فرارو- آنگلا مرکل یک بار گفته بود که میخواهد پیش از تبدیل شدن به یک «کشتی شکسته» و «نیمه جان» عرصه سیاست را ترک کند. صدراعظم ۶۷ساله آلمان در تاریخ ۸ دسامبر به تعهد خود عمل خواهد کرد و پس از ۱۶ سال تصدی قدرت از مقام خود کناره گیری میکند تا راه برای تشکیل دولت ائتلافی به رهبری «اولاف شولتز» هموار شود. مرکل فراتر از خوابیدن پس از سالها بیداری و کار سخت باید چه کارهایی را در دوران بازنشستگی انجام دهد؟ او میتواند از دیگر رهبران بازنشسته بایدها و نبایدها را الهام گیرد؟
به گزارش فرارو به اکونومیست، به نظر میرسد کار صدراعظم آلمان با سیاست تمام شده است. در نتیجه، او در بروکسل که تبدیل به خانه سالمندان نخست وزیران سابق شده است کاری نخواهد داشت! هم چنین، او با پیوستن به صفوف بزرگان خاکستری که در سازمان ملل متحد مقیم میشوند نیز کاری نخواهد داشت. هم چنین، به نظر میرسد مانند برخی از نخست وزیران سابق ایتالیایی که مانند بویی بد به سیاست آن کشور آویزان شدهاند و آن را رها نمیکنند چنین مسیری را نیز نخواهد پیمود.
مرکل اشاره کرده بود که به سفر به آفریقا علاقمند است البته شاید نه به سبک «تدی روزولت» بیست و ششمین رئیس جمهوری امریکا که به جان حیوانات از جمله شیر، فیل و کفتار میافتاد و به سوی آنان شلیک میکرد و یا آنان را به دام میانداخت. هم چنین، روزولت اولین رئیس جمهوری امریکا بود که با هواپیما سفر کرده بود. شاید اکنون «ایلان ماسک» که در حال حاضر برای ساخت کارخانه تسلا در خارج از برلین مشکل دارد وسوسه شود و به مرکل پیشنهاد گردش در یکی از کپسولهای اسپیس ایکس را ارائه دهد.
شاید پیشنهاد فضایی برای صدراعظم زیاد باشد، اما آیا کیکهای فضایی درست شده از ماری جوانا نمیتوانند نتیجه بخشتر باشند؟! «جان بونر» رئیس مجلس نمایندگان آمریکا و «ویسنته فاکس» رئیس جمهوری سابق مکزیک پس از سالهای در قدرت بودن اکنون خود را به عنوان طرفداران قانونی شدن ماری جوانا نشان داده اند. طرح شولتز برای قانونی کردن ماری جوانا در آلمان نیز ممکن است به سلفاش مرکل فرصتی برای فعالیت در این عرصه را دهد. بدون شک اگر مرکل از خود انعطافپذیری ایدئولوژیک نشان دهد میتواند یک منطقه را در اوکرمارک برای پرورش ماری جوانا پیدا کند!
هم چنین، بازنشستگی میتواند شهرت هر فرد را خدشه دار کند. «گرهارد شرودر» سلف خانم مرکل صدراعظمی را با اتاقهای هیئت مدیره شرکتهای انرژی روسیه عوض کرد و با روسها وارد معامله شد و از آن به بعد به حامی «ولادیمیر پوتین» تبدیل شده است. دو نفر از چهار رئیس جمهوری فرانسه و چندین نخست وزیر آن کشور که مرکل با آنان کار کرده به فساد محکوم شده اند. طیف حیرتانگیزی از روسای جمهوری سابق کره جنوبی به زندان افتادهاند و یکی از آنان برای فرار از تحت پیگرد قانونی و مجازات قرار گرفتن خودکشی کرد.
ناشران قطعا برای نوشتن خاطرات خانم مرکل با یکدیگر رقابت کرده و به او پیشنهاداتی را ارائه خواهند داد. او باید تمام این پیشنهادات را رد کند. سیاستمداران به ندرت وقایع نگاران خوبی درباره حرفه خود هستند. نمونه آن «دیوید کامرون» نخست وزیر اسبق بریتانیا که از هرج و مرجی که برگزیت به راه انداخته بود به باغ پناه برد تا کتابی ناخوانا را بنویسد. «جونیچیرو کویزومی» نخست وزیر سابق ژاپن نمونه بهتری را ارائه داد. او با خواندن فیلمنامهای از نویسندهای حرفه ای، صداپیشگی شخصیت «اولترامن کینگ» را در یک فیلم انیمیشن ژاپنی انجام داد.
یک صدراعظم متوسط ممکن است به دنبال بازنشستگیای متوسط نیز باشد. «ماریانو راخوی» متحد خانم مرکل در طول هفت سال نخست وزیری اسپانیا در سالهای پس از دست دادن منصباش از سال ۲۰۱۸ میلادی به این سو، کارش را به عنوان مسئول ثبت اسناد و املاک شهرداری از سرگرفت شغلی که سه دهه پیش آن را ترک کرده بود. مثال دیگر، «فرد تیون» وزیر دادگستری سابق هلند است که به صورت پاره وقت راننده اتوبوس شهری نیز بود.
مورد دیگر «سوفی هرمانسون» رهبر سیاستمدار حزب سوسیال دموکرات است که پس از برکناری از منصب شهردار در شهرداری گوتنبرگ سوئد به شغل جمع آوری زباله مشغول شد که البته اقدامی بیش از اندازه رادیکال محسوب میشود!
اگرچه مرکل از دوران دانشجویی خود در لایپزیگ لذت برده بود بعید است که او را در خیابانهای آن شهر در حال عرضه پیتزا پیدا کنید سرنوشتی که برای «سید احمد سادات» وزیر مخابرات سابق افغانستان رقم خورد او که تا سال ۲۰۱۸ میلادی در افغانستان وزیر بود اکنون پیک است و پیتزا را به مشتریان میرساند. بیشک سادات میتواند آن چه میخواهد در موردعدم پذیرش درخواست پناهندگی مهاجران به صدراعظم پیشین آلمان بگوید.
ممکن است فعالیت آکادمیک در دانشگاه برای مرکل برای مرکل جذابیت بیشتری داشته باشد. او دانش آموخته دکترای شیمی کوانتومی در سال ۱۹۸۶ میلادی بوده است به ویژه آن که همسرش نیز شیمیدان است و یک سال از قرارداد تحقیقاتیاش در دانشگاه هومبولت برلین باقی مانده است.
صدراعظم آلمان گفته که ۱۹ دانشگاه در سراسر جهان به او مدرک افتخاری دادهاند احتمالا آن دانشگاهها از این پس از او بیشتر خواهند شنید. اگر مرکل بخواهد دوباره به تحقیق بپردازد ممکن است «ویگدیس فینبوگادوتیر» رئیس جمهوری ایسلند که اولین رئیس جمهوری زن جهان محسوب میشود الگوی خوبی برای او باشد که همانند مرکل ۱۶ سال در قدرت بود و ۲۵ سال بازنشستگی را صرف آموزگاری، زبانشناسی و کارگردانی تئاتر کرد که تخصص اصلیاش بود.
مرکل اگر بخواهد میتواند ثروتمند شود. با این وجود، مشخص نیست که او بخواهد این کار را انجام دهد. او مطمئنا از برعهده گیری سمت پرسود مشاوره و سمتهای مدیریتی مانند بسیاری دیگر از رهبران اسبق که وسوسه انجام این کار شدند خودداری خواهد کرد. مستمری ماهیانه ۱۵ هزار یورویی او به راحتی فاکتور خرید از خواروبار فروشی را پوشش میدهد! با نگاهی به سراسر جهان او نمونههای زیادی را برای اجتناب از تکرار اشتباهات سیاستمداران سابق پیدا خواهد کرد. شاید در عوض رهبران دیگر باید از او درس بگیرند.
منبع: اکونومیست
ترجمه: فرارو