جنگ و لشکرکشی روسیه به اوکراین معادلات سیاسی- اجتماعی را در کشورهای مختلف تحت تأثیر قرار داده و بسیاری را وادار به واکنش کرده است.
به گزارش شرق، غالب واکنشها علیه ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه است و حتی در بین تحلیلها و نظریات تعدادی از مسئولان کشورهای اروپایی، این لشکرکشی باعث شده تا عدهای بدون واهمه از مرد اول سیاسی روسیه بهعنوان یک جنایتکار جنگی یاد کنند. البته در این بین، رفتار متحدان سیاسی روسیه ازجمله ایران و چین متفاوت است. این دو کشور و بهویژه دولت ایران، اگرچه نگاهی منفی به مقوله جنگ دارند ولی تاکنون موضعی رسمی هم در قبال چنین اقدامی نداشتهاند. در ایران، اصولگراها پا را فراتر گذاشته و منتقدان روسیه را متهم به فراموشکاری میکنند. آنها میگویند چطور قربانیان یمن و فلسطین نیاز به اتحاد جهانی علیه کشور دیگری ندارد، ولی حالا که مسئله اوکراین به وجود آمده، از روسیه و ولادیمیر پوتین انتقاد میشود.
اگرچه بیشر مباحثی که در این زمینه صورت میگیرد حال و هوای سیاسی دارد، ولی بهتازگی پای جنگ روسیه و اوکراین به فوتبال هم کشیده شده و رفتار تلویزیونهای دولتی ایران و چین درخور توجه است. ماجرا مربوط به بازیهای همین هفته لیگ برتر انگلیس است که در دو روز گذشته برگزار شد. طبق قرار قبلی مسئولان برگزارکننده لیگ برتر انگلیس، حواشی بازیهای را به گونهای طراحی کردند تا همبستگی با اوکراینیها بیش از پیش متبلور شود. در همین زمینه روی اسکوربرد استادیومها برای حمایت از اوکراین، جمله «فوتبال در کنار هم» در رنگهای ملی اوکراین، آبی و زرد، به نمایش گذاشته شد و کاپیتانهای تمام ۲۰ تیم لیگ برتر بازوبندهایی با رنگهای آبی و زرد بستند که نشاندهنده حمایت از اوکراین بود.
تیمها و همچنین تماشاگران حاضر در استادیومها نیز در این طرح همبستگی مشارکت ویژهای داشتند. نکته مهم اما رفتار مسئولان تلویزیون چین بود که به دلیل موضوعی که در بالا عنوان شد، کلا پخش بازیهای لیگ برتر انگلیس در این هفته را از دستور کار خارج کردند! این موضوعی است که «دویچهوله» هم به آن پرداخته و نوشته که تلویزیون چین به دلیل اعلام همبستگی لیگ برتر انگلیس با اوکراین که معنی دیگرش میشود انتقاد از سیاستهای روسیه و جنگطلبی این کشور، پخش این بازیها را که بسیار هم در این کشور پرطرفدار است، بیخیال شد.
همزمان در ایران اتفاق عجیبتری رخ داد؛ مسئولان تلویزیون نه مانند چینیها رفتار کردند و نه تصاویر را تمام و کمال پخش کردند! در دیدارهای لیگ برتر این هفته که از تلویزیون پخش شد، اصراری برای عدم پخش پرچم اوکراین در قاب تصویر نبود، ولی یک دقیقه نخستین که بازیکنان به میانه میدان آمده و اوکراینیها را تشویق میکردند، پخش نشد و به جایش تصاویر آرشیوی روی آنتن رفت. درحالیکه بازیکنان هر دو تیم، در کنار تیم داوری، در دایره میدان جمع شده، پرچم اوکراین با همان شعار همبستگی روی اسکوربورد به تصویر کشیده و تماشاگران هم شالهایی به رنگ پرچم این کشور را به اهتزاز درمیآوردند، تلویزیون ایران فقط به پخش تصاویری از تماشاگران، قبل از شروع مسابقه پرداخت و آن یک دقیقهای که برای همبستگی در نظر گرفته شده بود، پخش نشد.
البته حتی بعد از آن یک دقیقه نیز همچنان تصاویری از پرچم اوکراین در ورزشگاه به نمایش گذاشته میشد و اِلمانهای لیگ برتر که برای پخش زنده هم با پرچم اوکراین طراحی شده بودند، گوشه تصویر دیده میشد. این دو مورد آخر اما حساسیتی برای مسئولان تلویزیون ایران نداشت و با وجود آنکه کاپیتانها هم بازوبندی به رنگ پرچم اوکراین داشتند، دلیلی برای عدم پخش بازیهای لیگ برتر از سوی تلویزیون ایران نشد. اینکه چرا فقط آن یک دقیقه برای تلویزیون ایران حساسیت در پی داشته، موضوعی است که بعید به نظر میرسد کسی حاضر به پاسخگویی درباره آن شود. گو اینکه تلویزیون ایران در مقایسه با همتای چینیاش در این زمینه عملکرد دوگانهای داشته است؛ یعنی بازیها را پخش کرده ولی بخشی را که مربوط به همبستگی با این کشور و پیش از شروع مسابقه بود، با تصاویر آرشیوی پوشش داد.
نگاه به مقوله جنگ روسیه با اوکراین در صحبتهای مسئولان ایرانی هم دیده میشود، ولی آنها نیز بدون اشاره به حمله روسیه، جوانب دیگری را زیر ذرهبین میبرند. همین روز جمعه بود که علمالهدی، امامجمعه مشهد که نگاه مشترکی با سیاستهای دولت کنونی دارد، در صحبتهایی از این گفت که دل آدم برای اوکراین کباب میشود ولی صحبتهای او بیش از آنکه انتقادی در پی داشته باشد، در مورد مهاجرت اوکراینیها بود.
«تصاویری که تلویزیون از مردم اوکراین نشان میدهد، دل آدم را کباب میکند. ۶۰۰ هزار نفر سر زمستان در یک منطقه سردسیر آنهم در این ایام شیوع کرونا، از خانه و زندگی خود آواره شدهاند و کشورشان را ترک کردهاند و برای زندگی به یک کشور بیگانه رفتهاند. در کجای جاهلیت عرب چنین نمونههایی وجود داشت؟ اینها همه به دلیل رقابت قدرت در دنیا است. جاهلیت از این بدتر؟ ما با این جاهلیت روبهرو هستیم و باید با اسلام این جاهلیت را براندازی کنیم، همانطور که پیامبر براندازی کرد. ما باید این تبعیض و فساد موجود در دنیا را از بین ببریم. هشت سال جنگ را بر ما تحمیل کردند و تمام دنیا دست به دست هم دادند تا ما را نابود کنند، اما در این هشت سال، از خانوادههای مناطق جنگی یک خانواده به بیرون از کشور نرفت. به دیگر شهرهای خودمان آمدند و مردم هم به آنان پناه دادند.
روزی که دشمن با همه امکانات به ما حمله کرد، ما توپ و خمپاره نداشتیم، اما مردم ما غیورانه جلوی دشمن ایستادند. مقاومت جوانان ما در دنیا بینظیر بود. امروز ببینید بر سر اوکراین چه آمده است. بر سر خرمشهر از این بدتر آمد، اما در عین حال با وجود تمام تحریمها و در فضایی که هیچکس از ما حمایت نمیکرد، ایستادگی کردیم و دشمن را به خاک سیاه نشاندیم».