چه کسی مقصر فاجعه پی در پی متروپل است؟

دوم خرداد ماه سال جاری بخشی از برج‌های دوقلوی متروپل آبادان فرو ریخت. این برج جزو یکی از هلدینگ‌های «حسین عبدالباقی» مالک و مقصر اصلی این فاجعه بود که پس از فرو ریختن برج متروپل مرگ او نیز با ابهام روبه‌رو شد.

به گزارش اعتماد، این فاجعه بر اثر شکست سازه‌ای و نقض در ضوابط فنی و استاندارد‌ها رخ داد و در پی آن ۴۳ نفر کشته و بیش از ۳۰ نفر مصدوم شدند. یک هفته پس از این فاجعه یعنی در ۹ خرداد ماه شهاب صدیقی مدیرکل مدیریت بحران استانداری خوزستان عنوان کرد: «قرارگاه خاتم‌الانبیا مسوولیت تخریب بخش باقی‌مانده و ناایمن ساختمان ۱۱ طبقه متروپل آبادان را برعهده گرفت.»

چند روز بعد در ۱۹ خرداد ماه فالح صفایی معاون فنی و زیربنایی سازمان منطقه آزاد اروند درخصوص این فاجعه اعلام کرد: «پیرو مصوبه شورای تامین استان خوزستان سازمان منطقه آزاد اروند به عنوان مدیر و کارفرما همچنین قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا به عنوان پیمانکار تکمیل عملیات آواربرداری و تخریب بقایای ساختمان متروپل آبادان تعیین شدند.

براساس این مصوبه قراردادی منعقد و عوامل مهندسی این قرارگاه به طور کامل در محدوده عملیاتی این ساختمان استقرار یافتند. در جریان عملیات امدادرسانی و آواربرداری ساختمان متروپل از روز‌های نخست حادثه ماشین‌آلات قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا فعال در پروژه‌های جاری با این سازمان به محل حادثه فرا خوانده شد.

با انعقاد این قرارداد عملیات حساس و تخصصی آواربرداری و برداشت بقایای ساختمان متروپل از سوی شورای تامین استان خوزستان به عنوان پروژه‌ای مستقل میان این سازمان و آن قرارگاه در دستور کار قرار گرفته است.

عملیات این سازمان فارغ از جایگاه حقوقی و چندگانگی حاکمیتی خود را در برابر جان شهروندان مسوول می‌داند و عملیات آواربرداری و تخریب ایمن و تدریجی ساختمان متروپل تحت نظارت سازمان منطقه آزاد اروند و از سوی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا طی مدت ۴ ماه انجام می‌شود.»

حدود یک ماه بعد در ۲۱ تیر ماه جاری محمدرضا اسکندری مدیرعامل سازمان منطقه آزاد اروند در گفت‌وگوی زنده با بخش خبری ۲۳ شبکه خوزستان عنوان کرد: «مطابق مصوبه شورای تامین استان خوزستان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا به عنوان پیمانکار تخریب بقایای ساختمان متروپل آبادان تعیین شد که بنا بود شیوه آواربرداری و تخریب را طبق زمانبندی مشخص شده در مفاد قرارداد تعیین کند.

معاونت فنی و امور زیربنایی این سازمان به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا در این خصوص اخطار داد. طبق مفاد قرارداد فی‌مابین سازمان منطقه آزاد اروند و قرارگاه سازندگی ۲۰ درصد از اعتبار پیش‌بینی شده از سوی این سازمان به آن قرارگاه پرداخت شد.

از آنجایی که سپردن کار به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا از طریق مصوبه شورای تامین استان خوزستان و با حضور وزیر کشور صورت گرفته اگر بنا به تغییر پیمانکار باشد باید شورای تامین استان تشکیل شود. اگر قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا از اواخر تیر ماه عملیات را آغاز و مطابق زمان‌بندی پیش ببرد، کار را با این قرارگاه ادامه خواهیم داد در غیر این صورت تعیین تکلیف خواهیم کرد.»

۵ ماه از فاجعه متروپل می‌گذرد. نه تنها طبق مصوبه ذکر شده در این قرارداد، عملیات آواربرداری با تخریبی ایمن صورت نگرفت، بلکه برای بار سوم فرو ریخت.

۴ آبان ماه جاری بود که بخشی از سازه باقی‌مانده ساختمان متروپل بر سر برخی از جمعیتی که در این خیابان حضور داشتند آوار شد. نادر نقیبی رییس اورژانس پیش بیمارستانی و مرکز فوریت‌های پزشکی آبادان درباره فرو ریختن سه باره ساختمان متروپل گفت: «در این حادثه یک زن به نام «سحر کشیف» ۴۰ ساله جان باخت که پیکر او توسط تکنسین‌های اورژانس ۱۱۵ به بیمارستان امام خمینی پالایشگاه نفت آبادان انتقال یافت. دو مرد ۴۲ و ۲۲ ساله نیز در پی وقوع این حادثه مصدوم شدند. مصدومان این حادثه توسط تکنسین‌های اورژانس به بیمارستان شهید بهشتی آبادان انتقال یافتند.

همچنین مجید فراهانی‌پور مدیرعامل آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری آبادان نیز عنوان کرد: «چند خودرو هم در خیابان سعدی زیر آوار گرفتار شدند.» پیش از این نیز در ۲۳ شهریور ماه جاری متروپل دچار ریزش شد و یک کارگر جان خود را از دست داد. حالا «اعتماد» به حواشی که حول این برج تخریب شده می‌چرخد، می‌پردازد.

چه کسی مقصر است؟

یک منبع مطلع می‌گوید: «عصر روز چهارشنبه ۴ آبان ماه بخشی دیگر از متروپل فرو ریخت. معمولا از روز چهارشنبه بعدازظهر تا جمعه شب مردم از اکثر نقاط خوزستان برای خرید به آبادان می‌آیند، چون کالا در بازار‌های آبادان از خارج از کشور وارد می‌شود و کیفیت بالایی دارد. همچنین از قیمت مناسبی برخوردار است.

بازار آبادان در منطقه امیری قرار دارد و این منطقه در چنین روز‌هایی به شدت شلوغ می‌شود. خیابان امیری مرکز اصلی این شهر است. مراکز تجاری و اقتصادی که شریان اصلی آبادان است در خیابان امیری قرار دارد. متروپل هم همان‌طور که می‌دانید در خیابان امیری واقع شده است.

وقتی که متروپل برای بار سوم فرو ریخت گردشگران زیادی برای خرید از شهر‌های مختلف خوزستان به این خیابان آمده بودند. همین موضوع می‌توانست فاجعه‌ای دیگر به همراه داشته باشد ولی به دلیل ساعتی که این اتفاق رخ داد، تعداد مصدومان کم بود، اما متاسفانه یک خانم بر اثر ریزش متروپل جانش را از دست داد.

ساختمان تجاری پارمیدا و پارسه نزدیک‌ترین مجتمع‌ها به متروپل هستند. این دو مجتمع در خیابان اصلی امیری نرسیده به ساختمان متروپل واقع شده‌اند. برای همین مغازه‌دار‌ها و کسبه‌های این مجتمع‌ها پس از این حادثه عنوان کردند که شنیده بودند متروپل قرار است بار دیگر بر اثر تخریب ویژه، ریزش کند ولی کسی به صورت رسمی این تخریب را اعلام نکرده بود.»

او در ادامه می‌گوید: «وقتی ۴ خرداد ماه متروپل ریزش کرد و آن فاجعه را به بار آورد، قرار شد یک کارگروهی عملیات تخریب را به عهده بگیرد. شهر‌های (آبادان، خرمشهر و مینوشهر) جزو مناطق آزاد به حساب می‌آیند.

براساس قانون، مناطق آزاد عالی‌ترین دستگاه اجرایی هستند بنابراین منطقه آزاد اروند مسوولیت این عملیات را به عهده گرفت. شخص رییس‌جمهور هم مدتی قبل طی ابلاغیه‌ای اعلام کرد که کلیه مسوولان دولتی باید با هماهنگی سازمان منطقه آزاد اروند پروژه را پیش ببرند.

به همین جهت نیز طبق این ابلاغیه مدیرعامل سازمان منطقه آزاد اروند مسوولیت این پروژه را به عهده گرفت. برای همین منطقه آزاد اروند پس از فاجعه متروپل تفاهمنامه‌ای را با قرارگاه خاتم منعقد کرد، اما چند روز پس از انعقاد این تفاهمنامه قرارگاه خاتم به تعهدات خود عمل نکرد.

برای همین منطقه آزاد اروند به قرارگاه خاتم اخطار داد. قرارگاه خاتم پس از این اخطار، عملیات تخریب را شروع کرد. حتی نیرو‌های خودش را به ساختمان متروپل اعزام کرد. نیرو‌ها هم شامل نگهبان، کارگر بود. ماشین‌آلاتی هم برای تخریب پروژه آوردند. مدتی پس از شروع عملیات تخریب در ۲۳ شهریور متروپل مجدد ریزش کرد و یک کارگر هم جانش را از دست داد.

ببینید حادثه‌ای که ۴ آبان ماه رخ داد و باعث شد ساختمان متروپل برای بار سوم ریزش کند مربوط به ضلع جنوبی این ساختمان بوده و به ضلع شمالی مربوط نمی‌شده است. خانمی هم که در این حادثه جان خود را از دست داد گویا داخل ماشین‌اش بوده که ساختمان فرو می‌ریزد. هنوز دو سازه در ضلع شمالی این ساختمان باقی مانده است.

بزرگ‌ترین چالشی که پیش رو قرار دارد همین ضلع شمالی است که در خیابان اصلی امیری است. مهم‌ترین موضوع این است که سینما آزادی در همان ضلع شمالی قرار گرفته و اهالی این منطقه از این مساله می‌ترسند که سازه باقی‌مانده در ضلع شمالی متروپل هم فرو بریزد و فاجعه‌ای بدتر از دفعه اول رخ دهد. در حال حاضر نیز آبادان تحت‌الشعاع ریزش سه‌باره متروپل قرار گرفته است.»

مروری بر فاجعه متروپل

حادثه‌ای که ظهر روز دوشنبه ۲ خرداد ۱۴۰۱ در خیابان امیرکبیر (امیری) واقع در مرکز آبادان رخ داد. در پی وقوع این حادثه، بخشی از برج شماره ۲ متروپل فروریخت. این حادثه ۴۳ فوتی و ۳۷ نفر مصدوم داشته است.

عملیات آواربرداری متروپل به پایان رسیده است. این ساختمان بخشی از پروژه برج‌های دوقلوی متروپل هلدینگ عبدالباقی بودند. در پی فاجعه متروپل مردم آبادان از روز دوشنبه ۲ خرداد ۱۴۰۱، در خیابان‌ها تجمع کردند و به وقوع این حادثه و کمبود تجهیزات امدادی و عدم رسیدگی به افراد زیر آوار مانده اعتراض کردند.

ساعت ۲۱ روز پنجشنبه ۵ خرداد ۱۴۰۱ تجمع عزاداری برای جان‌باختگان برج متروپل در فلکه طوطیا آبادان با حضور صد‌ها نفر از مردم برگزار شد. همچنین ساعت ۱۹ همان روز، مردم آبادان در چهارراه شهید مطهری تجمع کردند و با شعار دادن خواستار برخورد و محاکمه قاطع و جدی با مسببان این حادثه شدند. این ریزش بر اثر شکست سازه‌ای به خاطر نقض ضوابط فنی و استاندارد‌ها بود. ۲۱ نفر از مقصران این حادثه دستگیر شده‌اند.

۱۲ مرداد ماه جاری آخرین جلسه دادگاه پرونده حادثه ریزش ساختمان متروپل آبادان با حضور خانواده‌های آسیب‌دیده از این حادثه در اهواز برگزار شد. آخرین جلسه دادگاه پرونده حادثه ریزش ساختمان متروپل آبادان، با حضور خانواده‌های آسیب‌دیده از این حادثه، در شعبه ۱۰۱ دادگاه کیفری ۲ شهرستان اهواز برگزار شد.

در آخرین جلسه بررسی قرار شد کیفرخواست ۱۰ نفر از متهمان این پرونده مورد بررسی دادگاه قرار بگیرد.

به گفته قاضی ایمانی، این دادگاه به صورت علنی برگزار شده، اما طبق قانون نمی‌توان نامی از متهمان پرونده حادثه ریزش ساختمان متروپل عنوان کرد.

سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد که هر کدام از متهمان پرونده متروپل آبادان به پرداخت دیه کامل در حق اولیای دم و پرداخت دیه مصدومان این حادثه براساس میزان تقصیر متهمان، تعیین شده است.

۲۱ نفر از جمله شهردار اسبق، شهردار زمان حادثه، سرپرست شهرداری منطقه یک آبادان و جمعی دیگر به اتهام قتل شبه عمدی ۴۳ نفر که ۷ نفر از آنان زن بودند و مصدومیت شبه عمد ۱۳ نفر تحت تعقیب قرار گرفتند؛ میزان تقصیر هر کدام مشخص شد و متعاقب آن فرآیند تعقیب و بررسی در دادسرا انجام شد و پرونده با کیفرخواست به دادگاه کیفری دو شهرستان ارسال شد و رای آن صادر شده است.

هر کدام از متهمان به سه سال حبس و انتشار محکومیت قطعی متهمان از رسانه ملی، محرومیت از خدمات دولتی به میزان سه سال، دو سال محرومیت از انجام شغل مرتبط با حادثه‌ای که رخ داد، لغو پروانه مرتبط با شغل و محرومیت از عضویت در سازمان نظام‌مهندسی محکوم شدند؛ متهمان اصلی پرونده حسین عبدالباقی به میزان ۷۵ درصد بوده که به دلیل فوت او قرار منع تعقیب صادر شده و دیه از ناحیه اموال باقی‌مانده او پرداخت می‌شود.