فرارو- طبق یک بررسی جدید علمی، عادت همنوع خواری ماهی‌های آکواریومی همچون پشه‌ماهی‌ها و گوپی‌ها امری غیر معمول در طبیعت است و این موضوع بیشتر در میان ماهی‌های در اسارت دیده می‌شود که به نظر دانشمندان می‌تواند حاصل نبود فعالیت شکارگری در شرایط اسارت باشد.
به گزارش فرارو، نتایج این مطالعه جدید که توسط دانشمندانی از ایالات متحده و بریتانیا انجام شده است نه تنها می‌تواند برای دوستداران ماهی و محققانی که از پشه ماهی به عنوان مدلی برای مطالعات اکولوژیکی و تکاملی استفاده می‌کنند، مفید باشد، بلکه ممکن است پدیده همنوع خواری در جانداران دیگر را نیز توضیح دهد.
رودیگر ریش، مدرس ارشد زیست شناسی تکاملی دانشگاه رویال هالووی لندن و برایان لانگرهانس، دانشیار زیست شناسی دانشگاه ایالتی کارولینای شمالی، برای این مطالعه داده‌های جمع آوری شده در یک دوره ۱۰ ساله از نزدیک به ۱۲۰۰۰ مورد را تجزیه و تحلیل کنند. این داده‌ها متعلق به ۱۷ گونه مختلف ماهی بود که در طبیعت صید شده اند. لانگرهانس، نویسنده ارشد این مطالعه می‌گوید: «این‌ها داده‌هایی هستند که از چندین پروژه مختلف در طول سال‌ها جمع‌آوری شده‌اند. برای شناسایی مکانیسم‌های مسئول این نوع پدیده در طبیعت، ما به نمونه‌های بسیار بزرگی نیاز داشتیم. بنابراین، ما داده‌ها را برای این کار جمع‌آوری کردیم و در عین حال فاکتور‌های دیگری را نیز بدان اضافه کردیم.»
ریش می‌گوید: «پشه‌ماهی‌ها و گوپی‌ها به‌طور معمول در شرایط اسارت به همنوع خواری می‌پردازند به‌طوری که پروتکل‌هایی در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی و پرورش آبزیان وجود دارد تا به سرعت فرزندان را از ماهی‌های بزرگ‌تر جدا کنند. با این حال، وقتی به رژیم غذایی این ماهی‌ها در طبیعت نگاه می‌کنید، واقعاً شواهد زیادی از همنوع خواری پیدا نمی‌کنید. ما می‌خواستیم بفهمیم که چرا چنین تضادی در شرایط طبیعی و در اسارت وجود دارد.»
تیم تحقیقاتی رژیم غذایی ۱۱۹۴۶ ماهی را در طبیعت با استفاده از تشریح یا اشعه ایکس برای تعیین اینکه ماهی چه خورده است، بررسی کرد. آن‌ها تنها ۳۵ مورد همنوع خواری را در سه گونه پشه ماهی یافتند که کمتر از ۰.۳۰ درصد بود. این موارد اخیر بیشر مربوط به مکان‌هایی بود که میزان شکار برای ماهی‌ها اندک بود. برای آزمایش تجربی علل احتمالی همنوع خواری، تیم تحقیقاتی ۷۲۰ ماهی را در مخازنی در فضای باز که محیط طبیعی ماهی را بازسازی می‌کردند، قرار دادند. در این بررسی تراکم جمعیت ماهی‌ها و در دسترس بودن منابع غذایی به عنوان محرک‌های کلیدی همنوع خواری، مورد سنجش قرار گرفت.
نتایج این تحقیق بسیار قابل توجه بود؛ برای مثال بر خلاف تصور اولیه فاکتور بزرگی و کوچکی ماهی‌ها در عمل همنوع خواری نقش محسوسی نداشت. لانگرهانس می‌گوید: «ما دیدیم که وقتی ماهی‌های بزرگ‌تر با ماهی‌های کوچک‌تر مواجه می‌شوند، عمل همنوع خواری اتفاق نمی‌افتد». به نظر می‌رسد که فقدان شکار باعث می‌شود تا این ماهی‌ها به یک دیگر حمله کنند. در واقع موضوع تنها به کمبود غذا مربوط نمی‌شود بلکه خود عمل شکار آن‌ها را به همنوع خواری سوق می‌دهد. نبود شرایط طبیعی شکار سبب افزایش جمعیت و در نهایت حمله ماهی‌ها به یکدیگر می‌شود.
لانگرهانس می‌گوید: «بررسی‌های ما نشان می‌دهد که همنوع خواری امری رایج در شرایط زندگی طبیعی این حیوانات نیست و اسارت است که آن‌ها را بدین عمل سوق داده است. این موضوع برای محققانی که در زمینه زیست شناسی تکاملی فعالیت می‌کنند، می‌تواند بسیار مفید و آموزنده باشد. ما اکنون می‌دانیم که همنوع خواری عملی رایج در طبیعت نیست و به احتمال زیاد این موضوع می‌تواند برای دیگر موجودات شناخته شده با این صفات هم صادق باشد پس باید مطالعات گسترده تری در این زمینه صورت گیرد.» برخی دیگر نیز این یافته‌ها را هشدار دهنده توصیف می‌کنند، زیرا وقتی شرایط اسارت می‌تواند ماهی‌ها را به همنوع خواری سوق دهد، بعید نیست که این فرآیند به آدم خواری نیز منتهی شود. این وضعیت می‌تواند طبیعت ماهی‌های موجود در اسارت را به طور کلی دگرگون کند. در چنین شرایطی بازگشت اجتناب ناپذیر آن‌ها به طبیعت نیز می‌تواند تبعاتی به همراه داشته باشد.
منبع: scitechdaily
ترجمه: مصطفی جرفی-فرارو
