شوک نااطمینانی به اقتصاد جهان

یک پژوهش با رصد ۷۱ اقتصاد پیشرفته و در حال توسعه، یک مدل برای اندازه‌گیری نااطمینانی ارائه کرده است. این شاخص حاکی از آن است که عدم اطمینان جهانی از زمان رای‌گیری برگزیت در سال۲۰۱۶ به‌طور مداوم بالا بوده است.

به گزارش دنیای‌اقتصاد، در سال۲۰۱۹ با تنش‌های تجاری ایالات متحده و چین و در مارس۲۰۲۰ با گسترش کووید-۱۹ در سراسر جهان به سطوح تاریخی بالایی رسید. اگرچه این شاخص به سطوح کمتر از میانگین تاریخی در سال۲۰۲۱ رسید، اما با تهاجم روسیه به اوکراین و بحران هزینه زندگی مرتبط با آن، دوباره اوج گرفته است.

ردیابی عدم قطعیت با فراوانی بالا در زمینه شوک‌های متعددی که در سال‌های گذشته به اقتصاد جهانی ضربه زده است برای از هم گسیختن و کاهش منابع عدم اطمینان مفید است. این گزارش یک معیار اندازه‌گیری جدید ماهانه مبتنی بر متن از عدم قطعیت را برای ۷۱ اقتصاد پیشرفته و در حال توسعه ارائه می‌دهد.

این معیار نشان می‌دهد که عدم اطمینان از سال ۲۰۱۶ به‌طور مداوم بالا بوده است و در طول همه‌گیری کووید-۱۹ به اوج خود رسیده و با جنگ روسیه و اوکراین و بحران هزینه‌های زندگی مرتبط با آن، شاهد تجدید حیات نااطمینانی در اقتصاد جهانی هستیم.

مشکلات اندازه‌گیری عدم قطعیت

در چند سال گذشته، اقتصاد جهانی از شوک در پی شوکی دیگر به‌شدت ضربه خورده است. این شوک‌ها شامل تنش‌های تجاری بین ایالات متحده و چین طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹، همه‌گیری کووید-۱۹، حمله روسیه به اوکراین، افزایش تورم و تشدید سریع سیاست‌های پولی است. موضوع مشترک این شوک‌ها و مشخصه کلیدی چشم‌انداز اقتصادی فعلی، عدم اطمینان‌های اقتصادی و سیاسی مرتبط است.

در این زمینه، سیاستگذاران و محققان در سراسر جهان باید عدم اطمینان را به موقع پیگیری کنند و این مستلزم داشتن معیاری از عدم قطعیت کلی در زمان واقعی برای منابع مختلف عدم اطمینان اقتصادی و سیاستی است. با این حال، معیار‌های عدم قطعیت اقتصادی به‌دست‌آمده از مدل‌های آماری برای ثبت سریع تغییرات مرتبط با تحولات ناگهانی و غافلگیرکننده و همچنین برای تفکیک انواع عدم قطعیت مناسب نیستند.

برای رفع این موضوع، ادبیات اندازه‌گیری عدم قطعیت با تکیه بر معیار‌های عدم قطعیت مبتنی بر متن، پیشرفت چشمگیری داشته است. این معیار‌های عدم قطعیت آینده‌نگر هستند؛ زیرا منعکس‌کننده عدم قطعیت در زمان واقعی هستند که توسط روزنامه‌نگاران، اقتصاددانان و مفسران در هنگام بحث درباره چشم‌انداز اقتصادی درک و بیان می‌شود. نمونه‌ای از این معیار‌ها عبارتند از: شاخص عدم قطعیت اقتصادی و سیاستی (بیکر و همکاران ۲۰۱۶)، شاخص ریسک ژئوپلیتیکی (کالدارا و یاکوویلو ۲۰۲۲)، معیار عدم قطعیت توییتر (بیکر و همکاران ۲۰۲۱)، معیار جست‌وجو (بونتمپی و همکاران.۲۰۲۱) و شاخص عدم قطعیت جهانی (WUI) در دسترس برای ۱۴۳ کشور به صورت سه ماهه.

این گزارش با ایجاد یک شاخص ماهانه جدید عدم قطعیت برای ۷۱ کشور با استفاده از گزارش‌های واحد اطلاعات اکونومیست (EIU) به این ادبیات رو به رشد کمک می‌کند. تا جایی که مشخص است این اولین تلاش برای ایجاد یک معیار ماهانه مبتنی بر متن از عدم قطعیت است که مجموعه بزرگی از کشور‌های در حال توسعه را پوشش می‌دهد و در بین کشور‌ها قابل مقایسه است.

نسخه ماهانه شاخص عدم قطعیت جهانی

گزارش کار قبلی خود برای ایجاد نسخه ماهانه جدیدی از شاخص عدم قطعیت جهانی (WUI) را برای ۷۱ کشور جداگانه از سال ۲۰۰۸ به بعد گسترش می‌دهد. WUI با استفاده از فراوانی کلمه «عدم قطعیت» (و انواع آن) در گزارش‌های ماهانه واحد اطلاعات اکونومیست تعریف می‌شود. برای اینکه WUI در بین کشور‌ها قابل مقایسه باشد، تعداد خام با تعداد کل کلمات در هر گزارش مقیاس‌بندی می‌شود. در مقابل معیار‌های موجود برای عدم قطعیت سیاسی و اقتصادی، دو عامل به بهبود قابلیت مقایسه WUI در بین کشور‌ها کمک می‌کند. اول: WUI بر اساس یک منبع واحد است.

این منبع دارای پوشش موضوعی خاص یعنی تحولات اقتصادی و سیاسی است. دوم، گزارش‌های واحد اطلاعات اکونومیست از یک فرآیند و ساختار استاندارد پیروی می‌کنند. فرآیندی که از طریق آن گزارش‌های کشوری واحد اطلاعات اکونومیست تولید می‌شود، به کاهش نگرانی‌ها درباره دقت، تعصب ایدئولوژیکی و سازگاری WUI کمک می‌کند. اما ما فقط یک گزارش واحد اطلاعات اکونومیست به ازای هر کشور در ماه داریم.

نسخه ماهانه شاخص عدم قطعیت جهانی از ژانویه ۲۰۰۸ تا اکتبر ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که عدم اطمینان جهانی از زمان رای‌گیری برگزیت در سال ۲۰۱۶ به‌طور مداوم بالا بوده است. در سپتامبر ۲۰۱۹ با تنش‌های تجاری ایالات متحده و چین و در مارس ۲۰۲۰ با گسترش کووید-۱۹ در سراسر جهان به ارزش‌های تاریخی بالایی رسید و پس از کاهش به سطوح کمتر از میانگین تاریخی در سال ۲۰۲۱، با تهاجم روسیه به اوکراین و بحران هزینه زندگی مرتبط با آن، دوباره اوج گرفته است.

نسخه ماهانه جدید مقاله از شاخص عدم قطعیت جهانی بر اساس نسخه فصلی قبلی از این شاخص است. سه تفاوت اصلی بین این دو نسخه وجود دارد. اول، فراوانی: یکی ماهانه است؛ درحالی‌که دیگری سه‌ماهه است. دوم، زمان: نسخه ماهانه از سال ۲۰۰۸ شروع می‌شود؛ درحالی‌که نسخه سه‌ماهه از دهه ۱۹۵۰ شروع می‌شود.

سوم، پوشش کشور: نسخه ماهانه دارای داده‌های ۷۱ کشور است؛ درحالی‌که نسخه سه‌ماهه دارای داده‌های ۱۴۳ کشور است. این سه تفاوت به این دلیل است که واحد اطلاعات اکونومیست از ژانویه ۲۰۰۸ شروع به انتشار گزارش‌های کامل کشور‌ها برای ۷۱ کشور به‌صورت ماهانه کرد. مقایسه نسخه ماهانه فصلی شاخص عدم قطعیت جهانی نشان می‌دهد این دو سری از الگو‌های بسیار مشابهی پیروی می‌کنند و همبستگی بالایی دارند (همبستگی ۸/ ۰ است).

تجزیه عدم قطعیت

یکی از مزیت‌های رویکرد مبتنی بر متن برای اندازه‌گیری عدم قطعیت این است که می‌توان محرک‌های عدم قطعیت را با تجزیه و تحلیل اینکه کدام کلمات در کنار نام‌های عدم قطعیت در مجموعه داده‌ها ظاهر می‌شوند، شناسایی کرد. در اینجا تجزیه نااطمینانی به‌صورت کلی برای جنگ تجاری، بیماری‌های همه‌گیر و جنگ در اوکراین انجام شده است.

به‌عنوان مثال، عدم قطعیت از هر یک از اقتصاد‌های سیستمی با فراوانی که کلمه عدم قطعیت در گزارش‌ها در مجاورت کلمه مربوط به کشور دارای اقتصاد سیستمی مربوطه ذکرشده، اندازه‌گیری می‌شود. کلمات خاص کشور شامل نام کشور، نام روسای‌جمهور، نام بانک مرکزی، نام روسای بانک مرکزی و رویداد‌های مهم کشور انتخاب شده (مانند برگزیت) است.

تجزیه عدم قطعیت به‌صورت کلی سهم پنج شوک بزرگی را که از سال ۲۰۱۶ رخ داده است، نشان می‌دهد. مشاهده می‌شود که در ژوئن ۲۰۱۶ عدم اطمینان ناشی از وضعیت برگزیت بریتانیا پس از رای غیرمنتظره خروج از اتحادیه اروپا افزایش یافت. این افزایش با عدم اطمینان ناشی از ایالات متحده پس از انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور تداوم یافت.

در سال ۲۰۱۸، تنش‌های تجاری چین و ایالات متحده شروع به ایجاد عدم اطمینان عمده برای کشور‌ها در سطح جهان کرد و به بزرگ‌ترین محرک نااطمینانی در اقتصاد جهانی تبدیل شد. در سال ۲۰۲۰، همه‌گیری کووید-۱۹ به‌عنوان یک محرک کلیدی عدم اطمینان جهانی افزایش یافت؛ اما اخیرا با غلبه بر عدم اطمینان ناشی از جنگ در اوکراین و عدم اطمینان تجاری مجددا شاهد رشد شاخص عدم اطمینان به‌دلیل بحران انرژی جهانی هستیم.

این گزارش بر مبنای مقاله «ردیابی عدم قطعیت در چشم‌انداز اقتصاد جهانی که به سرعت در حال تغییر است» از نیکلاس بلوم (۲۰۲۲) تهیه شده است.