فرارو- تام استندیج، نویسنده و روزنامه نگار بریتانیایی و معاون سردبیر نشریه «اکونومیست» و سردبیر وب سایت آن نشریه است. اغلب نوشتههای او در زمینههای علم، فناوری و تجارت بر اساس قیاسهای تاریخی کتاب هستند. کتابی از استندیج تحت عنوان «کنجکاوی موشکافانه؛ ارمار و ارقامی که دنیای ما را دگرگون میکند» با ترجمه «سمیرا قزوینی» توسط انتشارات «امین الضرب» در سال ۱۴۰۰ خورشیدی به فارسی ترجمه شده است.
به گزارش فرارو به نقل از اکونومیست، پس از گذشت دو سالی که پاندمی کووید، نیرویی بود که آینده نزدیک را شکل میداد. اکنون محرک اصلی شکل دهی به جهان جنگ در اوکراین است. در ماههای آینده، جهان باید با غیرقابل پیش بینی بودن در مورد تاثیر این منازعه بر ژئوپولیتیک، امنیت، مبارزه برای کنترل تورم، هرج و مرج در بازارهای انرژی و مسیر نامشخص چین پس از پاندمی کرونا دست و پنجه نرم کند. برای پیچیدهتر کردن مسائل، همه این چیزها مانند مجموعهای از چرخ دندههای به هم پیوسته به یکدیگر متصل شدهاند.
در ادامه به ده موضوع و روندی که باید در سال پیش رو (۲۰۲۳ میلادی) نظارهگر آن باشید اشاره میکنم:
قیمت انرژی، تورم، نرخ بهره، رشد اقتصادی، کمبود مواد غذایی، همه این موارد به این بستگی دارد که منازعه اوکراین در ماههای آینده در چه سمت و سویی حرکت کند. پیشرفت سریع اوکراین میتواند ولادیمیر پوتین را تهدید کند اما به نظر میرسد که یک بنبست سخت محتملترین نتیجه باشد. روسیه تلاش خواهد کرد تا درگیری را خنثی کند به این امید که کمبود انرژی و تغییرات سیاسی در آمریکا حمایت غرب از اوکراین را تضعیف کند.
اقتصادهای بزرگ وارد رکود خواهند شد زیرا بانکهای مرکزی نرخهای بهره را برای خفه کردن تورم افزایش میدهند که این یک اثر پس از پاندمی از زمانی است که به دلیل قیمتهای بالای انرژی ملتهب شده است. رکود اقتصادی آمریکا باید نسبتا ملایم باشد. رکود در اروپا وحشیانهتر خواهد بود. این دردی جهانی خواهد بود زیرا دلار قوی به کشورهای فقیری که پیشتر از افزایش قیمت مواد غذایی آسیب دیده بودند آسیب تازهای وارد میسازد.
از آنجایی که کشورها برای تامین منابع انرژی خود عجله دارند به سمت سوختهای فسیلی کثیف روی میآورند. با این وجود، در میان مدت جنگ تغییر به سوی انرژیهای تجدیدپذیر را به عنوان جایگزین ایمنتر برای هیدروکربنهای عرضه شده توسط حاکمان خودکامه سرعت خواهد بخشید. علاوه بر انرژیای بادی و خورشیدی انرژیهای هستهای و هیدروژنی نیز سود برندگان چنین وضعیتی خواهند بود.
مدتی در ماه آوریل جمعیت چین با جمعیتی در حدود ۱.۴۳ میلیارد نفر از هند پیشی خواهد گرفت. در شرایطی که جمعیت چین رو به کاهش است و اقتصاد آن با باد مخالف مواجه میباشد انتظار میرود بحثهای زیادی در مورد این که آیا چین به اوج خود رسیده یا خیر مطرح شود. رشد اقتصادی کُندتر بدان معناست که اقتصاد چین هرگز از نظر اندازه از آمریکا پیشی نخواهد گرفت.
اگرچه جمهوری خواهان در انتخابات میان دورهای عملکردی بدتر از حد انتظار داشتند شکافهای اجتماعی و فرهنگی در مورد سقط جنین، آزادی فروش و حمل اسلحه و استفاده از آن و سایر مسائل جنجالی پس از مجموعهای از احکام جنجالی دیوان عالی هم چنان افزایش مییابد. ورود رسمی دونالد ترامپ به رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ میلادی بنزین بر آتش خواهد ریخت.
تمرکز شدید بر جنگ در اوکراین خطر بروز منازعات در نقاط دیگر جهان را افزایش میدهد. با حواس پرتی روسیه، درگیریها در حیاط خلوت آن کشور در حال وقوع هستند. چین ممکن است تصمیم بگیرد که هرگز زمان بهتری برای اقدام علیه تایوان وجود نخواهد داشت. تنشهای هند و چین ممکن است در هیمالیا شعلهور شود. هم چنین، ممکن است ترکیه تلاش کند تا یک جزیره یونانی در دریای اژه را تصرف کند.
در بحبوحه تغییرات ژئوپولیتیکی اتحادها پاسخ میدهند. ناتو که با جنگ در اوکراین احیا شده پذیرای دو عضو جدید خواهد بود. آیا عربستان سعودی به پیمان ابراهیم یک بلوک در حال ظهور خواهد پیوست؟ اتحادهای دیگر با اهمیت رو به رشد عبارتند «کواد» و «آکوس» (دو باشگاه تحت رهبری آمریکا که قصد مقابله با ظهور چین را دارند). هم چنین، یک گروه دیگر به اختصار I۲U۲ نام دارد (که البته نام یک گروه موسیقی راک نیست!) بلکه انجمنی برای پایداری روابط است که به رابطه میان کشورهای هندوستان، اسرائیل، امارات متحده عربی و ایالات متحده پیوند عمیقتری میبخشد.
از آنجایی که مسافران در گردشگری «انتقامجویانه» در دوران پس از پایان قرنطینه شرکت میکنند هزینه مسافرت مسافران به سطح ۱.۴ تریلیون دلاری سال ۲۰۱۹ میلادی خواهد رسید اما تنها به این دلیل که بالا رفتن نرخ تورم قیمتها را نیز افزایش داده است. تعداد واقعی سفرهای گردشگری بین المللی با ۱.۶ میلیارد سفر کماکان کمتر از سطح پیش از شیوع پاندمی کووید-۱۹ یعنی رقم ۱.۸ میلیارد سفر در سال ۲۰۱۹ میلادی خواهد بود. سفرهای تجاری با کاهش هزینهها توسط شرکتها در سطحی ضعیف باقی خواهند ماند.
آیا ایده کار و بازی در دنیای مجازی فراتر از بازیهای ویدئویی مطرح خواهد شد؟ در حالی که «اپل» اولین هدست خود را عرضه میکند و «متا» تصمیم میگیرد تا با کاهش قیمت سهام استراتژی خود را تغییر دهد سال ۲۰۲۳ پاسخهایی را ارائه خواهد داد. در همین حال، یک تغییر کمتر پیچیده و فورا مفیدتر ممکن است ظهور «کلیدهای عبور» برای جایگزینی رمزهای عبور باشد.
هرگز در مورد رمز عبور چیزی نشنیدهاید؟ نترسید! بخش ویژه «اکونومیست» تحت عنوان «این را درک کن» واژگان حیاتی که در سال ۲۰۲۳ میلادی دانستن آن مفید خواهد بود را گردآوری میکند. ارزهای رمزنگاری شده جالب نیستند و رمزنگاری پسا کوانتومی همگی اصطلاحاتی متداول خواهند بود.
به طور کلی با نگاهی به گذشته، پاندمی کووید پایان دوره ثبات نسبی و قابل پیش بینی در ژئوپولیتیک و اقتصاد را نشان میدهد. دنیای امروز بسیار ناپایدارتر است و بر اثر فراز و نشیب رقابت قدرتهای بزرگ، پس لرزههای ناشی از پاندمی، تحولات اقتصادی، تغییرات شدید آب و هوایی و تغییرات سریع اجتماعی و فناوری دچار تشنج شده است. غیرقابل پیشبینی بودن یک امر عادی تازه است. هیچ راهی برای اجتناب از آن وجود ندارد. با این وجود، ما امیدوار هستیم شما با استفاده از تحلیل دادههای «اکونومیست» با اطمینان بیشتری با این واقعیت تازه مواجه شوید.