پاشینیان: آذربایجان سنگ‌اندازی می‌کند

نخست وزیر ارمنستان، با قدردانی از تلاش‌های نیرو‌های حافظ صلح روسیه، باکو را متهم کرد که به دنبال بی اعتبار کردن فعالیت‌های صلح‌بانی روسیه است. وی گفت: نقض آتش بس و مرگ نظامیان در آرتساخ (جمهوری غیر رسمی ناگورنو-قره‌باغ) پس از ۹ نوامبر ۲۰۲۰، نشان می‌دهد که آذربایجان سیاست بی اعتبار کردن فعالیت‌های حافظان صلح روسی را دنبال می‌کند.

به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری تاس، منطقه کوهستانی ناگورنو-قره‌باغ، منطقه‌ای مورد مناقشه است که قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بخشی از آذربایجان بود، اما عمدتاً ارمنی‌های قومی در آن ساکن بودند؛ درگیری بین ارمنستان و آذربایجان بر سر این منطقه در فوریه ۱۹۸۸ پس از اعلام خودمختاری قره باغ و جدایی‌اش از جمهوری سوسیالیستی شوروی آذربایجان آغاز شد. گفتگو‌ها برای حل و فصل مناقشات ناگورنو-قره‌باغ، از سال ۱۹۹۲ و تحت گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا، به رهبری سه رئیس مشترک آن، یعنی روسیه، فرانسه و آمریکا، ادامه دارد.

نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان گفت: ارمنستان به قالب ۳+۳ علاقه‌مند است، مانند هر پروژه منطقه‌ای دیگر، در صورتی که دیگر قالب‌های موجود را تکرار نکند. اگر این پروژه، دستور کار جدیدی به ارمغان بیاورد، جالب است؛ اما در غیر اینصورت، بیهوده است که در این قالب، در مورد دستور کاری که، به عنوان مثال، (قبلاً) در گروه مینسک یا کارگروه رفع انسداد ارتباطات، به آن پرداخته شده است، بحث شود.

به گفته پاشینیان، همکاری‌های منطقه‌ای یکی از مفاد اصلی برنامه دولت ارمنستان است. ارمنستان، به گفته وی، علاقه‌مند به هر پروژه‌ای است که به گشایش ظرفیت‌های منطقه کمک کند.

ابتکار همکاری شش جانبه در مورد ناگورنو-قره‌باغ و مسائل مربوط به رفع انسداد روابط اقتصادی و حمل و نقل در قفقاز جنوبی از سوی رؤسای جمهور آذربایجان و ترکیه صورت گرفت. ایران از این ایده استقبال کرد و اعلام کرد که آماده است گام‌هایی را در جهت صلح در منطقه بردارد. به گفته سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، طرف روسی در حال همکاری با همکاران ارمنی است و امیدوار است که گرجستان نیز آمادگی خود را برای پیوستن به این سازوکار اعلام کند. دیوید زالکالیانی معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه گرجستان خاطرنشان کرد که تفلیس نیز، علیرغم تنش‌هایی که با روسیه دارد، باید در قالب مذاکره جدیدی حضور داشته باشد.

پاشینیان در گفت‌وگویی با تلویزیون ارمنستان، با اشاره به عدم التزام عملی طرفین به آتش‌بس در ناگورنو-قره‌باغ، گفت: آتش‌بس در ناگورنو-قره‌باغ به طور کامل رعایت نمی‌شود. این موضوع توسط نیرو‌های حافظ صلح روسیه نیز تایید شده است. امیدوارم تحقیقات کاملی انجام شده و اقدامات لازم صورت پذیرد.

وی گفت: تعیین حدود مرز با آذربایجان، باز کردن ارتباطات و حل و فصل قره باغ، موضوعات جداگانه‌ای هستند. این موضع ماست. من در جلسه دولت در ماه مه گذشته گفتم که آماده امضای سندی که روسیه در مورد مرزبندی و تحدید حدود ایجاد کرده است، هستم و احتمالاً به یاد دارید که این (کلام من) چه غوغای سیاسی‌ای به راه انداخت.

نخست وزیر ارمنستان با بیان اینکه عدم سفر روسای گروه مینسک به ایروان را ناشی از سنگ‌اندازی‌های آذربایجان می‌داند، بار دیگر تاکید کرد که هرگونه توافق بر سر قره‌باغ باید از طریق این گروه سازمان امنیت و همکاری اروپا صورت پذیرد.

گروه مینسک با عضویت کشور‌های بلاروس، آلمان، ایتالیا، پرتغال، هلند، سوئد، فنلاند، ترکیه، ارمنستان و آذربایجان و با ریاست آمریکا، فرانسه و روسیه تشکیل شد و هدف آن حل و فصل صلح‌آمیز مناقشات قره‌باغ است.

پاشینیان ادامه داد: اگرچه در بیانیه ۹ نوامبر ۲۰۲۰ که توسط رهبران روسیه، ارمنستان و آذربایجان تصویب شد، بند خاصی در رابطه با حق ارامنه برای بازگشت به مناطق شوشی و هادروت در ناگورنو-قره‌باغ، وجود دارد، اما تاکنون این بند اجرایی نشده است.

وی در انتها به دیگر موارد نقض توافق سه جانبه از سوی آذربایجان پرداخت؛ اقداماتی نظیر نقض مکرر آتش بس، مختل شدن ارتباطات تدارکاتی و امتناع جمهوری آذربایجان از آزادی افرادی که در بازداشت هستند.