فرارو- این روز‌ها همزمان با سفر هیات سیاسی ایرانی به ریاست سید ابراهیم رئیسی برای حضور در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل، بار دیگر موضوع احیای برجام مورد توجه رسانه‌ها و ناظران سیاسی قرار گرفته است.
به گزارش فرارو، بعد از اعزام هیات ایرانی به نیویورک در دوشنبه (۲۸ شهریور) نشست‌های مختلفی میان مسئولان ایرانی با سران کشور‌ها و نهاد‌های خارجی صورت گرفته که می‌توان مهم‌ترین آن‌ها را دیدار سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان با امانوئل ماکرون، همتای فرانسوی او ارزیابی کرد.
نکته قابل تامل این است که برجام و توافق کانون اصلی تمامی نشست‌های دیپلماتیک بوده است. در واقع، اکنون مساله این است که تا چه اندازه نشست جدید مجمع عمومی سازمان ملل می‌تواند مقدمه‌ای برای گشایش در مذاکرات و حصول نهایی توافق برجام باشد؟ در همین راستا، فرارو برای پی‌گیری دقیق‌تر این مساله با عبدالرضا فرجی راد، استاد ژئوپلیتیک و کارشناس مسائل بین‌المللی گفتگو داشته است.
عبدالرضا فرجی‌راد، در ارزیابی خود از دیدار‌ها و گفتگو‌های صورت گرفته میان هیات سیاسی ایرانی حاضر در نیویورک با مقام‌های سیاسی غربی، به ویژه دیدار میان رئیسی و ماکرون بر این باور است که غرب به طور جدی در پی حل‌وفصل پرونده هسته‌ای ایران و حل این گره‌های موجود در این زمینه است. در این میان ماکرون از سوی غربی‌های نمایندگی انجام مذاکرات با ایران را بر عهده دارد. با توجه به این که قبل‌تر نیز رئیس‌جمهور فرانسه با مقام‌های سیاسی ایرانی گفتگو داشته، به نظر می‌رسد این ماموریت به او محول شده که آخرین مواضع تهران را در ارتباط با حل مساله هسته‌ای جویا شود. هدف اصلی آمریکا و اتحادیه اروپا این است که از طریق ماکرون اراده ایران را نسبت به این‌که آیا خواهان توافق سریع یا به طول انجامیدن مذاکرات است را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهند.
مدیرکل سابق شورای راهبردی روابط خارجی در بخشی دیگر از گفته‌های خود تاکید کرد: «همزمان با انجام ملاقات‌ها و دیدار‌های دیپلماتیک در نیویورک، در روز‌های اخیر بنابر اعلام محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان، پیامی از سوی آژانس به ایران ارسال شده که نشان‌گر انعطاف مواضع آن‌ها در قبال مسائل پادمانی و بحث نظارت‌ها است. در همین ارتباط اظهارات اخیر رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز بسیار قابل تامل است. او به دونکته اشاره کرده است؛ اول این‌که ایران نباید مسائل پادمانی را به برجام ارتباط دهد و دوم این که تهران می‌بایست با انجام گفتگو با آژانس مشکلات خود را با این نهاد حل‌وفصل کند. مجموع این روند نشان‌گر آن است که حداقل طرف غربی آماده توافق سریع با ایران است.»
این استاد دانشگاه در بخشی دیگر از گفته‌های خود به «فرارو» گفت: «در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات در یک یا دو هفته آینده و امضای توافق، جو بایدن و دموکرات‌های می‌توانند میوه‌های احیای برجام را در انتخابات میان دوره‌ای کنگره بچینند. اما اگر در مدت زمانی کوتاه مدت توافق امضا نشود و تا زمان برگزاری انتخابات میان دوره‌ایی کنگره به طول بیانجامد، به طور حتم مساله احیای توافق با پیچیدگی‌های ویژه همراه خواهد شد. بر این باور هستم که آمریکا و اروپا تصمیم قطعی خود را برای بازگشت به توافق گرفته‌اند؛ لذا می‌توان مساله را قابل حل دانست و تمامی تبلیغات ضد برجامی اسرائیل را بی‌اثر مورد ارزیابی قرار داد. حتی می‌توان مدعی شد که مسائل پادمانی حل نشده میان ایران و آژانس نمی‌تواند عاملی برای شکست مذاکرات باشد.»
سفیر اسبق کشورمان در نروژ و مجارستان در پاسخ به این پرسش که اظهارات ماکرون در سازمان ملل مبنی بر تهدید اشاعه هسته‌ای از سوی ایران برای جهان چگونه قابل ارزیابی است، تاکیدکرد: «اساسا این نوع اظهارات را می‌توان هماهنگ شده مورد ارزیابی قرار داد. برای نمونه جوزپ بورل و آنتونیو گوترش نیز چنین مواضع منفی‌ای را در قبال توافق اتخاذ کرده‌اند؛ یعنی اتخاذ رویکردی سلبی به طور واحد و همزمان برای اعمال فشار فزآینده بر تهران. در واقع، آن‌ها نمی‌خواهند و نمی‌توانند اعتبار آژانس را خدشه‌دار کنند. آن‌ها قصد دارند چنین بازنمایی کنند که ایران باید با آژانس گفتگو کند و امکان نتیجه‌گیری وجود دارد.»
وی افزود: «در مقطع کنونی سران تروئیکای اروپایی، آمریکا، نمایندگان اتحادیه اروپا و حتی رئیس سازمان ملل به طور واحد بر این موضع تاکید دارند که امکان حصول توافق بسیار اندک است. هدف‌گذاری آن‌ها از این گونه موضع‌گیری این است که ایران را به سوی نشست و گفتگو با آژانس سوق دهند. بر همین مبنا می‌توان نشست اخیر مجمع عمومی سازمان ملل را مسیری برای نزدیک کردن هر چه بیشتر ایران و آژانس به یکدیگر ارزیابی کرد.»
