وزیر میراث‌فرهنگی با اشاره به دخالت‌ها و بی‌قانونی برخی اصحاب قدرت و ثروت که مسبب تخریب میراث‌فرهنگی می‌شود، گفت: نگاه ملی در حوزه میراث‌فرهنگی باید انسجام یابد.
به گزارش ایلنا، نخستین نشست خبری عزت‌الله ضرغامی (وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی) صبح امروز (اول خرداد) با حضور اصحاب رسانه برگزار شد.
ضرغامی با اشاره به آنکه امروز در هفته میراث‌فرهنگی به آثار ثبت جهانی اختصاص دارد، گفت: میراث‌فرهنگی هویت و شناسنامه و مایه تشخص ماست و مهمترین عامل وحدت و انسجام ملی است. بسیاری از افراد تلاش کردند تا با درست کردن دو قطبی‌های نادرست کشور را جبهه بندی کنند که نادرست است. میراث‌فرهنگی ناملموس ما که از گذشته در گفتار و کردار و پندار نیک تعریف شده، در هویت کشور نهادینه شده.
او ادامه داد: اکنون که یکی از رسالت‌های رسانه‌ها کوبیدن بر طبل بی هویتی است. این هویت می‌تواند برای جوانان ارزشمند باشد. فناوری‌های نوین و فضای سایبری آسیب‌های خودرا دارد چراکه تولیدات به سمت تولیدات هیجانی و زودگذر رفته و تولیدات محتوایی کمتر به چشم می‌خورد. باید درخصوص میراث‌فرهنگی محتوایی با عمق ییشتر تولید کنیم. ما ملت آپلود بودیم، اما در این سال‌ها تبدیل به ملت دانلود شدیم.
ضرغامی با ارائه گزارش ۹ ماهه فعالیت در عرصه میراث‌فرهنگی گفت: امروز به میراث‌فرهنگی اختصاص دارد. اولین کار ما نظام مسائل میراث‌فرهنگی بود که مانع پیشرفت این حوزه می‌شد و مهمترین مسائل این حوزه در کنار نقاط قوت در ۲۲ مورد احصا و در ۳ بخش تقسیم شد. همه باید باهم همراه شویم و نگاه تحولی ما به عینکی بستگی دارد که به چشم می‌زنیم. باید نگاه تحولی ایجاد کنیم.
او ادامه داد: حوزه میراث‌فرهنگی بسیار تخصصی است. ارتباط با نخبگان و استفاده از کارشناسان به عنوان یک راهبرد اساسی در این حوزه مطرح است. در نشست‌هایی که داریم سعی بر آن است تا از نظر کارشناسان استفاده کنیم. در این میان رسانه‌ها و فعالان میراث‌فرهنگی نقاط قوت این حوزه هستند.
وزیر میراث و گردشگری خاطرنشان کرد: باید از قضاوت نادرست پرهیز کنیم. رسانه‌های رسمی نمی‌توانند بنایر دلایل مختلف اجازه دهند که همه حرف بزنند از این رو فضای مجازی می‌تواند این مسیر را هموار کنند. فضای گفتگو، چندصدایی نیاز امروز میراث‌فرهنگی است.
او برای حل مسائل میراث‌فرهنگی و اقدامات انجام شده، گفت: نگاه ملی باید انسجام یابد. در زمانی که در مجلس صحبت کردم نمایندگان مجلس گفتند که چنین نگاهی به میراث‌فرهنگی نداشتند. اکنون انسجام نگاه تا حدودی در مجلس حاصل شده و باید در سایر دستگاه‌ها و نهاد‌ها نیز حاصل شود. ماموریت ما حفاظت از میراث‌فرهنگی است و ضمن آنکه فرصت ایجاد می‌کنیم که مردم از این آثار بازدید داشته باشند باید از آن حفاظت نیز داشته باشیم. برای آن کاوش می‌کنیم که مردم بتوانند نتایج آن را ببینند.
موزه را باید دید. میراث‌فرهنگی را باید دید. مخزن موزه جایی است که هزاران اثر را در دل خود نگه می‌دارد و کسی آن را نمی‌بیند و وقتی هم یکی از آنهارا نشان می‌دهیم به این فکر می‌کنند که نیافتد و نشکند. ما به این فکر می‌کنیم که چطور می‌شود که این آثار را نمایش داد. به طور مثال بشقاب سیمین را به موزه استانی بردیم و مورد استقبال قرار گرفت. حفاظت فیزیکی آثار از یک سو اهمیت دارد و نمایش آن‌ها از دیگر سو اهمیت دارد.
او تصریح کرد: در حوزه اوقاف نیز حفظ العین یک اصل است و تفاهم‌نامه با آن‌ها امضا کردیم. فردا هم تفاهم‌نامه با بنیاد مسکن داریم.
او درخصوص اکتشاف، حفاری و ... نیز گفت: نقاط ضعفمان را احصا کردیم. ۱۰ سال در رسانه ملی بودم و غفلت کردم. نگاه‌ها باید به گونه‌ای شود که علاوه بر حفظ آثار آنرا معرفی و حتا به درستی تفسیر کنیم تا بازدیدکنندگان چیزی یاد بگیرند. اگر در نیاوران هر روز صبح باید لباس شاه و فرح را اتو کنند و ترمیم کنند و... برای آن است که اگر کسی برای بازدید می‌آید برای او توضیح داده شود که این آثار برای چه کسانی است که چه اتفاقی برای آن‌ها افتاده و کشور را واگذاشتند و فرار کردند. اگر از کاخ موزه‌ها بازدید می‌شود باید بخشی از تاریخ که در آنجا رخ داده تعریف شود.
ضرغامی خاطرنشان کرد: موزه‌های خصوصی، استانی و عمومی در اولویت ماست. اگر ۷۶۰ موزه داریم حدود ۲۰۰ موزه متعلق به وزارت میراث است. هتل رامسر، موزه خودرو و چندین موزه خوب و درخور دیگر توسط بنیاد مستضعفان بنا شده. رامسر یکی از گردشگرپذیرترین شهر‌های ایران است و هتل رامسر که مهندسی ساز است قراره میزبان چندین موزه شود.
ما نباید آثار دوره‌های قبل را سانسور کنیم. ما نگاه مهندسی داریم و با نگاه درست باید به آثار تاریخی نگاه کرد. من آمده‌ام نگاه‌ها را برهم بزنم. هزینه هم دارد، اما باید نگاه درست به میراث‌فرهنگی داشت. مشکلی داشتیم که مردم نمی‌توانستند هدایای خود را به وزات میراث بدهند که با مصوبه دو هفته پیش دولت این مهم رفع شد و می‌توانیم انجمن خیرین میراث‌فرهنگی را داشته باشیم و اساسنامه آن تدوین شده.
باید بتوانیم شرایط جذب کمک‌های مالی، ارزی و ریالی مردم برای میراث را فراهم کنیم. همایش چهره‌های ماندگار را خواهیم داشت و در اولین برنامه ۱۰ چهره ماندگار حوزه میراث‌فرهنگی معرفی خواهد شد. در حوزه دانش بنیان نیز کار‌های خوبی صورت گرفته از مرمت‌های رباتیک گرفته تا اکتشاف بدون حفاری و ... حتا متاورس را مدنظر داریم.
یگان حفاظت اهمیت زیادی دارد و ماموریت‌های زیاد در عین محدودیت‌ها دارد و برنامه‌های خاص برای آن داریم. هر کس که قانونی و غیرقانونی به حفاری ورود کردن و قاچاق انجام دادن باید گفت که این کار آخر و عاقبت ندارد و باید راه خود را تغییر دهند. در نمایشگاهی شاهد نمایش ۱۶۰۰ قطعه تاریخی ارزشمند از دوره ایران باستان و تا عصر‌های حاضر هستیم که توسط دو خانواده به موزه اهدا شده است.
این نشست با پرسش و پاسخ اصحاب رسانه ادامه یافت.
ضرغامی درخصوص تبلیغ و معرفی میراث‌فرهنگی در رسانه‌های داخلی و خارجی گفت: گردشگری ما تاریخی است، اما حتی نمی‌توانیم تابلو معرفی آثار را در راه‌ها بگذاریم چراکه همه راه‌ها فروخته شده. با این وجود توانستیم تا حدودی این مشکل را رفع کنیم. تبلیغات نقش ضروری دارد و باید مورد توجه قرار گیرد.
وزیر میراث‌فرهنگی درخصوص استفاده از نماد‌های تاریخی همانند شیر و خورشید نیز گفت: با نماد‌های تاریخی کاری ندارین، اما برخی از نماد‌های تعاریف دیگری دارند که باید آیت نکته مورد توجه قرار گیرد.
او درخصوص ثبت آثار واجد ارزش نیز گفت: در قانون وزارتخانه که طی چند روز آینده به مجلس ارائه می‌شود این خلأء‌ها در نظر گرفته شده.
ضرغامی درخصوص قاچاق و مجازاتی که بازدارنده نیست، گفت: این موضوع به جد پیگیری می‌شود البته موارد قانونی درنظر گرفته می‌شود و باید کار فرهنگی انجام دهیم.
او درخصوص مرمت آثار و حضور خارجی‌ها گفت: استفاده از ظرفیت کارشناسان ما در کشور‌های همسایه و حتا حضور خارجی‌ها در ایران گام‌هایی برداشته‌ایم. استفاده از ظرفیت‌های خارجی و کارشناسان در بخش‌های لازم انجام شده و اگر کارشناس صاحب‌نظر مطلبی برای عنوان کردن دارد ما منعی برای استفاده از آن نداریم.
ضرغامی درخصوص طرح مجلس پیرامون استفاده بهینه از آثار تاریخی و گنج‌ها نیز گفت: بار‌ها در این خصوص صحبت شده و موارد آن ذکر شده. وزارت میراث‌فرهنگی در این خصوص مورد مشورت نبود و اینکه این طرح چه سیری را طی کرد تا به آنجا رسید نمی‌دانیم. در نهایت نمایندگان تا ارایه قانون میراث انصراف دادند.
ضرغامی همچنین درخصوص تفویض اختیار استان‌ها نیز گفت: قبل از آنکه دولت مجوز‌های کسب و کار‌های ثبت محور را مطرح کند ما این کار را شروع کردیم باید جلوی کاغذ بازی گرفته شود. روح قانون را از بین بردیم و باید با وجود ضعف این کار انجام شود در ۴ حوزه تفویض کردیم، اما نظارت داریم. در این میان جوانگرایی را سر لوحه قرار دادیم و در کنار آن‌ها افراد با تجربه را قرار دادیم.
وزیر میراث‌فرهنگی در پاسخ به سوالی، مبنی بر اقدامات وزارتخانه در حوزه تخریب میراث‌فرهنگی و تپه‌های باستانی که ثبت میراث هم شده‌اند، اما به بهانه جاده کشی و پروژه‌های عمرانی تسطیح می‌شوند، گفت: با این‌ها مقابله می‌شود و برخی از این مصادیق در صفحه شخصی من نمایش داده می‌شود. حتی بافت تاریخی قم را حفظ کردیم. بافت تاریخی با بافت فرسوده تفاوت دارد. در سفر‌های استانی مراجعان زیادی دارم که خواستار تغییر کاربری خانه خود هستند و من ناچارم برای آن‌ها توضیح دهم. ما به طور جدی در مقابل تخریب آثار تاریخی ایستادگی می‌کنیم.
او ادامه داد: در بازدیدی که از یک تپه باستانی داشتم دیدم هر بخش آن را کرده‌اند و همه جا حفاری شده. اینکه حفاری‌ها چگونه است و فنس نمی‌کشند و حریم رعایت نمی‌شود برایم جای سئوال دارد. باید درخصوص حریم برخی از آثار بازنگری شود و پژوهشگاه این کار را انجام دهد. من قبول دارم که تمام این امور باید مورد توجه قرار گیرد. حتی چندی پیش از شمس‌العماره که واقعا دیدنی است بالا رفتم و وقتی در شاه نشین قرار گرفتم دیدم سازه‌ای نامتناسب در کنار این میراث ساخته شده و ارتفاع گرفته. به علت برخی از دخالت‌ها و بی‌قانونی‌ها و حضور برخی اصحاب قدرت و ثروت میراث تخریب می‌شود.
ضرغامی درخصوص تخلف‌های استانی و مدیران کل میراث استان‌ها تصریح کرد: این انتقادات کاملا متوجه من است و من باید پاسخگو باشم.
ضرغامی ادامه داد: دیروز با مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاران از ترکیه نشست داشتیم که علاقه‌مند بودند تا در حوزه مراکز اقامتی و گردشگری تفریحی سرمایه‌گذاری کنند و حتا محل‌های مدنظر آن‌ها بررسی شد که علاقه خاصی به اردبیل و شیخ صفی‌الدین داشتند و برخی مشکلات صدور مجوز بررسی شد. به غیر از رژیم صهیونیستی هیچ مانعی برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی نداریم. ممکن است برخی موانع مجوز وجود داشته باشد، اما مانع اساسی وجود ندارد.
او درخصوص نگاه دانش بنیان نیز گفت: ما از این نوع نگاه و حضور مدیران دانش بنیان استفاده خواهیم کرد.
به گفته او، مشکل گردشگری دریایی سوخت است و ما آن را یارانه‌ای کردیم. باید این امور را به سرعت رفع کنیم و قوانین را چنان تغییر می‌دهیم که بخشی از راه برای مدیران آینده هموار شده باشد.
ضرغامی ادامه داد: شورا‌های عالی مفت نمی‌ارزند. بسیاری از این شورا‌ها سال‌هاست که تشکیل نشده‌اند. اگر به وظایف شورای عالی میراث‌فرهنگی نگاه بیاندازیم، می‌بینیم که فرمالیته‌اند. شورای عالی میراث‌فرهنگی نیز کارایی ندارد و من آن را قبول ندارم. اما بنابر نظر کارشناسان آن را در قانون قرار دادم.
او در خصوص مرمت نیز گفت: مرمت یک بخش کلیدی در وزارتخانه ماست. از مرمتکار پیشکسوت گرفته تا بانوان مرمتکار همه را ارج می‌نهم. اما ۸۵۰ مرمتکار ما وضعیتشان در وزارتخانه مشخص نیست و در بخش عمرانی محسوب شدند و حقوق آن‌ها چندین ماه عقب می‌افتد که مایه شرمساری ماست. دیروز در جلسه‌ای در سازمان مدیریت پیرو دستور رئیس جمهور وقت خواستند تا دو مسئله قانونی رفع و مشکل این دوستان حل شود.
ضرغامی درخصوص وضعیت بازار تهران جهت ایمن سازی مغازه‌ها گفت: حدود ۳ هفته قبل چنین موضوعی درخصوص بازار تبریز مورد بررسی قرار گرفت. آن‌ها هم مسائل مشابه داشتند. قوانین میراث‌فرهنگی اجازه نداده بود که گازکشی انجام شود از این رو کپسول گاز و پیت نفت می‌بردند که مجر به آتش سوزی هم شده بود. این موضوع را به بررسی گذاشتیم تا درخصوص لوله کشی گاز تحقیق شود. این مشکلات در همه جا وجود دارد. برخی افراد به بهانه مرمت به دنبال توسعه و تغییر کاربری بنا هستند که خلاف قانون است.
وزیر میراث‌فرهنگی درخصوص گشایش گردشگری و جذب گردشگران چین و ... حتا جام جهانی قطر گفت: با چین و روسیه وارد مذاکره شدیم و ستاد قطر راه‌اندازی شده و جذب گردشگران جوان و پرشور را با تسهیلاتی که فراهم می‌کنیم در برنامه داریم. با وزیر فرهنگ قطر هم توافقاتی داشتیم. راهبرد‌های ما روشن‌تر شده و گردشگری هوایی و زمینی و دریایی با کشور‌های همسایه را مدنظر داریم. البته سوخت یارانه‌ای می‌تواند بخشی از مشکلات گردشگری دریایی را حل کند. البته کشتی کوروز که قرار بود عید فطر راه بیافتد، چون غشای نمک دریا اطرافش را گرفته بود، نتوانست فعال شود.
او درخصوص ایران هراسی نیز گفت: ایران هراسی که رسانه‌های خارجی روی آن فوکوس دارند مسئله جدی ماست. در سفری که به ماکو داشتم دیدم که فعالیت همکار ارمنی ما در حفاظت از کلیسا‌های ثبت جهانی توجه گردشگران را جلب می‌کند. اینکه جمهوری اسلامی، کلیسا مرمت می‌کند می‌تواند پیامی برای گردشگران باشد و تحول نگاه به همراه دارد. اکنون رسانه‌های خارجی برای بازی‌های قطر و عدم حضور گردشگران در ایران شروع کرده‌اند و ما می‌توانیم با اندیشه بهتر این ایران‌هراسی را خنثی کنیم.
او درخصوص آمار بنا‌هایی که در اختیار اوقاف و بنیاد مستضعفان قرار دارد نیز گفت: یکی از مشکلات وزارتخانه بخصوص در حوزه گردشگری آمار است. این مهم در همه حوزه‌ها هست. البته در حوزه آثار باستانی تقریبا این آمار را داریم. مدیریت برخی از این آثار برعهده نهاد‌ها و ارگان‌هاست.
اگر هر وزیر و نهاد با اعتباراتی که دارند بنا‌های خود را مرمت کنند بسیار خوب می‌شود. البته برخی از نهاد‌ها بودجه ندارند که ما کمک می‌کنیم. اما درخصوص اقلام میراثی باید این قضیه را تبیین کنیم. بنیاد مستضعفان در این راه کمک کرده و آثارش را به نمایش گذاشته. مجموعه داران و بخش خصوصی نیز می‌توانند در این حوزه ورود کنند.
ضرغامی درخصوص قانون جوانی جمعیت و اینکه شنیده شده افرادی که ۲ فرزند بیشتر دارند بازدید از موزه‌ها برای آن‌ها رایگان خواهد بود، گفت: چیزی دراین باره نشنیده‌ام و مطلع نیستم.
او درخصوص ارجان و وضعیت آن نیز گفت: لوله‌های نفت از آن بخش کشیده شده و لوله‌های آب را می‌توان از روی آن کشید. درخصوص پاسارگار هم سوءتفاهم ایجاد شده بود و منظور این نبود که چاه بزنند بلکه قصد بر آن است که چاه‌هایی که از قبل زده شده، ساماندهی و موتر برقی روی آن‌ها گذاشته شود تا میزان آب برداشتی کنترل شود.
او با اشاره به آنکه حدود یک میلیون نفر در حوزه صنایع‌دستی فعال هستند، گفت: از ۲۹۹ رشته صنایع‌دستی ۲۳۳ رشته را ثبت محور اعلام کردیم. بیمه یکی از مشکلات جدی ما در حوزه صنایع‌دستی است. فعلا به دلیل مشکلات اعتباری هنوز به مرحله مشخص نرسیده. باید رونق تولید در صنایع‌دستی ایجاد کنیم و بیمه نیز در حوزه تولید حل و فصل می‌شود.
او درخصوص طرح محتوایی موزه ملی که به دلیل بودجه ملغی مانده، گفت: موزه‌ها محل تحرک و دینامیک جامعه است. موزه اگر موزه باشد مبدا حرکت خواهد بود. وقتی ظرفیتی مانند موزه ملی ایران داریم منشا تحول می‌تواند باشد. اعتبارات تملک و دارایی ما دو برابر شده. بخشی از این مربوط به مدیریت موزه‌هاست و بعد از ابلاغ اعلام خواهیم کرد.
ضرغامی درخصوص استرداد اشیا تاریخی نیز گفت: پیگیری‌های حقوقی در حال انجام است.
