نمازجمعه بله، ورزشگاه نه

جمعه ۳۰ مهر، بالاخره بعد از ۲۰ ماه وقفه، نمازجمعه تهران برگزار شد تا خیل زیادی از نمازگزاران به موضوعی که از مدت‌ها پیش در پی عملی‌کردنش بودند، ولی مجوز لازم را نمی‌گرفتند، برسند. درواقع، آن‌طور که اعلام شده، مجوز برگزاری نمازجمعه در تهران بعد از ردشدن چهار درخواست در پیک‌های مختلف کرونا به دست آمد و از‌همین‌رو، با توصیه وزارت بهداشت، نمازجمعه ۳۰ مهر با حفظ پروتکل‌های بهداشتی برگزار شد.

آن‌طور‌که مسئولان برگزارکننده خبر داده‌اند از پیش، مراقبت‌های لازم صورت گرفته تا خطر شیوع ویروس کرونا در این زمینه کمتر شود. در بخشی از اطلاعیه‌ای که به این منظور منتشر شده بود، به موارد مهمی اشاره شده است: به‌منظور صیانت از سلامت شهروندان و نمازگزاران، تب‌سنجی، توزیع ماسک، ضدعفونی محیط برگزاری نماز، عطرافشانی با گلاب در میان صفوف نماز، استقرار ایستگاه سلامت هلال احمر، استقرار اورژانس، استقرار غرفه واکسیناسیون، فاصله‌گذاری با چینش سجاده‌های ویژه، توزیع کیسه پلاستیکی یک‌بارمصرف برای کفش، مهر سنگی ضدعفونی‌شده، لیوان یک‌بارمصرف و تجهیز سرویس‌های بهداشتی با دستمال کاغذی در نظر گرفته شده و در‌عین‌حال، ستاد نمازجمعه تهران از شهروندان درخواست کرده است که وسایل شخصی برای اقامه نماز به همراه داشته باشند.

نمازجمعه با رعایت این موارد برگزار شد و در تصاویری که منتشر شده مشخص است که در بعضی نقاط با ازدحام جمعیت هم روبه‌رو بوده؛ هرچند با رعایت نکات بهداشتی، خطری نمازگزاران را تهدید نمی‌کرده است. درباره برگزاری نمازجمعه در یکی دو محیطی که مسقف بوده، ولی فضای اطرافش باز بوده هم محل سؤال است که خوب یا بد بودنش را باید کارشناسان امر توضیح دهند.

با‌این‌وجود مسئله‌ای که در این میان ایجاد پرسش می‌کند این است که چطور مسئولان برای نمازجمعه که گاه در فضایی مسقف و با نفرات زیاد برگزار شده موافقت می‌کنند، ولی برای حضور تماشاگران فوتبال در ورزشگاه‌ها، آن‌هم در‌حالی‌که صددرصد در فضای باز است، مخالفت می‌شود؟ اگر پاسخ این است که مسائل بهداشتی رعایت شده، بد نیست به مواردی که به‌منظور صیانت از شهروندان اعلام شده، نگاهی مجدد انداخت؛ به‌راستی انجام‌دادن کدام‌یک از این موارد در ورزشگاه‌های فوتبال ایران شدنی نیست؟ تب‌سنجی، توزیع ماسک، استقرار غرفه واکسیناسیون، رعایت فاصله مناسب و استفاده از لوازم یک‌بارمصرف، مواردی است که رعایتش در نمازجمعه شدنی و در ورزشگاه‌های فوتبال ایران ناشدنی است؟ پاسخ کاملا روشن است و به نظر می‌رسد به غیر از موارد مربوط به رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، باید در پی دلیلی دیگر بود.

فوتبال در ایران در شرایطی ماه‌هاست که بدون تماشاگر برگزار می‌شود که بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته با صددرصد گنجایش ورزشگاه و بسیاری دیگری از کشور‌های در‌حال‌توسعه با ۶۰ درصد گنجایش ورزشگاه، مقدمات حضور تماشاگران را فراهم کرده‌اند. در ایران، اما همین چند وقت پیش از ورود ۱۰ هزار تماشاگر برای بازی ایران و کره جنوبی ممانعت به عمل آمد؛ آن‌هم در‌حالی‌که این تعداد فقط حدود ۱۵ درصد گنجایش ورزشگاه را به خود اختصاص می‌داد.

به این موضوع البته می‌شود از زاویه‌ای دیگر هم نگاه کرد؛ مسئولان فدراسیون فوتبال، زمینه حضور ۱۰ هزار تماشاگر به ورزشگاه آزادی برای این بازی ملی را فراهم کرده بودند، ولی از آنجا که نتوانستند مجوز ورود ۱۰۰ تا ۱۵۰ نفر تماشاگر زن به ورزشگاه را بگیرند، به این مورد اشاره کردند که برای حفظ سلامتی تماشاگران، تصمیم گرفته شده حضور آن‌ها به دیدار‌های بعدی تیم ملی موکول شود. اینجا باید تهدید فیفا مبنی بر راه‌ندادن تماشاگران زن به ورزشگاه‌ها را در نظر گرفت. درواقع مسئولان فدراسیون فوتبال ایران ترجیح دادند برای گریز از این مخمصه، کلا بازی ایران – کره جنوبی را بدون تماشاگر اعلام کنند.

البته که این مورد هم باز جای بحث دارد؛ بازی تیم ملی در مرحله انتخابی جام جهانی زیر نظر فیفا برگزار می‌شود و طبیعی است که باید خواسته‌های معقول این نهاد اعمال شود. پرسش اینجاست که چرا برای برگزاری بازی‌های هفته اول و دوم لیگ برتر هم ورزشگاه‌ها خالی است؟ اینجا که دیگر نظارت فیفا شرط نیست؛ چرا پس مسئولان در شهر‌های مختلف که وضعیت کرونا نهایتا در آن نارنجی است، تصمیمی اتخاذ نکرده‌اند تا حداقل ۱۰ درصد از گنجایش ورزشگاه‌ها با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی، با حضور تماشاگران پر شود؟

این تناقض‌ها در حالی شکل گرفته که مجوز برگزاری نمازجمعه آن‌هم در بعضی از شهر‌ها که از رشد و شیوع ویروس کرونا چندان کم هم نشده، صادر می‌شود، ولی برای حضور در ورزشگاه‌ها که سراسر در فضای باز است و امکان رعایت فاصله اجتماعی به بهترین شکل ممکن در آن است، صادر نمی‌شود. گو اینکه، دیگر رعایت فاصله اجتماعی در بین تماشاگران فوتبال حتی در کشور‌های همسایه ایران هم برداشته شده و آن‌ها از این ظرفیت که هم به جذابیت‌های فنی فوتبال و هم جذابیت‌های بصری برای مخاطب کمک زیادی می‌کند، نهایت استفاده را می‌برند.

آیا پاسخ روشنی برای این سؤال یافت می‌شود که چرا برای مثال در تهران مجوز برگزاری نمازجمعه صادر می‌شود، ولی حضور در ورزشگاه‌ها آن‌هم با تعداد بسیار اندک، ممنوع است؟