رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه در سال ۹۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تصویب و در سال ۹۴ اصلاح و به روزرسانی شد، اظهار داشت: در این قانون مسائل بسیار مهمی مورد توجه قرار گرفته و برای همه دستگاه‌های نظام به نحوی تقریباً وظایفی پیش‌بینی شده است.
به گزارش مرکز رسانه قوه قضاییه، حجت الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای صبح امروز در نشست تخصصی سه ساعته برای بررسی وضعیت و مشکلات فرایند مبارزه با قاچاق کالا و مسائل مربوط به اموال تملیکی که متعاقب بازدید میدانی هفته گذشته از انبار مرکزی سازمان اموال تملیکی استان تهران برگزار شد، اظهار داشت: یکی از اهداف اصلی دشمن در سال‌های اخیر و حال حاضر با تحریم‌های ظالمانه و فشارهای مضاعف بر اقتصاد و معیشت ملت ایران آن بوده که مردم را خسته و به زعم خودش در زندگی فلج کند که به فضل خدا نتوانسته و نخواهد توانست.
در این نشست که با حضور نمایندگان دولت، دستگاه‌های نظارتی، ضابطین، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز تشکیل شد رییس عدلیه ادامه داد: وظیفه حاکمیت در قبال این توطئه دشمن هم خنثی کردن این نقشه و هم تقویت اقتصاد ملی است و یکی از مهم‌ترین ابزارهای این تقابل توجه به امر تولید و جهش آن و حمایت از تولید داخل و رفع موانع آن است که در سال‌های اخیر مورد تأکید مقام معظم رهبری بوده است.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه با اتکا به توان داخلی و تقویت تولید و دیگر بخش‌های مرتبط با حوزه اقتصاد می‌توان فشارها و تحریم‌های دشمن را خنثی کرد، در عین حال از قاچاق به عنوان یکی از مهم‌ترین موانع تولید و اشتغال یاد کرد.
محسنی اژه‌ای افزود: متأسفانه با وجود مبارزه جدی با قاچاق کالا و ارز در طول سالیان گذشته هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب خیلی فاصله داریم و سالیانه میلیاردها دلار قاچاق ارز و کالا صورت می‌گیرد.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه در سال ۹۲ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز تصویب و در سال ۹۴ اصلاح و به روزرسانی شد، اظهار داشت: در این قانون مسائل بسیار مهمی مورد توجه قرار گرفته و برای همه دستگاه‌های نظام به نحوی وظایفی پیش‌بینی شده است.
وی افزود: در این قانون برای سیاست‌گذاری و هدایت و هماهنگی و نظارت و پیشگیری ستادی تعریف شده است.
محسنی اژه‌ای همچنین از وزارتخانه‌های اطلاعات، کشور، امور خارجه، اقتصاد و دارایی و بهداشت و همچنین دستگاه قضایی و صدا و سیما به عنوان اعضای این ستاد یاد کرد که برای هر یک از آنها وظایف مشخصی در نظر گرفته شده است.
رئیس قوه قضاییه با طرح این سوال که هر یک از دستگاه‌ها چقدر با وظایف قانونی خود آشنا هستند و آیا به وظایف خود به طور کامل عمل کرده‌اند گفت:اگر یک مسئول عوض شد چه کسی باید به او وظایفش را یادآوری کند که بداند حسب قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز مکلف به انجام وظایفی است و چه کسی باید بر این مسئله نظارت کند که اگر مسئولی وظیفه خود را درست انجام نداد به او هشدار و تذکر دهد.
محسنی اژه‌ای اضافه کرد: خود من وقتی در مسئولیت دستگاه قضا قرار گرفتم این قانون را به تناسب مورد مطالعه قرار داده‌ام، اما کسی به من نگفت که چه وظایفی دارم و آنها را به من یادآوری نکرد و اگر به طور موردی شرایطی پیش نمی‌آمد که موضوع اموال تملیکی را دنبال کنم شاید تا سال‌ها حرکتی در این زمینه نمی‌شد.
رئیس دستگاه قضا با بیان اینکه کارهایی در زمینه مبارزه با قاچاق و ساماندهی اموال تملیکی انجام شده و قوه قضاییه حتی شعبات ویژه‌ای برای رسیدگی سریع به مسئله قاچاق تشکیل داده، اما در عین حال خاطر نشان کرد که این کارها حتما ناقص بوده و کافی نبوده است.
رییس عدلیه در ادامه ضمن قانون خوانی به بررسی عملکرد و ترک فعل‌های دستگاه‌های مسوول در فرایند مبارزه با قاچاق کالا پرداخت و افزود: بر اساس قانون رئیس قوه قضاییه موظف بوده کارگروهی برای اجرای سریع و دقیق احکام دادگاه‌های ویژه تشکیل دهد و بازرسی کل کشور نیز باید پیگیری کند که دستگاه‌ها به درستی وظایف خود را انجام دهند و در صورت اهمال و قصور باید به آنها تذکر و هشدار دهد.
محسنی اژه‌ای ادامه داد: دولت و همچنین وزارتخانه‌های مختلف نیز بر اساس قانون وظایف مشخصی دارند که در گام اول باید بدانند وظیفه‌شان چیست و در گام دوم آنکه مردم اطمینان پیدا کنند هم دستگاه‌های اجرایی و هم دستگاه‌های نظارتی به وظایف خود درست عمل می‌کنند.
رئیس قوه قضاییه گفت: ستاد مربوطه بر اساس ماده «ف» قانون مبارزه با قاچاق وظیفه سیاست‌گذاری و نظارت و اجرا و هماهنگی کارها را دارد که باید معلوم شود تا کنون چند جلسه برگزار کرده و آیا همه اعضا در جلسات شرکت کرده‌اند و اگر مسئولان مربوطه در جلسه شرکت نکردند گزارش کرده یا نه؟
وی افزود: مصوبات این ستاد برای همه دستگاه‌ها لازم‌الاجراست و باید این مسئله نیز بررسی شود که آیا مصوبات به موقع ابلاغ شده و چه میزان توسط دستگاه‌ها اجرایی شده و آیا ستاد و روند اجرای آنها نظارت داشته و مصوبات را پیگیری کرده است یا نه؟
به گفته رئیس دستگاه قضا دولت طبق ماده ۵ قانون و تبصره‌های آن وظایفی داشته و در ماده ۶ قانون نیز برای وزارت صمت وظایفی در نظر گرفته شده و در ماده ۷ نیز برای بانک مرکزی تکالیفی تعیین شده و رئیس قوه قضاییه و دیگر بخش‌های این قوه و سازمان تعزیرات نیز طبق ماده ۱۱ وظایفی را بر عهده دارند و در ماده ۱۷ نیز وزارت خارجه موظف به انجام برخی کارها است، اما وقتی مسئله را بررسی کردم مطمئن شدم همه این وظایف به درستی انجام نشده است.
محسنی اژه‌ای با اشاره به دیدار هفته گذشته خود از انبار مرکزی سازمان جمع‌آوری و فروش اموال تملیکی توضیح داد که چهارشنبه قبل از آن گزارش تاسف باری درباره وضعیت اموال تملیکی دریافت کرده که با مطالعه آن احساس کرده واقعا قانون از هیچ جهت در این خصوص اجرا نشده است و بر اساس یک احساس تکلیف پیگیری موضوع را آغاز کرد.
وی با بیان اینکه در شرایط خطیر همه ما وظیفه داریم که با بهترین روش جلوی قاچاق را بگیریم و یکی از وظایف مهم در این قضیه آن است که وضعیت کالاهای قاچاق در انبارهای سازمان اموال تملیکی تعیین تکلیف شود، تأکید کرد: قوه قضاییه بر حسب وظیفه ذاتی که دارد و در اجرای دستورات رهبر معظم انقلاب این موضوع را تا انتها و رسیدن به نتیجه به طور جدی دنبال می‌کند.
محسنی اژه‌ای افزود: یکی از اشکالات این است که برخی مواقع موضوعی مطرح و بعد از برگزاری یک یا چند جلسه فراموش می‌شود، اما درباره این مسئله اگر هر کدام از دستگاه‌ها هم آن را دنبال نکنند، شخصاً موضوع را پیگیری می‌کنم و رها نمی‌کنم.
رئیس دستگاه قضا گفت: اموالی که در انبارهای سازمان اموال تملیکی قرار دارد یا اموال متروکه و یا قاچاق هستند که باید هرچه سریعتر توسط تعزیرات حکومتی یا دادگستری‌ها تعیین تکلیف شوند.
محسنی اژه‌ای افزود: غیر از مشکلاتی که در انجام وظیفه اصلی برای مبارزه با قاچاق داریم در فرآیندها هم خیلی مشکل وجود دارد.
وی افزود: جلوگیری از قاچاق کار راحتی نیست، اما هم باید بررسی کنیم که چگونه بهتر می‌توانیم از قاچاق جلوگیری کنیم و هم باید فرآیندها را اصلاح و تسهیل کنیم که تعیین تکلیف و تصمیم‌گیری درباره اموال مکشوفه طولانی نشود.
رئیس دستگاه قضا ادامه داد: باید شرایطی فراهم کنیم که اموال کشف و ضبط شده تا زمان صدور حکم قطعی به نفع خزانه دولت در وضعیت مناسب نگهداری شود و برای بعد از آن هم باید برنامه‌ریزی کنیم و همچنین باید نحوه نگهداری اموال توقیف شده که قرار است به مردم برگردد نیز برنامه داشته باشیم تا به این اموال آسیب نرسد.
محسنی اژه‌ای با بیان اینکه همه ما در قبال حفظ و نگهداری اموال مردم و بیت‌المال مسئول هستیم، وضعیت انبارهای سازمان اموال تملیکی را چه از نظر نگهداری کالا و چه از نظر ایمنی نامناسب توصیف کرد و لزوم اصلاح این شیوه انبارداری را متذکر شد.
وی گفت: من بر اساس وظیفه قانونی و شرعی و وجدانی خود این موضوع را در اولویت کاری قرار دادم تا آن را به سامان و نتیجه مورد قبول برسانیم.
رئیس قوه قضاییه تصریح کرد: اگرچه باید با مقصرین این وضعیت برخورد شود، اما اکنون دنبال پیدا کردن مقصر نیستیم و دنبال آن هستیم که هر کدام بدانیم دقیقاً چه وظیفه‌ای داریم تا آن را به درستی پیگیری کنیم و نواقص بزرگی که در بخش‌های مختلف وجود دارد برطرف نماییم.
در این جلسه رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گزارشی از وضعیت قاچاق با تمرکز بر وضعیت کالاهای قاچاق دپو شده در گمرکات و انبارهای سازمان اموال تملیکی ارائه کرد و مسئولان دیگر دستگاه‌های مربوطه نیز به ارائه دیدگاه‌ها، دغدغه‌ها و پیشنهاداتشان برای ساماندهی انبارهای سازمان اموال تملیکی و تعیین تکلیفی کالاهای موجود در این انبارها ارائه کردند.
در پایان این نشست رئیس دستگاه قضا دستورات ویژه‌ای برای ساماندهی وضعیت انبارهای اموال تملیکی و تسریع در تعیین تکلیف کالاهای آن و همچنین اجرای همه بندهای قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز صادر کرد.
محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضاییه با اشاره به تشکیل سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی در سال ۱۳۷۰ و تصویب قانون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال ۱۳۹۲ اظهار کرد: با این شرایط چطور می‌توان گفت سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی در هنگام تصویب این قانون هیچگونه آمادگی لازم برای پذیرش مسئولیت جمع آوری و فروش اموال تملیکی نداشته است؟
رئیس قوه قضاییه افزود: در شرایطی که از یک سو سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی اعلام کرده سازمان تعزیرات برای ۲ هزار پرونده و دادگستری برای ۵۷۱ پرونده اموال تملیکی حکم صادر نکرده و از سوی دیگر تعزیرات حکومتی و دادگستری گفته‌اند که این آمار را قبول ندارند، باید اشکال کار را پیدا کرد.
رئیس عدلیه یکی از مشکلات عمده که در روال و فرآیند کارها وجود دارد را آمارهای غیردقیق عنوان کرد و گفت: به عنوان مثال وقتی پرسیده می‌شود که چرا اطلاعات درج شده بر روی این کالای دپو شده با مشخصات واقعی آن کالا مطابقت ندارد، این پاسخ شنیده می‌شود که کاشف یا ضابط از همان ابتدا کالا را به این ترتیب و با این کدها به ما تحویل داده است و در مقابل کاشف هم اظهارات دیگری دارد.
محسنی اژه‌ای با بیان اینکه ما قصد دفاع از عملکرد خود در قوه قضاییه را نداریم بلکه به دنبال رفع اشکالات موجود در روند اقدامات سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی هستیم، تاکید کرد: قطعا در شرایط موجود نیز بیش از میزان کنونی می‌توان با قاچاق کالا مبارزه کرد و قطعا می‌توان اموال جمع‌آوری شده را در شرایط بهتری نگهداری و سریعتر برای آنها تعیین تکلیف کرد.
رئیس دستگاه قضا با بیان اینکه مسئولان مربوطه نباید به صرف بازدید از انبارهای اموال تملیکی و گزارش دادن از وضعیت‌های آنها اکتفا کنند، گفت: نتیجه این بازدیدها و گزارش دادن‌ها باید اتفاقاتی نو باشد نباید به دنیال طح مساله و مشکل بود باید برای حل مشکل اقدام کرد.
رئیس عدلیه افزود: بلافاصله بعد از بازدید روز جمعه ما از یکی از انبارهای سازمان اموال تملیکی در تهران، معاون اول رئیس جمهور مسئول این حوزه در دولت شد و وزیر اقتصاد هم به میدان آمد.
محسنی اژه‌ای با بیان اینکه قوه قضاییه در موضوع عدم تعیین تکلیف کالاهای دپو شده سازمان اموال تملیکی، بررسی‌ها و پیگیری‌ها برای رفع مشکلات موجود را از خود شروع کرده است، گفت: ما به این نکته اذعان داریم که به دلایل مختلف مثل کمبود نیرو و قاضی یا عملکرد غیردقیق ضابط، به بخشی از پرونده‌های این کالاها رسیدگی نشده و بازرسی کل کشور هم به تمامی وظایف سپرده شده در این زمینه عمل نکرده است.
رئیس قوه قضاییه افزود: باید بررسی کرد که از چه طریقی آثار سوء میلیاردها تومان کالای قاچاقی که از کشور خارج یا به کشور وارد می‌شوند و به اشتغال و تولید داخلی ما لطمه می‌زنند را برطرف کنیم.
محسنی اژه‌ای با اشاره به نقص برخی قوانین مربوط به قاچاق کالا و ارز گفت: در قانون آمده که برخی کالاهای سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی حتما باید صادرات شوند و اجازه فروش آنها در داخل کشور داده نشده است؛ این نکته هم آمده که حتما از فرد صادرکننده کالا تضمین لازم از دو تا چهار برابر ارزش کالا گرفته شود. حال سوال اینجاست که اصلا امکان صادرات کالاهایی که در شرایط بد نگهداری شده و زیر باران زنگ زده‌اند وجود دارد و آیا در چنین شرایطی کسی حاضر می‌شود تضمین دو تا چهار برابری بدهد و آن را صادر کند؟
رئیس قوه قضاییه با اشاره به مشکلات مربوط به صادرات کالاهای قاچاق ضبط و کشف شده گفت: ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اگر معتقد است قانون در این زمینه دچار نقص است، باید یک بار هم که شده در صدد اصلاح آن بربیاید و اعلام کند که این قانون قابل اجرا نیست.
محسنی اژه‌ای همچنین از حاضران در جلسه خواست که هر کدام از آنها تا کنون از انبارهای گمرکات و سازمان اموال تملیکی بازدید نکرده‌اند حتما بروند و از نزدیک وضعیت این انبار را مشاهده و بررسی کنند.
رئیس دستگاه قضا افزود: وضعیت این انبارها آنقدر نابسمان و بهم ریخته است که هیچ بهانه‌ای مانند نبود ساختار و نداشتن بودجه و اعتبار توجیه‌پذیر نیست و اگر بخواهیم دلسوزانه کار کنیم با همین امکانات موجود بهتر می‌توان آنها را اداره کرد.
وی در ادامه به ارائه دستورات و پیشنهاداتیجهت ساماندهی انبارهای اموال تملیکی و تعیین تکلیف کالاهای آن پرداخت و در نخستین پیشنهاد از رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز خواست که در اجرای قانون مبارزه با قاچاق جلسات ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق را به منظور پیگیری و تصمیم‌گیری درباره چند موضوع اولویت‌دار و فوری را تشکیل دهد.
محسنی اژه‌ای یکی از این مسائل را تصمیم‌گیری درباره اموالی دانست که برای آنها حکم صادر شده و طبق قانون باید صادر شوند اما غیر قابل صادرات هستند.
رئیس دستگاه قضا موضوع دیگر را تصمیم‌گیری ستاد مربوطه درباره اموالی همچون ماشین‌های لوکس دانست که قابل ترخیص یا فروش در داخل نیستند و امکان صادرات آنها نیز وجود ندارد.
وی درباره امحای کالاهای قاچاق و ممنوعه و کالاهای فسادپذیر، گفت: کالاهایی که قاچاق و ممنوع هستند و یا فاسد شده‌اند و یا آنکه قبل از ورود حتی فاسد بوده‌اند باید امحا شوند، اما باید بررسی شود که اینها در کجا، با چه شرایطی و با چه روش کم‌هزینه‌ای باید امحا شوند.
محسنی اژه‌ای به مشکلات کاشفان و ضابطان هم اشاره کرد و گفت که برخی مشکلات مربوط به حوزه اجراست و نیاز به اصلاح قانون هم ندارد و از ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق خواست که با رفع این مشکلات و ایرادات نحوه کار ضابطان و کاشفان را روشن و مشخص کنند.
وی یکی دیگر از موضوعات را طولانی شدن زمان تصمیم‌گیری درباره کالاها از سوی تعزیرات و دستگاه قضایی عنوان کرد و گفت: ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق بررسی کند که اگر نیاز است شعبه‌ای با قاضی سیار تعیین کنیم تا سریعتر درباره کالاهای دپو شده تصمیم‌گیری کند.
محسنی اژه‌ای افزود: اگر قانون اجازه دهد و منع قانونی نداشته باشیم این آمادگی وجود دارد که اگر اکنون یک حاکم شرع درباره تعیین تکلیف کالاها رای می‌دهد حداقل در مناطق حساس مانند انبارهای بندری دو یا سه حاکم شرع در انبارها مستقر کنیم.
رئیس دستگاه قضا ادامه داد: ما این آمادگی را هم داریم که برای تسریع در تعیین تکلیف پرونده‌ها در حد توان بودجه و امکانات بیشتری اختصاص دهیم و از قضات، بازنشسته و همکاران خودمان در خارج از وقت اداری هم در این زمینه کمک بگیریم تا کارها بر زمین نماند.
وی از نمایندگان قوه قضاییه در سازمان اموال تملیکی هم خواست که با کمک ستاد مبارزه با قاچاق کالا مشکلات حقوقی و قضایی را تحلیل و ارزیابی کنند و راهکارهای جلوگیری از تکرار آنها را ارائه دهند.
محسنی اژه‌ای به موضوع انتقال کالاهای قاچاق نیز اشاره کرد و با نامناسب توصیف کردن نحوه انتقال این کالاها از مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق و همچنین نمایندگان قوه قضائیه در سازمان تملیکی خواست که راه‌های بهبود این روند را بررسی کنند.
رئیس دستگاه قضا ادامه داد: انتقال کالاها از انبارهای صاحب کالا یا گمرکات وضعیت خوبی ندارد و برخی کالاها و اقلام مفقود می‌شوند و برخی آسیب می‌بیند و برخی نیز به کالای دیگر تبدیل می‌شود که این شرایط غیرقابل قبول است و باید سامان یابد.
رئیس قوه قضائیه، رئیس سازمان بازرسی کل کشور را نیز مأمور کرد تا با بررسی دقیق وظایف قانونی همه دستگاه‌ها، دستگاه‌هایی که مرتکب ترک فعل شده و به وظایف خود به درستی عمل نکرده‌اند را شناسایی کند و از او خواست این کار را از قوه قضائیه آغاز کند.
محسنی اژه‌ای افزود: اگر دستگاهی در انجام وظایف خود کوتاهی یا قصور داشته باید به او اعلام و تذکر داده شده و توضیح خواسته شود و در صورت لزوم دستگاه خاطی به دولت و قوه قضاییه معرفی کنید و رونوشتی از آن را به من بدهید تا پیگیری نمایم.
رئیس دستگاه قضا به موضوع اختلافات آماری، مراجع قضایی و سازمان اموال تملیکی نیز اشاره کرد و از نمایندگان دستگاه قضا در این سازمان خواست که با علت‌یابی این مسئله و بررسی پرونده‌ها اشکالات و اختلافات را برطرف کند.
وی درباره کالاهای فسادپذیر هم به مسئولان سازمان اموال تملیکی تذکر داد: کالاهای سریع‌الفساد را بلافاصله طبق مجوزهای قانونی تعیین تکلیف کنند و درباره مواردی که بعداً مشخص می‌شوند تاریخ انقضاء دارند و در حال تخریب هستند موضوع را فوراً به نمایندگان قوه قضاییه و تعزیرات اطلاعات دهند تا درباره آنها تصمیم‌گیری شود.
محسنی اژه‌ای خاطر نشان کرد: برخی کالاها و اجناس مثل خودروها یا موتورسیکلت‌ها فاسدشدنی نیستند اما به مرور زمان به دلیل نگهداری طولانی مدت در فضای نامناسب آسیب می‌بینند که سازمان اموال تملیکی باید تا صدور حکم قطعی و تعیین تکلیف آنها شرایط مناسبی برای نگهداری این کالاها ایجاد نماید.
رئیس قوه قضائیه تأکید کرد: سازمان اموال تملیکی تا زمان حل شدن مشکلات ساختاری و اعتباری می‌تواند با یک برنامه‌ریزی درست به وضعیت کالاها نظم دهد.
