نظامی را علیه پکن و دیگر دشمنان راه‌اندازی کند.

در عوض بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاری‌های دفاعی برای تسلیحات لوکس معمولی صرف شده‌اند: هواپیما‌های جنگنده پیشرفته، بمب‌افکن‌ها و کشتی‌های جنگی بزرگ که هزینه خرید در حجم زیاد یا نگهداری از آن‌ها بسیار بالاست. ارتش آمریکا که تمام تلاش خود را روی جلوگیری از حمله به تایوان گذاشته، برای مقابله با دیگر چالش‌های پیش‌رو، رویارویی با متحدان‌اش یا نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین به اندازه کافی آماده نیست.

اقتصاد: ژئوپلیتیک تجارت ترامپی

نمره: -B

اسور پراساد، استاد سیاست تجارت در دانشگاه کورنل

رویکرد دولت بایدن در تجارت بین‌المللی تغییری خوشایند نسبت به دوران ریاست‌جمهوری ترامپ داشته است: هیاهوی کمتر، تهدیدات کمتر، حذف تغییرات سیاسی آنی و ایجاد تغییر در دور شدن از تراز‌های تجاری دوجانبه. با این وجود، دولت بایدن به‌ندرت از طرفداران تجارت آزاد و باز بوده است.

با پوشش حفظ برتری تکنولوژیکی آمریکا و ترویج سرمایه‌گذاری داخلی در فناوری‌های پاک و غیرپاک، دولت بایدن سیاست‌هایی را اعمال کرده که به‌طور ضمنی به‌عنوان موانعی در برابر تجارت آزاد عمل می‌کنند. با این وجود، حتی با اینکه تیم بایدن محدودیت‌های شدید تجارت با چین را حفظ کرده، رویکرد مثبتی را برای ایجاد روابط تجاری با متحدان ژئوپلیتیکی و اقتصادی آمریکا اجرا کرده است. دولت بایدن همچنین به‌دنبال حفظ سیستم مبتنی بر قوانین بوده که شالوده تجارت جهانی است؛ اگرچه برای پیشرفت‌های بسیار ضروری در این سیستم و مکانیسم‌های حاکمیتی مرتبط کار زیادی انجام نداده است.

اقلیم و انرژی: موقعیت رشک‌برانگیز ایالات‌متحده

نمره: A

آلیس سی. هیل، مقام ارشد انرژی و محیط زیست در شورای روابط خارجی

هیچ رئیس‌جمهور دیگری پیش از بایدن مثل او با بحران تغییر اقلیم مقابله نکرده است. بایدن در اولین روز کاری خود اعلام کرد که آمریکا دوباره به معاهده پاریس برمی‌گردد و پس از آن خیلی سریع متعهد شد که انتشار گاز‌های گلخانه‌ای تا سال ۲۰۳۰ حداقل ۵۰ درصد از میزان آن در سال ۲۰۰۵، کاهش پیدا کند. بایدن سپس دو قانون تاریخی را امضا کرد: اول، قانون افزایش بودجه برای زیرساخت‌ها که مورد حمایت هر دو حزب بود و براساس آن میلیارد‌ها دلار برای انرژی پاک و زیرساخت‌های مقاوم اختصاص پیدا می‌کند و دوم، قانون کاهش تورم ۲۰۲۲ که بزرگترین سرمایه‌گذاری برای مقابله با تغییر اقلیم در تاریخ آمریکاست.

دولت بایدن همچنین تلاش‌هایی را در سطح جهانی برای کاهش انتشار گاز متان و استارت انعطاف‌پذیری اقلیمی از طریق کمک‌های مالی تاریخی به صندوق سازگاری سازمان ملل انجام داده است. با وجود این دستاوردها، تلفات ناشی از بحران‌های مرتبط با اقلیم در داخل آمریکا و خارج از آن بیشتر شده است. تغییر اقلیم منتظر هیچ‌کس نمی‌ماند؛ حتی رئیس‌جمهور.

دموکراسی و حقوق بشر: فراموشی گزینشی

نمره: +C.

اما اشفورد، ستون‌نویس فارن‌پالیسی و یکی از مقامات ارشد مرکز استیمسون

دولت بایدن، حقوق بشر و دموکراسی را هسته اصلی رویکرد خود در جهان قرار داده است. پس از ۴ سال زمام‌داری دولت ترامپ، مطمئنا دیدن دولتی که به‌جای همدردی با خودکامگان یعنی همانطور که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا اغلب رفتار می‌کرد، به ارزش‌های لیبرال باور دارد، موضوعی امیدوارکننده‌است.

اما دولت بایدن در اجرای این رویکرد، ناشیانه و بدون دستاورد عمل کرده است، به‌ویژه در مدیریت پروژه شاخص‌اش، «نشست دموکراسی» که جز اتلاف ماه‌ها وقت و دردسر‌های دیپلماتیک دستاورد دیگری برای مقامات آمریکایی نداشته است. سپس موضوع مقاومت عجیب دولت بایدن در برابر انتقاد از متحدان آمریکایی، با سوابق ضعیف در حقوق بشر، از اسرائیل گرفته تا عربستان سعودی است.

شاید مهم‌تر از همه، موضوع این است که تاکید بایدن بر دموکراسی و حقوق بشر در سیاست خارجی کارکرد خوبی نداشته است. بیشتر کشور‌های در حال توسعه در برابر پذیرش چارچوب جنگ در اوکراین به‌عنوان کشمکش دموکراسی در برابر خودکامگی مقاومت کرده‌اند؛ حتی شرکای بزرگی مانند هند. با وجود این عملکرد ضعیف تاکنون، ممکن است برای تیم بایدن بهتر باشد تا لفاظی‌ها درباره دموکراسی را کاهش داده و تمرکز خود را در جای دیگری معطوف کند.

کشور‌های در حال توسعه: ایدئولوژی کمتر، مشارکت بیشتر

نمره: -C

کامیسا کامارا، کارشناس ارشد موسسه ایالات‌متحده برای صلح

دولت بایدن اقدامات مهمی را برای تجدید روابط با آفریقا و دیگر کشور‌های در حال توسعه انجام داده است. دولت بایدن تعهد خود را به سیاستی که آژانس کشور‌های آفریقایی را ارتقا می‌دهد و اجازه می‌دهد راه خودشان را مشخص کنند، ثابت کرده است.

با این حال، نشست آمریکا-آفریقا در سال ۲۰۲۲ در واشنگتن، گواهی بر دشواری عملی کردن این قوانین است: درحالی‌که رهبران نظامی کشور‌های کودتاچی مانند گینه، بورکینافاسو و مالی هیچ دعوت‌نامه‌ای برای شرکت در این نشست دریافت نکردند، اما دیگر رهبران بحث‌برانگیز شرکت کرده بودند؛ از جمله روسای‌جمهور چاد، اوگاندا و کامرون. دوری از لفاظی‌ها و تمرکز بر سیاست‌های عملگرایانه در قبال آفریقا می‌تواند از ازدست‌رفتن اعتبار خود در این قاره جلوگیری کند.

خاورمیانه: یکی از کم‌توجه‌ترین دولت‌های آمریکا

نمره: -B

استیون ای. کوک، ستون‌نویس فارن‌پالیسی و مقام ارشد شورای روابط خارجی

بایدن اغلب درباره امنیت و ثبات در خاورمیانه حرف‌های درستی زده است، اما مهم‌ترین شرکای واشنگتن به‌سختی می‌توانند او را باور کنند. منصفانه بگویم، کمبود اعتماد تلاشی از سوی دو حزب بوده است. حمله آمریکا به عراق، حمایت از اعتراضات بهار عربی، توافق هسته‌ای با ایران و عدم تمایل واشنگتن به واکنش در برابر تحریکات ایران، رهبران منطقه را متقاعد کرد که ایالات‌متحده دیگر علاقه‌ای به دفاع از دوستان خود ندارد.

با اینکه بایدن مسئول این وضعیت نیست، اما اشتباهاتی مرتکب شده است. عزم او برای بازگشت به توافق هسته‌ای زمانی که بازدارندگی و جلوگیری از هرگونه اقدامی گزینه‌های بهتری بودند، اعتماد را میان متحدان واشنگتن از بین برده است. پس گرفتن باتری‌های سامانه‌های پدافند هوایی پاتریوت از عربستان‌سعودی درحالی‌که موشک‌های حوثی‌ها بر سر سعودی‌ها فرود می‌آمدند، اقدامی هوشمندانه نبود.

پس از حملات مشابه حوثی‌ها به امارات‌متحده عربی، شایسته بود که بایدن با اماراتی‌ها تماس بگیرد و از حمایت‌های واشنگتن به آن‌ها اطمینان دهد؛ بنابراین جای تعجب نیست که کشور‌های دوست با آمریکا به‌شدت بر روابط خود با پکن و مسکو تکیه می‌کنند.

مهاجرت: هیچی، صفر

نمره: نامشخص

ویویک وادهوا، ستون‌نویس فارن‌پالیسی، سرمایه‌گذار و نویسنده

بایدن با حمایت عمومی باورنکردنی برای اصلاح قوانین مهاجرت و بازسازی رقابت‌پذیری آمریکا به‌قدرت رسید. اما با رگبار گزارش‌هایی که عبور غیرقانونی از مرز و پیدا شدن مهاجران در سراسر آمریکا منتشر شد، عملا حسن‌نیت از بین رفته است. بایدن شکست را از آرواره پیروزی ربوده است.

دولت بایدن با کنترل هر دو مجلس به مدت دو سال در کنگره آمریکا، می‌توانست لایحه اصلاحات جامع مهاجرت را تصویب کند و به میلیون‌ها نفری که به اصطلاح رویاپرداز نامیده می‌شوند، حق شهروندی اعطا کند. این موضوع می‌توانست مشکل میلیون‌ها نفر از مهاجران تحصیل‌کرده و بامهارت را که در صف دریافت گرین‌کارت هستند حل کند. اما با این حال بایدن هیچ کاری انجام نداد و زمانی که کشور نیاز داشت تولیدات و توسعه نیمه‌هادی‌ها را به چین برگرداند، مهاجرت مداوم مهاجران را تسریع کرده است.

دانشجویان خارجی برتر دیگر به ایالات‌متحده نمی‌آیند، چون امکان اقامت دائم پس از فارغ‌التحصیلی تقریبا غیرممکن شده است. میلیون‌ها نفر از افرادی که با ویزای کارگر ماهر مانند H-۱B هستند، دیگر کسب‌وکار خود را راه‌اندازی نمی‌کنند، چون ویزای آن‌ها این اجازه را نمی‌دهد. واشنگتن نمی‌توانست فشار بیشتری بر رقابت‌پذیری ایالات متحده ایجاد کند.