در صورت افت قیمت خودرو در تصادف، مسئول پرداخت افت قیمت، راننده مسبب حادثه خواهد بود. اگر طرفین، در خصوص تعیین افت قیمت نتوانند توافق کنند، زیان دیده برای طرح شکایت باید به شورای حل اختلاف مراجعه کند.
به گزارش خودروکار، خسارات حاصل از تصادف به دو دسته کلی مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می‌شوند. خسارات مستقیم خساراتی هستند به طور محسوس دیده می‌شوند و با استفاده از هزینه پرداخت شده توسط بیمه جبران می‌شوند. خسارت غیر مستقیم، اما خسارتی است که ظاهری نیست و فقط باعث کاهش ارزش خودرو می‌شود. به این خسارت غیر مستقیم، خسارت افت قیمت خودرو گفته می‌شود.
خیلی وقت‌ها تصادف باعث می‌شود تا ماشین آسیب‌های جزئی یا کلی ببیند و حتی مجبور شویم قطعات اصلی و فابریک ماشین را عوض کنیم. خیلی از این آسیب‌ها اگر تعمیر و بازسازی نشوند امنیت ماشین را پایین می‌آورند. به‌طورکلی هم خیلی از خسارت‌ها حتی خسارت‌های کوچکی مثل رنگ و صافکاری باعث می‌شوند که قیمت و ارزش ماشین به مبلغ مشخصی کاهش پیدا کند. حتی گذر زمان و افت مدل ماشین هم باعث افت قیمت آن می‌شود.
یا مثلا بسته به اینکه ماشین شما چثدر کارکرد داشته باشد و کیلومترشما رآن چه عددی را نشان بدهد هم قیمت ماشین ممکن است افت داشته باشد. درواقع ماشینی که در چندین سال فقط ۱۰۰ هزارکیلومتر کار کرده و ماشینی که در ۵ سال پانصدهزار کیلومتر کارکرده تفاوت قیمت قابل توجهی خواهند داشت. برای همین مهم است که بیمه‌های ماشین افت قیمت خودرو را هم پوشش بدهند.
افت قیمت خودرو دلایل مختلفی دارد. مثلا:
سال ساخت ماشین
قیمت روز ماشین
خودرو داخلی یا وارداتی
سابقه خسارت
قسمت آسیب‌دیده (معمولا درب‌ها، کاپوت، صندوق عقب و سپر‌ها بیشترین قسمت‌های آسیب‌دیده هستند.)
نیاز یا عدم نیاز به تعویض قطعات (آپشن‌های ماشین‌های لاکچری معمولا بسیار گران هستند و اگر آسیب ببیند باعث افت قیمت چندصدمیلیونی می‌شوند.)
معمولا آسیب و صدمه به هر قسمت از خودرو باعث درصد مشخصی افت قیمت خودرو می‌شود. یعنی اینکه بسته به این که چه قسمتی از ماشین آسیب دیده باشد، افت قیمت خودرو بالا و پایین می‌شود.
اگر آسیب مربوط به قطعاتی باشد که با پیچ و مهره به هم وصل می‌شوند (گلگیر‌های جلو و درب‌ها) حدود چهار درصد باعث افت قیمت خودرو می‌شود.
اگر تصادف باعث آسیب به قسمت عقب ماشین بشود (گلگیر‌های عقب) تا افت قیمت خودرو ۵ درصد خواهد بود.
آسیب شاسی و سینی بغل شاسی ماشین به‌دلیل اهمیت زیادی که در سلامت و کارکرد ماشین دارند هرکدام حدود ۵ درصد در افت قیمت خودرو اثر می‌گذارند.
آسیب سقف ماشین هم تا ۱۰ درصد باعث افت قیمت خودرو می‌شود. البته اگر آسیب مربوط به ستون‌های بغل سقف (کلاف‌ها) باشد افت قیمت خودرو فقط حدود ۵ درصد است.
ماشینی که بعد از تصادف به‌طور کامل رنگ شود هم یعنی خسارت زیادی دیدی و تا ۶۰ درصد از قیمت آن کم می‌شود.
به‌طور کلی جدول افت قیمت خودرو به شکل زیر است:
رنگ‌شدگی یکی از مهمترین دلایلی است که باعث افت قیمت ماشین می‌شود. مخصوصا اگر مربوط به قسمت‌هایی مثل شاسی، سقف، ستون‌ها، کاپوت و … باشد. برای همین موقع خرید و فروش ماشین حتما باید رنگ‌شدگی آن کنترل شود. معمولا افت قیمت به دلیل رنگ‌شدگی برای قسمت‌های مختلف ماشین با فرمول زیر محاسبه می‌شود.
رنگ‌شدگی گلگیر ۲ تا ۳ درصد افت قیمت
رنگ‌شدگی کاپوت ۳ تا ۴ درصد افت قیمت
رنگ شدگی درب‌ها ۳ تا ۴ درصد افت قیمت
رنگ‌شدگی صندوق ۳.۵ تا ۴.۵ درصد افت قیمت
البته برای مشخص شدن میزان دقیق افت قیمت خودرو باید کارشناس ماشین را بررسی کند.
ماشین بی‌رنگ درواقع یک ماشین صفر و کم کار کرده است. پس تصادف می‌تواند باعث افت قیمت شدیدی برای این ماشین بشود. مخصوصا اینکه معمولا در تصادف بیشتر قطعاتی مثل بدنه خودرو، درب موتور، گلگیر‌های جلو یا عقب آسیب می‌بینند که درصد افت قیمت بالایی دارند. تازه هزینه تعمیر و بازسازی این قطعات هم اصلا کم نیست. همان‌طور که گفته‌شد هرگونه قطعات تعویضی و رنگ شدگی بدنه باعث افت قیمت ماشین می‌شود و ارزش ریالی آن را کم می‌کند.
شاید خیلی از دلایلی که باعث افت قیمت ماشین می‌شود دست ما نباشد و نتوانیم کاری برای آن بکنیم. مثلا بالا رفتن سن ماشین یا سال ساخت آن. منتها راه‌هایی هم وجود دارد که می‌توانیم به میزان بسیار خوبی قیمت و ارزش ماشین‌مان را حفط کنیم. مهمترین نکته برای جلوگیری از افت قیمت خودرو مراقبت از بدنه و کابین آن است. مثلا برای مواقعی ماشین را در جایی غیر از پارکینگ و زیر آفتاب پارک می‌کنیم از روکش بدنه استفاده کنیم. یا اگر دیدیم روی بدنه و کاپوت ماشین شیره درختان یا فضله پرندگان ریخته است حتما در اولین فرصت آن را پاک کنیم.
علاوه بر این‌ها برای جلوگیری از کاهش افت قیمت ماشین باید حواسمان به سلامت فنی و قطعات آن هم باشد. برای حفظ سلامت قطعات فنی مهم ماشین می‌تواتیم کار‌های زیر را انجام بدهیم:
روغن و آب ماشین را به‌موقع عوض کنیم
فیلتر‌های ماشین را سر وقت عوض کنیم
مقررات را رعات کنیم تا تصادف نکنیم و مجبور به تعمیر و تعویض قطعات ماشین نشویم
خسارت افت قیمت باید توسط کارشناس ارزیاب خسارت تعیین شود. همان‌طور که گفتیم تعیین افت قیمت به عوامل بسیار متفاوت و زیادی بستگی دارد. برای مثال سال ساخت خودرو، قیمت خودرو، خودرو داخلی یا وارداتی، سابقه خسارت، بخش آسیب دیده، میزان خسارت، نیاز یا عدم نیاز به تعویض، رنگ شدگی و …. از عواملی هستند که بر تعیین خسارت افت قیمت خودرو تاثیر می‌گذارند.
شاید سوال اصلی درباره پوشش افت قیمت خودرو این باشد که به چه خودرو‌هایی افت قیمت تعلق می‌گیرد؟ و افت قیمت خودرو تا چند سال است؟ پیش از افزایش شدید قیمت خودروها، افت قیمت تحت شرایط خاصی به خودرو تعلق می‌گرفت. کمتر از ۵ تا ۶ سال ساخت، محدوده قیمت و … از عواملی بودند که تعلق گرفتن یا نگرفتن افت قیمت خودرو را تعیین می‌کردند. اما در شرایطی که تمام خودروها (داخلی و وارداتی، سال ساخت بالا و …) افزایش قیمت شدید داشته‌اند، تقریبا شرایط قبلی از بین رفته است و تنها راه تشخیص اینکه به خودروی شما خسارت افت قیمت تعلق می‌گیرد یا خیر، بررسی کارشناس بیمه است.
در بیمه بدنه قوانینی که پرداخت تمام خسارات را اجبار کنند وجود ندارد و تمام خسارات با توافق خریدار و شرکت بیمه تحت پوشش بیمه بدنه قرار می‌گیرند. البته پوشش افت قیمت یکی از پوشش‌های تکمیلی و اضافی بیمه بدنه است.
اگر این پوشش را موقع خرید به بیمه‌نامه خود اضافه کنید می‌توانید از بیمه بدنه خسارت افت قیمت خودروی خود را هم بگیرید. تقریبا بیشتر شرکت‌های بیمه، پوششی تحت عنوان پوشش افت قیمت خودرو ارائه می‌دهند که خسارت افت قیمت در صورت تصادف را جبران می‌کند. درضمن برای خرید بیمه بدنه حتما باید بازدید بیمه بدنه انجام بدهیم تا قیمت دقیق ارزش روز ماشین محاسبه شود.
بیمه شخص ثالث در تعریف قانونی باید تمامی خسارات مالی و جانی قابل جبران وارد شده به اشخاص ثالث را جبران کند. خسارت افت قیمت خودرو نیز نوعی از خسارت مالی غیرمستقیم و قابل جبران است. با استناد به این تعریف، بیمه موظف است که خسارت افت قیمت فرد یا افراد زیان‌دیده را پرداخت کند، البته در عمل بسیاری از شرکت‌های بیمه این خسارت را پرداخت نمی‌کنند. با این وجود این خسارت کاملا قابل مطالبه است و فرد می‌تواند این خسارت را از مقصر مطالبه کند.
در مواردی دیده شده که فرد مقصر پس از پرداخت خسارت افت قیمت خودرو زیان‌دیده، از شرکت بیمه بابت پرداخت نکردن خسارت شکایت کرده است و، چون این خسارت نیز مالی و قابل جبران است، شرکت بیمه مجبور به پرداخت این خسارت شده است.
با تمام این شرایط توصیه ما این است که در مواردی که مبلغ خسارت افت قیمت خودرو ناچیز است (کمتر از ۲۰ میلیون تومان) نیازی به اقدام قانونی نیست و بهتر است با توافق مشکل را رفع کنید چراکه روند طرح دعوی و رسیدگی به پرونده، روندی پرهزینه و زمانبر است و برای خسارت با مبلغ کم توصیه نمی‌شود.
به‌علاوه بعضی از بیمه‌های شخص ثالث دارای پرداخت خسارت سیار هستند.
در برخی از تصادفات، طرفین بر سر خسارت افت قیمت خودرو به توافق می‌رسند و این خسارت بخشیده و یا با توافق پرداخت می‌شود. در شرایطی که طرفین تصادف به توافق نرسند، راننده زیان‌دیده باید برای تعیین مقدار خسارت و ارزیابی افت قیمت خودرو به شورای حل اختلاف مراجعه کند. فرد زیان‌دیده باید پس از تعیین مقدار خسارت افت قیمت به شورای حل اختلاف مراجعه کند. در صورتی که مبلغ افت قیمت خودرو کم باشد (کمتر از ۲۰ میلیون تومان) رسیدگی به شکایت در شورای حل اختلاف انجام می‌شود و در صورتی که مبلغ خسارت از ۲۰ میلیون تومان بیشتر باشد، خسارت باید توسط دادگاه پیگیری شود.
باید توجه کنید که تعیین خسارت افت قیمت خودرو باید حتما قبل از تعمیر خودرو و توسط کارشناس رسمی صورت بگیرد. البته در بعضی موارد ممکن است شورای حل اختلاف یا دادگاه به کمک کارشناس مقیم خسارت را تعیین کنند.
معمولا شکایت برای گرفتن خسارت افت قیمت خودرو محدودیت زمانی ندارد. منتها حتما باید در مدتی که بتوان آسیب‌ها و صدمات ماشین را اثبات کرد برای شکایت افت قیمت هم اقدام کنیم.
برای دریافت خسارت افت قیمت خودرو و طرح شکایت به مدارک زیر نیاز دارید:
کروکی تصادف
گزارش پلیس
مدارک شناسایی مالک و خودرو
در مواردی که کروکی تصادف موجود نیست دادگاه طبق توضیحات کروکی را رسم می‌کند. با این وجود ممکن است این کروکی دقیق نباشد و مبلغ کمتر از مبلغ واقعی براورد شود.
